nguoiphattu.com ....lạy Phật theo cách “ngũ thể đầu địa” là thể hiện lòng tôn kính nhất. Ngũ thể đầu địa có nghĩa là năm vóc [đầu, hai tay và hai chân] gieo sát đất.
Lạy Phật theo cách “ngũ thể đầu địa” là thể hiện lòng tôn kính nhất.
HỎI: Tôi được biết lạy Phật nên theo cách “ngũ thể đầu địa”, đại thể là hai chân, hai tay và đầu đụng mặt đất, tâm thanh tịnh và trang nghiêm. Tuy nhiên thực tế tôi thấy nhiều người lạy Phật với những cách thức khác nhau:
Có người ngửa hai lòng bàn tay, trán cúi đặt vào lòng bàn tay. Có người thì úp hai bàn tay xuống đất, trán cúi đặt vào lưng bàn tay. Có người thì trán cúi chạm xuống đất, còn hai bàn tay ngửa đưa ra phía trước trán.
Có người khi cúi đầu lạy xuống, giữ lại một lúc. Có người cúi lạy xuống thì ngẩng đầu lên ngay.
Tôi không biết cách lạy nào đúng? Ý nghĩa của cách thức lạy ấy thế nào? Kính mong quý Báo hướng dẫn.
[CHÁNH TÂM, tanlochappy@yahoo.com.vn]
ĐÁP:
Bạn Chánh Tâm thân mến!
Đúng như bạn nói, lạy Phật theo cách “ngũ thể đầu địa” là thể hiện lòng tôn kính nhất. Ngũ thể đầu địa có nghĩa là năm vóc [đầu, hai tay và hai chân] gieo sát đất. Theo Phật Quang đại từ điển, tập 3, dẫn sách Đại Đường Tây Vực ký [quyển 2], nói về cách lạy Phật “năm vóc gieo xuống đất” gồm:
Trước hết, quỳ gối bên phải [gồm toàn bộ gối, cẳng chân và mu bàn chân] sát đất, kế đến là gối bên trái, rồi đến hai khuỷu tay sát đất, hai bàn tay ngửa ra duỗi thẳng quá trán, sau cùng là đỉnh đầu đặt sát đất, giữ yên một lúc, như thế gọi là một lạy.
Điều cần lưu ý là động tác “hai khuỷu tay sát đất, hai bàn tay ngửa ra duỗi thẳng quá trán”. Động tác này biểu thị cho việc hai tay người lạy nâng bàn chân của Thế Tôn cung kính đảnh lễ .
Ảnh chụp lại từ Phật Quang Đại Từ Điển.
Cho nên, cách lạy này còn gọi là “đầu diện tiếp túc quy mạng lễ” [đầu mặt chạm chân Thế Tôn cung kính lễ lạy].
Như vậy, cách lạy mà bạn mô tả “trán cúi chạm xuống đất, còn hai bàn tay ngửa đưa ra phía trước trán” là đúng với cách lạy “ngũ thể đầu địa”.nguoiphattu.com
Một điều nữa cần lưu tâm là “đầu đặt sát đất, giữ yên một lúc”. Việc cúi lạy rồi “giữ yên một lúc” là rất cần thiết vì không chỉ thân mà cả tâm đều cung kính lễ.
Do đó, cần một khoảng thời gian để dốc hết tâm tư cung kính lễ lạy Phật. Lạy Phật nên chậm rãi, thong thả mới trang nghiêm và thành kính. Nên, những ai “cúi đầu lạy xuống, giữ lại một lúc” là đúng với quy cách lạy “ngũ thể đầu địa”.
Theo Hoa nghiêm kinh tùy sớ diễn nghĩa sao, khi kính lễ Tam bảo năm vóc gieo sát đất có ý nghĩa nhiếp phục sự kiêu mạn và tỏ lòng thành kính:
1. Khi gối bên phải sát đất nguyện cho chúng sanh được đạo chánh giác.
2. Khi gối bên trái sát đất, nguyện cho chúng sanh không khởi tà kiến ngoại đạo, tất cả đều an trụ trong đạo chánh giác.
3. Khi tay phải sát đất, nguyện như Thế Tôn ngồi tòa kim cương, đại địa rúng động, hiện bày tướng lành, chứng nhập đại Bồ-đề. 4. Khi tay trái sát đất, nguyện cho chúng sanh xa lìa ngoại đạo, khiến họ vào chánh đạo.
5. Khi đỉnh đầu sát đất, nguyện cho chúng sanh lìa tâm kiêu mạn, đều được thành tựu vô kiến đỉnh tướng.
Lễ hay lạy đều là hành động thể hiện sự tôn kính của người thực hành đến với đối tượng mà họ hướng tới. Lễ Phật cũng vậy, chúng ta hướng tâm về Phật, hạ thấp mình xuống để cung kính cũng thể hiện sự kính lễ một đấng tôn quý giúp mang đến sự an lành và phúc báu.
Đức Phật là bậc tối thượng, tối tôn quý trong trời người. Việc lễ Phật, lạy Phật đúng cách sẽ mang đến công đức và phúc lành vô lượng. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách lạy Phật đúng để đem lại lợi ích cho bản thân mình.
Dù thực hiện cách lạy Phật khi đi chùa hay lạy Phật khi ở nhà thì đây đều là hành động để tỏ lòng tôn thờ một bậc tối thượng. Tuy nhiên đâu là cách lạy Phật đúng nhất thì không phải Phật tử nào cũng nắm được. Thông thường mỗi người có quan niệm lạy Phật khác nhau. Dưới đây là một số cách bái lạy Phật hay được sử dụng.
Cách lạy Phật đúng mang lại lợi ích cho người thực hành
Lạy úp 2 bàn tay
Mỗi khi cung kính đảnh lễ Phật thì đệ tử thường úp mặt xuống 2 bàn chân Đức Phật mà hôn để tỏ lòng thành tôn kính.
Ý nghĩa: Cách lạy Phật này thể hiện sự cung kính bởi khi úp 2 bàn tay xuống đất tưởng tượng như hai bàn chân của Phật đang duỗi ra để mình gieo mặt xuống hôn lấy.
Lạy ngửa 2 bàn tay
Nếu muốn cầu xin giáo pháp, ngưỡng mong sự thương xót và ban cho thì khi lạy Phật cung kính ngửa đôi bàn tay lễ sát đất.
Ý nghĩa: Thể hiện sự cầu xin, ban cho ân đức để người lạy tăng thêm phần phước đức.
Lạy theo kiểu Phật giáo Tây tạng
Chắp tay để từ trán trở lên, khi lạy quỳ xuống và cúi thẳng nằm sấp về phía trước.
Ý nghĩa: Cách lạy này có lẽ lấy theo thời Phật tổ Đăng Nhiên, ngài Thiện Huệ Bồ Tát cung kính dọn đường cho Phật đi và được thọ ký 91 kiếp sau sẽ thành Phật hiệu là Thích Ca Mâu Ni.
Lạy không sát đất, gối và 2 tay trước chống xổm lên
Đây có thể hiểu là cách lạy Phật sám hối thể hiện sự ăn năn, hối hận chuộc lỗi lầm và cầu mong sự tha thứ.
Hướng dẫn cách lạy Phật tại nhà và khi đi chùa
Đầu tiên, chúng ta bước chân ra một chút sao cho khoảng cách hai chân hơi rộng. Hai tay chắp trước ngực, các ngón tay khép vào nhau, lòng bàn tay chạm vào nhau đặt giữa ngực. Lưng ở tư thế thẳng đứng.
Lạy Phật để tỏ lòng tôn kính, ngưỡng mộ
Bước 1: Từ ngực, đưa hai tay lên trước mặt, đặt hơi chéo. Đầu ngón tay chạm vào giữa hai lông mày ở trên trán. Đầu hơi cúi nhẹ xuống.
Bước 2: Đưa hai tay xuống vị trí giữa ngực, mắt nhìn thẳng hướng về phía trước, hoặc ngước lên tượng Phật, hình Phật, mắt nhìn theo. Trở về tư thế như điểm xuất phát đầu tiên.
Bước 3: Khuỵu gối xuống nhẹ nhàng. Khi khuỵu chân xuống thì hai đầu gối chạm vào nhau, quỳ thẳng đứng. Hai tay vẫn chắp trước ngực. Mặt hướng thẳng về phía trước hoặc ngước lên trên tượng Phật, hình Phật, mắt nhìn theo.
Bước 4: Hai bàn chân duỗi thẳng ra sau, người đẩy ra phía sau, quỳ ngồi xuống sao cho mông chạm vào hai gót chân. Lưng vẫn giữ thẳng.
Bước 5: Từ từ lễ xuống, trán chạm đất. Đồng thời hai tay tách ra hạ xuống đất, lòng bàn tay úp sấp, chạm đất, khuỷu tay cũng chạm đất, hai bàn tay đặt sát đầu. Mông vẫn giữ ở tư thế chạm vào gót chân, không chổng lên cao.
Bước 6: Từ từ nhấc người lên, quỳ ngồi như bước 3, lưng thẳng đứng. Mặt hướng ra phía trước, hai tay buông thẳng.
Bước 7: Đẩy người ra phía sau, đồng thời, hai bàn chân co lại, hai đầu gối nhấc lên để mông chạm vào hai gót chân. Hai tay vẫn buông thẳng, dọc theo người. Người ở tư thế cân bằng, mắt hướng lên tượng Phật.
Bước 8: Từ từ đứng dậy, hai bàn tay dần chắp vào nhau, đặt ở vị trí giữa ngực. Hai gót chân chạm xuống đất, trở về vị trí như điểm xuất phát ban đầu. Mắt nhìn thẳng hướng về phía trước hoặc ngước lên trên tượng Phật, hình Phật.
Lưu ý:
Sau khi lễ Phật xong, chúng ta xá xuống một xá. Khi xá, tay chúng ta vẫn để ở vị trí trước ngực, cổ tay xoay nhẹ xuống. Vai và đầu của chúng ta cũng cúi xuống vừa phải, không cúi thấp quá.
Trong trường hợp lễ từ hai lễ trở lên, chúng ta không cần xá mỗi khi xong một lễ mà chỉ đến lễ cuối cùng chúng ta mới xá Phật. Còn trường hợp lễ một lễ xong thì chúng ta xá Phật luôn.