Châu Á – vùng lãnh thổ xinh đẹp, đa dạng tài nguyên thiên nhiên với những kiểu thời tiết khác nhau mỗi mùa. Vậy bạn có biết đặc điểm khí hậu Châu Á là gì? Có những kiểu khí hậu nào, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết cụ thể dưới đây!
Đặc điểm khí hậu châu Á
Đặc điểm khí hậu châu Á
Bởi vì lãnh thổ Châu Á trải dài trên nhiều vĩ độ, từ vùng cực Bắc đến vùng xích đạo nên khí hậu châu Á đa dạng, được phân làm nhiều đới khác nhau. Các quốc gia gần đường xích đạo có góc nhập xạ lớn dẫn đến nhiệt độ trung bình hàng năm cao hơn các nước xa xích đạo, góp phần tạo nên sự đa dạng của các đới khí hậu tại đây.
Dọc kinh tuyến 80oĐ theo đường cực Bắc – xích đạo, các đới khí hậu phân hóa lần lượt là:
- Đới khí hậu cực và cận cực: vị trí của đới khí hậu này nằm trải dài từ cùng cực bắc đến vừng cực
- Đới khí hậu ôn đới: gồm kiểu khí hậu ôn đới lục địa, ôn đới gió mùa và ôn đới hải dương nằm trong khoảng 40oB đến vòng cực Bắc
- Đới khí hậu cận nhiệt: gồm kiểu khí hậu: cận nhiệt đới gió mùa, cận nhiệt Địa Trung Hải, cận nhiệt núi cao, cận nhiệt lục địa, trải dài từ chí tuyến Bắc đến 40oB.
- Đới khí hậu nhiệt đới: gồm kiểu khí hậu nhiệt đới gió mùa và nhiệt đới khô nằm trong chí tuyến Bắc đến 40oB.
- Đới khí hậu xích đạo
Do lãnh thổ rộng, có các dãy núi và sơn nguyên cao khiến ảnh hưởng của biển vào nội địa thay đổi, nên mỗi đới khí hậu châu Á sẽ phân thành các kiểu khí hậu khác nhau.
Các kiểu khí hậu phổ biến ở châu Á hiện nay
Kiểu khí hậu gió mùa có đặc điểm nóng ẩm và mưa nhiều vào mùa hè, khô lạnh, mưa ít vào mùa đông
Tuy được phân thành nhiều kiểu khí hậu khác nhau, nhưng khí hậu gió mùa và khí hậu lục địa là 2 kiểu khí hậu phổ biến nhất của khí hậu Châu Á.
Vậy với 2 kiểu khí hậu này đã tác động gì đến đặc điểm khí hậu châu Á?
Đặc điểm khí hậu gió mùa
Đặc điểm khí hậu gió mùa gồm: gió mùa nhiệt đới ở Đông Nam Á, Nam Á và gió mùa cận nhiệt và ôn đới ở Đông Á. Trong sách giáo khoa địa 8 phần về đặc điểm khí hậu châu Á cũng đã từng đề cập đến khí hậu gió mùa, với 2 mùa được rõ rệt là mùa hè và mùa đông.
Vào mùa hè gió từ đại dương thổi vào lục địa nên thời tiết nóng ẩm, mưa nhiều. Mùa đông ở đây thì hoàn toàn trái ngược với mùa hè. Thời tiết khô lạnh, gió từ lục địa thổi ra và mưa ít.
Đặc điểm khí hậu lục địa
Khí hậu lục địa chủ yếu ở các vùng nội địa [Mông Cổ, Liên Bang Nga…] và cả khu vực Tây Nam Á. Khí hậu tại đây chia làm 2 mùa rõ rệt là mùa hè và mùa đông. Đây cũng là đặc điểm chung của khí hậu lục địa và khí hậu gió mùa.
Vào mùa hè, khí hậu lục địa mang lại sự khô và vô cùng nóng. Biên độ nhiệt ngày và năm lớn. Hoang mạc, bán hoang mạc rất phổ biến nhất ở vùng nội địa và Tây Nam Á. Vào mùa đông, khí hậu tại đây sẽ trở nên lạnh và khô. Lượng mưa trung bình mỗi năm rơi vào khoảng 200 – 500mm, độ ẩm không khí thấp do tốc độ bốc hơi cao.
Khó khăn của khí hậu châu Á
Đặc điểm khí hậu châu Á - Lũ lụt thường xuyên xảy ra
Nhìn chung, ta thấy đặc điểm khí hậu ở châu Á tương đối phức tạp. Song song với hiện tượng trái đất nóng lên từng ngày làm hiệu ứng nhà kính khí hậu châu Á nói riêng, thế giới nói chung ngày càng trở nên nặng nề và ó nguy cơ bị phá hủy hơn nữa.
Thiên tai, bão, lũ lụt cường độ, tần suất xảy ra dày đặt và đột ngột không được báo trước nên các biện pháp phòng, chống thiên tai cũng khó có thể tránh được những nguy hiểm đang rình rập từ thiên nhiên.
Để bảo vệ cuộc sống bản thân tốt hơn, con người cần chuẩn bị thật tốt, nghiêm túc chấp hành những thông bá, yêu cầu từ cơ quan có thẩm quyền khi có thiên tai đến. Đặc biệt, cùng chung tay bảo vệ môi trường để thế giới này tốt đẹp hơn. Làm giảm nhiệt độ Trái đất là đồng nghĩa với việc trao thêm cơ hội sống cho chính chúng ta.
>>> Xem thêm: Đặc điểm khí hậu Châu Âu là gì? Nên đi du lịch Châu Âu vào mùa nào?
Trên đây là những kiến thức xoay quanh chủ đề đặc điểm khí hậu châu Á. Hy vọng sẽ giúp các bạn giải đáp được các thắc mắc của mình. Đừng quên truy cập trang web dự báo thời tiết Việt Nam để cập nhật thêm những thông tin bổ ích khác nhé!
Mục lục bài viết
1. Khái quát về Châu Á
Châu Á là châu lục có diện tích rất rộng, trải dài từ cực Bắc xuống cực Nam gần 8500 km và từ bờ tây sang bờ đông lên tới gần 9200 km. Châu Á có bề mặt hình khối khổng lồ, đường bờ biển bị chia cắt mạnh, có nhiều vịnh, bán đảo lớn, chính vì vậy những vùng trung tâm của Châu Á cách rất xa bờ biển. Những điều kiện tự nhiên đó có ảnh hưởng rất lớn đối với sự hình thành khí hậu và cảnh quan tự nhiên tại khu vực này. Với địa hình 3 mặt giáp biển và đại dương rộng lớn không chỉ là giới hạn tự nhiên cho lục địa mà còn ảnh hưởng rất lớn tới điều kiện tự nhiên cũng như sự phát triển của các quốc gia hải đảo ven bờ, đặc biệt là hai đại dương Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương rộng lớn tạo sự đối lập giữa biển và đất liền, là một trong những nguyên nhân quan trọng làm cho hoàn lưu gió mùa phát triển và phân bố rộng ở châu Á hơn các châu lục khác trên thế giới.
Địa hình Châu Á rất phức tạp và đa dạng với 3/4 diện tích là các núi, sơn nguyên và cao nguyên, đồng bằng chỉ chiếm 1/4. Châu Á có đầy đủ các kiểu địa hình khác nhau: các núi cao, sơn nguyên, cao nguyên và đồng bằng lớn xen lẫn các thung lũng rộng,...
2. Đặc điểm của khí hậu Châu Á
2.1. Khí hậu châu Á phân hoá thành nhiều đới khác nhau
Châu Á có đầy đủ các đới khí hậu trên Trái Đất, các đới khí hậu phân hoá thành nhiều đới khí hậu khác nhau.
- Từ Bắc xuống Nam có 5 đới khí hậu:
- Đới khí hậu cự và cận cực
- Đới khí hậu ôn đới
- Kiểu khí hậu ôn đới lục địa
- Kiểu khí hậu ôn đới gió mùa
- Kiểu khí hậu ôn đới hải dương
- Đới khí hậu cận nhiệt
- Kiểu khí hậu cận nhiệt Địa Trung Hải
- Kiểu khí hậu cận nhiệt gió mùa
- Kiểu khí hậu cận nhiệt lục địa
- Kiểu núi cao
- Đới khí hậu nhiệt đới
- Kiểu nhiệt đới khô
- Kiểu nhiệt đới gió mùa
- Đới khí hậu xích đạo
- Nguyên nhân: Do lãnh thổ kéo dài vùng cực Bắc đến vùng Xích đạo. Ngoài ra, sự phân hoá còn theo độ cao.
2.2. Các đới khí hậu Châu Á phân hoá thành nhiều kiểu khí hậu khác nhau
- Nguyên nhân: Do lãnh thổ Châu Á rộng trải dài, núi và sươn nguyên cao ngăn ảnh hưởng của biển xâm nhập vào lục địa.
- Có 2 kiểu khí hậu phổ biến: khí hậu gió mùa và khí hậu lục địa.
- Khí hậu gió mùa: Phạm vi ảnh hưởng bao gồm khu vực Đông Á, Đông Nam Á và Nam Á. Đặc điểm khí hậu gió mùa là trong năm có hai mùa rõ rệt: mùa đông có gió thổi từ nội địa ra nên không khí lạnh và khô, mưa ít, mùa hạ gió thổi từ đại dương vào lục địa thời tiết ẩm, mưa nhiều.
- Khí hậu lục địa: Chiếm phần lớn diện tích của Châu Á và vùng Tây Nam Á. Đặc điểm của kiểu khí hậu này đó là khô hạn, hình thành nhiều vùng hoang mạc và bán hoang mạc ở Trung Á, Tây Nam Á.
3. Đáp án một số câu hỏi
Câu 1: Tại sao khí hậu Châu Á lại chia thành nhiều đới?
A. Lãnh thổ trải dài từ vùng Cực Bắc đến Xích đạo
B. Lãnh thổ trải dài theo chiều kinh tuyến
C. Do ảnh hưởng của các dãy núi
D. Do Châu Á giáp với nhiều đại dương lớn.
Đáp án: A
Giải thích :
Khí hậu Châu Á phân hoá thành nhiều đới khác nhau dõ lãnh thổ trải dài từ vùng cực Bắc đến vùng xích đạo
Các đới khí hậu Châu Á thường phân hoá thành nhiều kiểu khí hậu khác nhau do:
+ Lãnh thổ rọng rộng lớn
+ Có các dãy núi và sơn nguyên cao, ngăn ảnh hưởng của biển vào sâu đất liền.
+ Khí hậu thay đổi theo độ cao ở các đỉnh núi cao và sơn nguyên.
Câu 2: SGK địa lý 8: Quan sát hình 2.1 em hãy:
+ Đọc tên các đới khí hậu từ vùng cực Bắc đến Xích đoạ dọc theo kinh tuyến 80 độ Đông.
+ Giải thích tại sao khí hậu Châu Á lại chia thành nhiều kiểu, nhiều đới như vậy?
Trả lời:
Tên các đới khí hậu từ vùng cực Bắc đến Xích đạo dọc theo kinh tuyến 80 độ Đông.
+ Cực và cận cực
+ Ôn đới
+ Cận nhiệt
+ Nhiệt đới
Lí do khí hậu Châu Á chia thành nhiều kiểu, nhiều đới:
+ Do lãnh thổ trải dài từ vùng cực Bắc đến vùng Xích đạo nên Châu Á có nhiều đới khí hậu.
+ Do lãnh thổ Châu Á rộng lớn, có các dãy núi và sơn nguyên cao, ngăn ảnh hưởng của biển vào lục địa nên Châu Á có nhiều kiểu khí hậu.
Câu 3: SGK Địa lý trang 8: Dựa vào các biểu đồ nhiệt độ và chất lượng mưa của ba địa điểm dưới đây em hãy cho biết:
- Mỗi địa điểm nằm trong kiểu khí hậu nào?
- Nêu đặc điểm về nhiệtd dộ và lượng mưa của mỗi địa điểm đó
Ba biểu đồ khí hậu thuộc các kiểu khí hậu:
+ U-lan-ba-to [Mông Cổ]: Thuộc kiểu khí hậu ôn đới lục địa
+ E ri-át [A-rập-xê-út]: thuộc kiểu khí hậu nhiệt đới khô.
+ Y-an-gun [Mi-an-ma]: thuộc kiểu khí hậu nhiệt đới gió mùa.
- Đặc điểm về nhiệt độ và lượng mưa của mỗi địa điểm:
+ U-lan-Ba-to: Nhiệt độ trung bình năm khoảng 10 độ C. Lượng mưa trung bình năm 220mm. Mưa tập trung chủ yếu vào các tháng 5, 6, 7, 8.
+ E Ri-át: nhiệt độ trung bình năm trên 20 độ C. Lượng mưa trung binhf năm 82 mm. Mưa tập trung vào các tháng1, 2, 3 nhưng rất ít.
+ Y-an-gun: nhiệt độ trung bình năm cao, trên 25 độ C. Lượng mưa trung bình năm trên 2750 mm. Mưa rất nhiều từ tháng 5 đến tháng 10.
Câu 4: Khí hậu gió mùa châu Á phân bố chủ yếu ở khu vực nào?
A. Bắc á, Trung á
B. Đông á, Đông Nam á và Nam á
C. Tây nam á, Nam á, Đông nam á
D. Đông á, Đông Nam á và Trung á
Đáp án: B
Nguyên nhân: Khí hậu gió mùa của chấu Á gồm:
+ Kiểu khí hậu nhiệt đới gió mùa phân bố ở Nam Á và Đông Nam Á
+ Kiểu khí hậu cận nhiệt và ôn đời gió mùa phân bố ở Đông á.
Câu 5: Châu Á có bao nhiêu đới khí hậu?
A. 4
B. 5
C. 6
D. 7
Đáp án: B
Khí hậu Châu á gồm các đới: đới khí hậu cực và cận cực, đới khí hậu ôn đới, đới khí hậu cận nhiệt, đới khí hậu nhiệt đới, đới khí hậu xích đạo
Câu 6: Nhận xét nào chưa đúng về khí hậu Châu Á?
A. Khí hậu châu á phân hoá thành nhiều đới khác nhau
B. Các đới khí hậu châu á phân thành nhiều kiểu khí hậu khác nhau
C. Khí hậu châu á phổ biến là các kiểu khí hậu gió mùa và các kiểu khí hậu lục địa
D. Khí hậu châu Á phổ biến là đới khí hậu cực và cận cực.
Đáp án: D
- Khí hậu châu Á phân hoá thành nhiều đới khác nhau: Đới khí hậu cực và cận cực, đới khí hậu ôn đới, đới khí hậu cận nhiệt, đới khí hậu nhiệt đới và đới khí hậu xích đạo
- Các đới khí hậu châu á thường phân hoá thành nhiều kiểu khí hậu khác nhau.
- Khí hậu châu Á phổ biến là các kiểu khí hậu gió mùa và các kiểu khí hậu lục địa.
Trên đây là một số những chia sẻ của Luật Minh Khuê giải thích lí do khí hậu Châu Á lại phân chia thành nhiều đới khí hậu khác nhau. Hi vọng những chia sẻ trên là nguồn tài liệu tham khảo hữu ích đối với các bạn.