Thay van tim ở bệnh viện nào tốt nhất

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Nguyễn Văn Dương - Bác sĩ Tim mạch can thiệp - Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Những câu chuyện được chia sẻ bởi các khách hàng sau đây sẽ cho thấy cái nhìn tổng quát hơn về quá trình điều trị, thời gian hồi phục và ra viện của những bệnh nhân đã được thay van tim qua da [TAVI].

Bà Trần Thị Thơm [69 tuổi, ở Nguyễn Công Hoan, Hà Nội], một bệnh nhân đã được thay van động mạch chủ qua da tại Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Nhập viện trong tình trạng hẹp van động mạch chủ, suy tim cùng với một loạt bệnh kèm theo như tăng huyết áp, đái tháo đường, đặc biệt là giảm tiểu cầu không rõ nguyên nhân, yếu tố gây khó khăn cho các bác sĩ trong quá trình điều trị.

Bác sĩ Phạm Thành Văn, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City người trực tiếp điều trị cho bà Thơm cho biết: Tình trạng sức khỏe của bà Thơm khi nhập viện đã rất xấu, đã xuất hiện cơn hen tim phù phổi, có thể đột tử bất cứ lúc nào, cần phải phẫu thuật sớm. Chỉ số tiểu cầu của bà giảm xuống chỉ còn 80, nên bệnh viện đã tiến hành truyền tiểu cầu để tránh nguy cơ xuất huyết, đảm bảo an toàn khi thực hiện can thiệp. Bác sĩ còn cho biết thêm rằng với tình trạng hiện tại thay van động mạch chủ qua da [ TAVI] là biện pháp an toàn nhất đối với bà.

Tại Vinmec, bà Thơm được chăm sóc tận tình. Bà được trở về nhà chỉ sau 4 ngày theo dõi điều trị sau thủ thuật TAVI. Trong lần tái khám tiếp đó, mọi kết quả xét nghiệm đều cho thấy van tim hoạt động bình thường, chỉ số tiểu cầu bình thường, bà có thể đi lại khỏe khoắn, và trông cháu, cơm nước giúp các con.

Tháng 4/2016, ông Nguyễn Văn Ngự [77 tuổi, đến từ Việt Trì, Phú Thọ] đi khám và được chẩn đoán mắc bệnh về van tim song không điều trị. Tình trạng bệnh của ông Ngự khá nghiêm trọng. Ông bị hẹp van động mạch chủ khít, suy tim kèm theo tăng huyết áp, nếu không được phẫu thuật có thể đột tử bất cứ lúc nào.

Quá trình điều trị cho ông cũng trở nên khó khăn hơn, vì ông Ngự đã lớn tuổi lại có rối loạn thông khí tắc nghẽn. Nếu mổ sẽ có nguy cơ tử vong cao. Chính vì vậy, kỹ thuật thay van động mạch chủ qua da [TAVI] là giải pháp tốt nhất cho ông, vừa giảm nguy cơ chảy máu lại tránh được các biến chứng.

Đồng thời, bác sĩ cũng cho biết thêm thời gian phục hồi của người bệnh cũng nhanh hơn - chỉ từ 5 đến 7 ngày đối với thay van tim qua da so với 2 tuần nếu mổ mở.

Ca can thiệp TAVI cho ông Ngự đã thành công vượt mong đợi. Quá trình phẫu thuật chỉ kéo dài 2h, đáng nói hơn bệnh nhân phục hồi nhanh chóng chỉ sau 2 ngày theo dõi, đi lại được, hết khó thở và ăn uống bình thường. Ông hồi phục và ra viện trong 3 ngày tiếp theo.

Bác Nguyễn Thị Tư [60 tuổi, ngụ tại Thới Hòa, Vĩnh Long] một bệnh nhân được hỗ trợ thay van động mạch chủ từ chương trình chữa bệnh từ thiện của Quỹ Thiện Tâm [ Tập đoàn Vingroup].

Tuy nhiên, quy trình đòi hỏi một đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm do bệnh nhân có nhiều bệnh lý ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình phẫu thuật như bệnh tim thiếu máu cục bộ, đái tháo đường type 2, bệnh thận mạn tính giai đoạn 3. Khó khăn càng nhân lên khi các bác sĩ phát hiện bệnh nhân bị vôi hóa van động mạch chủ nặng. Nếu không cân nhắc kỹ về liều dùng thuốc cản quang có thể ảnh hưởng có thể không thực hiện được thủ thuật TAVI mà còn làm tình trạng suy thận nặng thêm .

Không phụ sự đầu tư nghiên cứu phương pháp thích hợp nhất, ca phẫu thuật đã thành công như mong đợi. Trong 2h trên bàn mổ, bệnh nhân chỉ phải thực hiện gây tê tại chỗ thay vì gây mê toàn thân như các trường hợp khác. Sau thủ thuật, bác Tư có thể đi lại và sinh hoạt bình thường sau 24h và ra viện sau 5 ngày theo dõi.

Tái khám sau 7 ngày, cho thấy tình trạng sức khỏe của bác tốt lên, bác lại lấy lại niềm vui từ cuộc sống đời thường mà lâu nay không làm được.

Ông V. [quốc tịch Đức] được chẩn đoán suy tim, bị hẹp nặng van động mạch chủ vôi hoá, hẹp khít động mạch dưới đòn trái cần được phẫu thuật gấp sau một cơn đau ngực.

Vì ông V là trường hợp có nhóm máu hiếm Rh [-] nên các bác sĩ đã có những tính toán kỹ lưỡng nhằm đảm bảo an toàn tính mạng cho ông. Bệnh viện đã sử dụng 2 cách đó là vừa chuẩn bị máu dự trữ dự phòng trường hợp thiếu máu vừa sử dụng phương pháp truyền máu hoàn hồi [toàn bộ lượng máu chảy ra khi mổ sẽ được giữ lại, làm sạch bằng máy cell saver, sau đó truyền lại cho chính người bệnh, đảm bảo bệnh nhân không thiếu máu trong quá trình phẫu thuật cũng không phải nhận máu lạ từ cơ thể người khác].

Sau quá trình tính toán kỹ lưỡng, ông V. đã được phẫu thuật thay van động mạch chủ cơ học. Sau 2 tuần mổ và phục hồi chức năng ông V. đã được ra viện với tình trạng sức khỏe ổn định.

Như vậy, đối với thay van động mạch chủ, tùy vào tình trạng sức khỏe và khả năng miễn dịch của người bệnh mà thời gian phục hồi và ra viện từ khoảng 4 ngày đến vài tuần. Phương pháp phẫu thuật hiện đại này đã mang lại cuộc sống vui vẻ và hạnh phúc hơn cho những bệnh nhân suy tim, giúp họ trở lại làm việc và sinh hoạt như đời thường.

Kỹ thuật thay van động mạch chủ qua da lần đầu tiên được sử dụng trên bệnh nhân hẹp van động mạch chủ khít bị từ chối phẫu thuật bởi các nhà ngoại khoa do nguy cơ phẫu thuật quá cao vào năm 2002 và được thực hiện bởi bác sĩ tim mạch can thiệp Dr. Alain Cribier. Áp dụng chính thức và thường quy trong khoảng 10 năm nay. Vinmec là bệnh viện đầu tiên tại Việt Nam thực hiện kỹ thuật này độc lập.

Đối tượng chỉ định:

• Bệnh nhân [>= 60 tuổi] hẹp van động mạch chủ nặng [diện tích lỗ van < 1 cm2; độ chênh áp qua van trung bình > 40mmHg], có triệu chứng và tiên lượng sống còn > 1 năm.
• Có giải phẫu học động mạch chủ và động mạch ngoại biên phù hợp với kỹ thuật.
• Có nguyện vọng được thực hiện TAVI.
• Được nhóm tim mạch [heart team bao gồm BS nội tim mạch, BS ngoại tim mạch, BS tim mạch can thiệp, BS gây mê hồi sức] thông qua chỉ định.

Chống chỉ định tuyệt đối:

Tổ chức:

• Không có nhóm tim mạch [heart team] và đơn vị phẫu thuật tim tại chỗ.
• Không có sự thông qua của nhóm tim mạch.

Lâm sàng:

• Tiên lượng sống còn < 1 năm.
• Không cải thiện được chất lượng cuộc sống vì các bệnh lý khác đi kèm.
• Có bệnh van tim nặng khác đi kèm, có chỉ định thay nhiều van.

Giải phẫu học:

• Vòng van động mạch chủ 29mm.
• Huyết khối ở thất trái
• Viêm nội tâm mạc tiến triển.
• Nguy cơ tắc lỗ xuất phát động mạch vành cao: Lỗ động mạch vành sàn van động mạch chủ < 10mm [nguy cơ bít lỗ động mạch vành và block nhĩ thất hoàn toàn]
• Mảng xơ vữa với huyết khối di động ở động mạch chủ lên, quai động mạch chủ.
• Tiếp cận qua đường động mạch đùi: động mạch đùi hoặc động mạch chậu nhỏ [d < 6mm],vôi hóa nặng.

Chống chỉ định tương đối:

• Van động mạch chủ không vôi hóa hoặc van động mạch chủ 2 mảnh.
• Có bệnh mạch vành cần tái thông nhưng chưa thực hiện.
• Huyết động không ổn định.
• LVEF < 20%.

Quy trình thực hiện:

Bước 1: Bệnh nhân sẽ được thực hiện các cận lâm sàng [siêu âm tim ,CT scan cũng như các xét nghiệm máu khác] để đánh giá sự phù hợp cấu trúc van tim và mạch máu về mặt giải phẫu. Chụp mạch vành và cung động mạch chủ, động mạch tiếp cận đánh giá mức thương tổn của hệ mạch vành, mức độ vôi hóa van động mạch chủ cũng như là đường tiếp cận mạch máu.

Bước 2: Hội chẩn thông qua "nhóm tim mạch" để có được sự đồng thuận và chỉ định phù hợp cho bệnh nhân. Giải thích cho bệnh nhân và thân nhân chỉ định, chi phí, các biến chứng có thể gặp trước, trong và sau thủ thuật.

Bước 3: Thực hiện thủ thuật.

• Được trang bị phòng mổ Hybrid có thể thực hiện được các kỹ thuật khó và phức tạp, các trang thiết bị hiện đại đem lại chất lượng hình ảnh tốt nhất cho thủ thuật viên
• Là nơi đầu tiên tại Việt Nam được trao chứng chỉ "trung tâm thay van động mạch chủ độc lập tại Việt Nam và GS. Võ Thành Nhân là bác sĩ tim mạch can thiệp đầu tiên được trao chứng chỉ "Proctor" tại Việt Nam.
• Có ekip "nhóm tim mạch" hoạt động thống nhất và tương trợ, bác sĩ phẫu thuật Tim mạch luôn đồng hành trong quá trình thủ thuật.
• Kỹ thuật ít xâm lấn, giảm thời gian hậu phẫu cũng như rút ngắn thời gian nằm viện, tỷ lệ thành công cao.