Kết quả của tác dụng lực:
- Trường hợp 1: Làm cho vật biến dạng
Ví dụ: Hai chiếc xe va quẹt vào nhau và bị móp méo.
- Trường hợp 2: Làm cho vật bị biến đổi chuyển động.
Ví dụ: Khi ném quả banh tennis vào tường thì chuyển động của quả banh tennis bị chuyển đổi.
BÀI 7. TÌM HIỂU KẾT QUẢ TÁC DỤNG CỦA LỰC
I. LÝ THUYẾT TRỌNG TÂM
1. Những sự biến đổi của chuyển động khi có tác dụng lực
- Vật đang chuyển động bị dừng lại.
- Vật đang đứng yên, bắt đầu chuyển động.
- Vật chuyển động nhanh lên.
- Vật chuyển động chậm lại.
- Vật đang chuyển động theo hướng này, bỗng chuyển động theo hướng khác.
Chân cầu thủ tác dụng lên quả bóng một lực làm quả bóng chuyển động | Thủ môn tác dụng một lực lên quả bóng khiến cho quả bóng đang chuyển động bị đứng yên |
2. Những sự biến dạng khi có tác dụng lực
- Là sự thay đổi hình dạng và kích thước của một vật
Tay tác dụng lực kéo làm các lò xo dãn ra | Người tác dụng vào quả bóng làm quả bóng biến dạng | Vận động viên tác dụng lực làm cong cây sào |
3. Kết quả tác dụng lực
- Lực tác dụng lên một vật có thể làm cho vật đó bị biến đổi chuyển động hoặc bị biến dạng hoặc cả hai [tức vừa làm cho vật bị biến đổi chuyển động và vừa bị biến dạng].
II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP
Nhận biết tác dụng của lực
- Lực có tác dụng làm biến đổi chuyển động [ngay cả khi vật đang đứng yên, khi chịu tác dụng của một lực nó bắt đầu chuyển động thì cũng nói là lực làm biến đổi chuyển động của vật. Nhưng lực không gây ra chuyển động [khi vật đang chuyển động mà không chịu tác dụng của lực nào thì vật vẫn tiếp tục chuyển động thẳng đều].
- Trong một số trường hợp lực có tác dụng làm vật biến dạng hoặc làm vật vừa biến dạng vừa biến đổi chuyển động.
III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA
Câu hỏi C1 [trang 24 SGK Vật Lí 6]:
Hãy tìm 4 thí dụ cụ thể để minh họa những sự biến đổi chuyển động:
Trả lời:
Một số ví dụ minh hoạ những sự biến đổi chuyển động :
- Quả bóng đang nằm yên trên sân, chịu lực đá từ chân cầu thủ quả bóng chuyển động.
- Quả bóng đang chuyển động, thủ môn dùng tay tác dụng lực bắt quả bóng làm quả bóng dừng lại.
- Xe đạp lên dốc chuyển động chậm lại.
- Xe đạp xuống dốc chuyển động nhanh lên.
Câu hỏi C2 [trang 24 SGK Vật Lí 6]:
Hãy trả lời câu hỏi ở nêu ở đầu bài.
“Làm sao biết trong hai người, ai đang giương cung, ai chưa giương cung?”
Trả lời:
+ Để biết một trong hai người ai đang giương cung, ai chưa giương cung thì ta dựa vào hình dáng của dây cung và cánh cung so với trạng thái ban đầu của cung dưới tác dụng lực của tay người.
+ Từ hình vẽ ta thấy dây cung của người thứ nhất đã bị biến dạng so với lúc ban đầu của cung nên người thứ nhất đang giương cung, người thứ hai chưa giương cung.
Câu hỏi C3 [trang 25 SGK Vật Lí 6]:
Trong thí nghiệm ở bài 6 [H.6.1], đang giữ xe, ta đột nhiên buông tay không giữ xe nữa. Nhận xét về kết quả tác dụng của lò xo lá tròn lên xe lúc đó.
Trả lời:
Khi ta dùng tay đẩy xe cho ép lò xo lại thì ngay chỗ tiếp xúc giữa lò xo lá tròn và xe xuất hiện lực đàn hồi ngược lại với lực ép của xe nhưng có độ lớn bằng lực ép. Vậy khi ta buông tay ra chính lực đàn hồi đẩy xe chạy ngược chiều so với lực ép vào.
Kết quả tác dụng của lò xo lá tròn lên xe lúc đó là: xe chuyển động nhanh ra xa.
Câu hỏi C4 [trang 25 SGK Vật Lí 6]:
Buộc sợi dây vào một xe lăn, rồi thả cho xe chạy xuống từ đỉnh một dốc nghiêng. Hãy tìm cách giữ dây, sao cho xe chỉ chạy đến lưng chừng dốc thì dừng lại [H.7.1]
Nhận xét về kết quả của lực mà tay ta tác dụng lên xe thông qua sợi dây.
Trả lời:
Trong thí nghiệm ở hình 7.1, lực mà tay ta tác dụng lên xe thông qua sợi dây đã làm cho xe đang chuyển động thì dừng lại.
Câu hỏi C5 [trang 25 SGK Vật Lí 6]:
Đặt một lò xo lá tròn nằm ngang ở lưng chừng dốc. Thả một hòn bi lăn từ đỉnh dốc xuống sao cho nó va chạm vào thành bên của lò xo [H.7.2].
Nhận xét về kết quả của lực mà lò xo tác dụng lên hòn bi khi va chạm.
Trả lời:
Trong thí nghiệm ở trên, lực mà lo xo tác dụng lên hòn bi khi va chạm làm cho hòn bi chuyển động theo hướng khác.
Câu hỏi C6 [trang 25 SGK Vật Lí 6]:
Lấy tay ép hai đầu lò xo. Nhận xét về kết quả của lực mà tay ta tác dụng lên lò xo.
Trả lời:
Lấy tay ép hai đầu lò xo thì lực mà tay ta tác dụng lên lò xo làm cho lò xo biến dạng
Câu hỏi C7 [trang 25 SGK Vật Lí 6]:
Chọn cụm từ thích hợp: biến dạng, biến đổi chuyển động của để điền vào chỗ trống trong các câu sau:
a] Lực đẩy mà lò xo lá tròn tác dụng lên xe lăn đã làm [1]… xe. b] Lực mà tay ta [thông qua sợi dây] tác dụng lên xe lăn đang chạy đã làm [2]… xe. c] Lực mà lò xo lá tròn tác dụng lên hòn bi khi va chạm đã làm [3]… hòn bi. d] Lực mà tay ta ép vào lò xo đã làm [4]… lò xo. | - biến dạng - biến đổi chuyển động của |
Trả lời:
a] Lực đẩy mà lò xo lá tròn tác dụng lên xe lăn đã làm [1] biến đổi chuyển động của xe.
b] Lực mà tay ta [thông qua sợi dây] tác dụng lên xe lăn đang chạy đã làm [2] biến đổi chuyển động của xe.
c] Lực mà lò xo lá tròn tác dụng lên hòn bi khi va chạm đã làm [3] biến đổi chuyển động của hòn bi.
d] Lực mà tay ta ép vào lò xo đã làm [4] biến dạng lò xo.
Câu hỏi C8 [trang 26 SGK Vật Lí 6]:
Hãy viết đầy đủ câu dưới đây.
Lực mà vật A tác dụng lên vật B có thể làm [1] … của vật B hoặc làm [2]… vật B. Hai kết quả này có thể cùng xảy ra.
Trả lời:
Lực mà vật A tác dụng lên vật B có thể làm [1] biến đổi chuyển động của của vật B hoặc làm [2] biến dạng vật B. Hai kết quả này có thể cùng xảy ra.
Câu hỏi C9 [trang 26 SGK Vật Lí 6]:
Hãy nêu 3 thí dụ về lực tác dụng lên một vật làm biến đổi chuyển động của vật.
Trả lời:
3 thí dụ về lực tác dụng lên một vật làm biến đổi chuyển động của vật:
- Chiếc lá vàng rơi xuống bị gió thổi bay lên trong không trung.
- Đóng đinh vào tường, búa tác dụng vào đinh làm đinh đang đứng yên chuyển động ngập sâu vào tường.
- Ngựa tác dụng lực kéo làm chiếc xe ngựa chuyển động.
Câu hỏi C10 [trang 26 SGK Vật Lí 6]:
Hãy nêu 3 thí dụ về lực tác dụng lên vật làm vật biến dạng.
Trả lời:
3 thí dụ về lực tác dụng lên vật làm vật biến dạng
- Lấy tay bóp móp quả bóng làm nó bị biến dạng.
- Vò nhàu một tờ giấy khiến tờ giấy không giữ được hình dạng phẳng như trước.
- Dùng búa đập vào miếng kim loại làm cho nó bị dẹt lại.
Câu hỏi C11 [trang 26 SGK Vật Lí 6]:
Hãy nêu 1 thí dụ về lực tác dụng lên 1 vật có thể gây ra đồng thời từ 2 kết quả nói trên.
Trả lời:
Cầu thủ đá vào quả bóng đứng yên làm quả bóng biến dạng đồng thời quả bóng biến đổi chuyển động.
Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 6 bài tác dụng của lực do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.