Năm 1248, nhân dân cả nước được lệnh mở rộng việc đắp đê suốt từ đầu nguồn các con sông lớn cho đến cửa biển. Hàng năm, khi có lũ lụt, tất cả mọi người không phân biệt trai gái, giàu nghèo đểu phải tham gia bảo vệ đê. Do vậy, có cuốn sử đã ghi rằng, nhà Trần là “Triều đại đắp đê”.
Hãy cùng chúng tôi tìm lời giải đáp của câu hỏi "Nhà Trần đã lập ra chức "Hà đê sứ" để làm gì?" tại bài viết dưới đây.
Nhà Trần đã lập ra chức "Hà đê sứ" để làm gì?
Đê được nhà Lý quan tâm đắp nhưng chưa có quy hoạch quy mô, nhiều lần nước vẫn tràn vào kinh thành. Năm 1238 và 1243, nước lại tràn vào cung điện. Năm 1248, Trần Thái Tông lập ra cơ quan Hà đê, có chánh sứ, phó sứ phụ trách để trông coi việc đắp đê và bảo vệ đê điều ; Khuyến nông sứ chăm lo, khuyến khích nông dân sản xuất ; Đồn điền sứ tuyển mộ người đi khẩn hoang. Việc đắp đê thực hiện suốt từ đầu nguồn cho tới bờ biển để ngăn nước lũ tràn ngập, gọi là đắp đê quai vạc.
Đắp đê quai vạc được xem là bước ngoặt to lớn trong lịch sử thủy lợi Việt Nam. Triều đình trực tiếp tổ chức đắp đê trên các triền sông và có cơ quan chuyên trách chỉ đạo quản lý đê điều. Triều đình đã bỏ ra nhiều tiền của cho công trình này, đoạn đê nào lấn vào ruộng đất tư nhân thì được đền bù. Hiện nay nhiều địa phương ven sông Hồng vẫn còn đê quai vạc.
Việc đắp đê quai vạc không chỉ thực hiện ở đồng bằng sông Hồng mà còn thực hiện tại Thanh Hóa, Nghệ An.
Đê đỉnh nhĩ không phải là công trình mới và không chỉ đắp một lần có thể xong. Trên cơ sở những đê vùng cũ, nhà Trần cho đắp nối lại, hợp nhất thành tuyến từ đầu nguồn tới biển cho đê to hơn và vững hơn.
Việc hộ đê mùa lũ lụt được triều đình rất quan tâm. Triều đình quy định khi có lụt thì mọi người cùng phải có trách nhiệm. Vua đi thân chinh và huy động cả học sinh trường Quốc Tử Giám
Ngoài đắp đê ngăn nước sông, nhà Trần còn tổ chức đắp đê biển ngăn nước mặn. Đê biển là những công trình mới có từ thời Trần. Các quý tộc nhà Trần thường cho nô tì đắp đê tại ven biển các điền trang.
Đánh giá bài viết
Xem toàn bộ tài liệu Lớp 4: tại đây
Xem thêm các sách tham khảo liên quan:
- Giải Khoa Học Lớp 4
- Sách Giáo Khoa Khoa Học Lớp 4
- Sách Giáo Viên Khoa Học Lớp 4
- Vở Bài Tập Khoa Học Lớp 4
Giải Vở Bài Tập Lịch Sử 4 Bài 13: Nhà Trần và việc đắp đê giúp HS giải bài tập, cung cấp cho HS những kiến thức cơ bản, chính xác, khoa học để các em có những hiểu biết cần thiết về lịch sử thế giới, nắm được những nét lớn của tiến trình lịch sử Việt Nam:
Bài 1. [trang 23 VBT Lịch Sử 4]: Đánh dấu x vào ô trống trước ý đúng.
Nhân dân ta đắp đê để:
Lời giải:
| Chống hạn. | |
| Ngăn nước mặn. | |
| X | Phòng chống lũ lụt. |
| Làm đường giao thông |
Bài 2. [trang 23 VBT Lịch Sử 4]: Dựa vào nội dung SGK, em hãy viết đoạn văn ngắn nói về việc nhà Trần quan tâm đến đắp đê phòng lụt.
Lời giải:
– Năm 1248, nhân dân cả nước được lệnh mở rộng việc đắp đê suốt từ đầu nguồn các con sông lớn cho đến cửa biển. Hàng năm, khi có lũ lụt, tất cả mọi người không phân biệt trai gái, giàu nghèo đểu phải tham gia bảo vệ đê. Do vậy, có cuốn sử đã ghi rằng, nhà Trần là “Triều đại đắp đê”.
Bài 3. [trang 23 VBT Lịch Sử 4]: Quan sát lược đồ sau và ghi vào chỗ trống tên các con sông mà nhà Trần đã đắp đê
Lời giải:
– Sông Hồng, sông Mã, sông Cả.
A.Kiến thức trọng tâm
1.Nông nghiệp nước ta dưới thời Trần
- Thời Trần, nghề chính của nhân dân ta là nghề trồng lúa nước.
-Hệ thống sông chằng chịt là nguồn cung cấp nước cho việc cày cấy, trồng trọt.
-Lụt lội thường xuyên xảy ra làm ảnh hưởng đến mùa màng và đời sống của nhân dân
2.Nhà Trần tổ chức đắp đê chống lụt
-Nhà Trần đặt chức quan Hà đê sứ để trông coi việc đắp đê và bảo vệ đê.
-Đặt ra lệ mọi người phải tham gia đắp đê
-Hằng năm, con trai từ 18 tuổi trở lên phải dành một số ngày tham gia đắp đê.
-Có lúc, các vua Trần cũng có khi tự mình trông nom việc đắp đê.
3.Kết quả việc đắp đê của nhà Trần
-Thiên tai lũ lụt giảm nhẹ
-Nông nghiệp ngày càng phát triển
-Đời sống nhân dân ngày càng no ấm.
CH: Em có được chứng kiến hoặc biết câu chuyện nào về cảnh lụt lội không? Kể tóm tắt về cảnh lụt lội đó?
Trả lời:
-Vào những mùa mưa bão, em vẫn thường thấy cảnh lũ lụt ở nhiều nơi, nhất là ở miền Trung.
-Ở những vùng lũ lụt nước bao la bát ngát, trắng cả một vùng trời. Nhà cửa, cây trồng, vật nuôi của người dân đều bị cuốn trôi hết. Người dân không có chỗ ở, có người còn phải trèo lên trên nóc nhà.
B. Trắc nghiệm
1. Nhân dân ta đắp đê để làm gì?
A. Chống lũ lụt.
B. Chống hạn hán.
C. Chống nước mặn.
D. Giúp cho nông nghiệp phát triển.
2. Nhà Trần đã lập ra “Hà đê sứ” để làm gì?
A. Để chống lũ lụt.
B. Để chống hạn hán.
C. Để trông coi việc đắp đê và bảo vệ đê.
D. Tuyển mộ người đi khẩn hoang.
3. Nhà Trần đã thu được kết quả gì trong việc đắp đê?
A. Nền kinh tế công nghiệp phát triển, đời sống nhân dân ấm no.
B. Nền kinh tế nông nghiệp phát triển, đời sống nhân dân ấm no.
C. Ngành nuôi trồng thuỷ sản phát triển, đời sống nhân dân ấm no.
D. Nghành khai thác khoáng sản phát triển, đời sông nhân dân ấm no..
4. Thời nhà Trần, việc đắp đê bắt đầu từ đâu?
A.Từ đầu nguồn các con sông lớn đến cửa biển.
B. Từ đầu làng đến cuối làng.
C. Từ đầu nguồn các con suối lớn đến cửa sông.
D. Từ đầu nguồn các con suối lớn đến cửa sông.
5. Hãy nối cụm từ ở cột A với một cụm từ ở cột B để thành câu hoàn chỉnh khi nói về lí do nhà Trần quan tâm tới đê điều:
A |
Nối |
B |
| a] Nghề chính của nhân dân ta | 1. Gây hại mùa màng. | |
| b] Để phát triển nông nghiệp | 2. Là trồng lúa nước. | |
| c] Sông ngòi chằn chịt là nguồn cung cấp nước nhưng cũng thường gây ra lũ lụt. | 3. Phải chăm lo hệ thống tưới tiêu. |
6. Điền vào chỗ trống nội dung thích hợp:
Nhà Trần coi trọng việc đắp đê phòng chống ………….. . Nhờ vậy, nền ………………………………….. phát triển, …………………. Nhân dân ấm no.
7.Đến thười nhà Trần hệ thống đê đã hình thành:
A. Dọc theo sông Hồng và các con sông lớn khác.
B. Ở đồng bằng Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ.
C. Dọc theo sông Đà và các con sông lớn khác.
D. Cả Đáp án A & B đều đúng.
8. Vào thười gian nào, nhà Trần bắt đầu mở rộng việc đắp đê? Nhà Trần được gọi là gì?
A. 1226/ Triều đại đắp đê.
B. 1226/ Triều đại nông nghiệp.
C. 1248/ Triều đại nông nghiệp.
D. 1248/ Triều đại đắp đê.
Bài viết gồm 2 phần:
- Ôn tập kiến thức lý thuyết
- Hướng dẫn giải các bài tập
A. Kiến thức trọng tâm
1. Nông nghiệp nước ta dưới thời Trần
- Thời Trần, nghề chính của nhân dân ta là nghề trồng lúa nước.
- Hệ thống sông chằng chịt là nguồn cung cấp nước cho việc cày cấy, trồng trọt.
- Lụt lội thường xuyên xảy ra làm ảnh hưởng đến mùa màng và đời sống của nhân dân
2. Nhà Trần tổ chức đắp đê chống lụt
- Nhà Trần đặt chức quan Hà đê sứ để trông coi việc đắp đê và bảo vệ đê.
- Đặt ra lệ mọi người phải tham gia đắp đê
- Hằng năm, con trai từ 18 tuổi trở lên phải dành một số ngày tham gia đắp đê.
- Có lúc, các vua Trần cũng có khi tự mình trông nom việc đắp đê.
3. Kết quả việc đắp đê của nhà Trần
- Thiên tai lũ lụt giảm nhẹ
- Nông nghiệp ngày càng phát triển
- Đời sống nhân dân ngày càng no ấm.
CH: Em có được chứng kiến hoặc biết câu chuyện nào về cảnh lụt lội không? Kể tóm tắt về cảnh lụt lội đó?
Trả lời:
- Vào những mùa mưa bão, em vẫn thường thấy cảnh lũ lụt ở nhiều nơi, nhất là ở miền Trung.
- Ở những vùng lũ lụt nước bao la bát ngát, trắng cả một vùng trời. Nhà cửa, cây trồng, vật nuôi của người dân đều bị cuốn trôi hết. Người dân không có chỗ ở, có người còn phải trèo lên trên nóc nhà.
B. Bài tập và hướng dẫn giải
Câu 1: Trang 40 – sgk lịch sử 4
Nhà Trần có biện pháp gì và thu được kết quả như thế nào trong việc đắp đê?
=> Xem hướng dẫn giải
Câu 2: Trang 40 – sgk lịch sử 4
Ở địa phương em, nhân dân đã làm gì để phòng chống lũ lụt?
=> Xem hướng dẫn giải