Nguồn ://www.tangthuvien.vn/forum/showthread.php?t=59996
1.Một phương pháp hữu ích giúp bạn viết truyện nhanh, tình tiết hợp lý, không sai sót
Các bước viết truyện/tiểu thuyết của các nhà văn chuyên nghiệp [cái này mình tìm hiểu trên 1 web nước ngoài cách đây khá lâu, tác giả bài viết đó là 1 nhà văn chuyên viết truyện viễn tưởng] :
1. Nếu tác phẩm của bạn có thể tóm tắt thành 1 câu duy nhất thì đó là câu gì ? Bạn phải trả lời vấn đề này đầu tiên vì đó chính là tinh thần và cốt lõi của tác phẩm.
2. Truyện của bạn nên khởi đầu và kết thúc như thế nào [trình bày một cách tổng quát vì lúc này bạn vẫn chưa tạo ra nhân vật cũng như các tình tiết truyện]. Nhiều người thường có xu hướng viết đến đâu nghĩ đến đó nên hầu như không xác định trước được truyện sẽ kết thúc như thế nào mà thường mong chờ ý tưởng sẽ xuất hiện trong quá trình viết, cách viết như vậy sẽ làm cho câu chuyện mất đi tính thống nhất, nếu không cẩn thận có thể tạo ra các tình tiết mâu thuẫn, không nhất quán với nhau.
3. Phát triển tóm tắt một câu ở trên thành 1 đoạn khoảng 10 câu [có thể ít hoặc nhiều hơn tùy bạn] về các sự kiện lớn của câu chuyện, đồng thời xây dựng nhân vật một cách sơ lược [nhân vật chưa cần phải có tên].
4. Mỗi câu trong đoạn tóm tắt bạn phát triển lên thành một đoạn, mỗi đoạn là 1 sự kiện lớn [sau này khi viết thành tác phẩm, bạn có thể phát triển mỗi sự kiện khoảng từ 10 đến 30 chương hoặc hơn, tùy bạn] trong câu chuyện, một sự kiện bao gồm các tình tiết nhỏ hơn. Trong quá trình tạo các đoạn sự kiện lớn, bạn sẽ tìm cách mở nút, thắt nút cho các sự kiện, xác định cao trào của mỗi sự kiện nằm ở đâu, giữa các đoạn có liên hệ với nhau như thế nào. Các nhân vật sẽ được phân bố trong các sự kiện như thế nào.
5. Xây dựng bản tóm tắt các nhân vật [ít nhất cũng phải làm đối với các nhân vật chính] bao gồm : tên, tuổi, giới tính, xuất xứ, các đặt điểm ngoại hình, tính cách, lối suy nghĩ, cách làm việc, kỹ năng, năng lực đặc biệt [nếu có], động lực của nhân vật là gì, ước mơ là gì, sở thích, sở ghét như thế nào, là bạn của ..., là người yêu của ..., là kẻ thù của ..., các mối quan hệ khác, có liên hệ chặt chẽ với nhân vật nào khác, nhân vật sống tới cuối truyện hay sẽ chết ở sự kiện nào. Việc xây dựng nhân vật trước khi viết như thế này rất quan trọng vì nó giúp bạn nhất quán trong lúc viết, không làm cho nhân vật dở dở ương ương lúc này lúc khác. Mỗi tóm tắt nhân vật nên lưu vào một file word riêng để dễ dàng tham khảo lúc viết.
6. Chắp ghép thử các đoạn sự kiện [ở bước 4] xem có gì mâu thuẫn, có gì cần phải chỉnh sửa hay thay đổi. Xong phần này coi như bạn đã có một cái sườn hoàn chỉnh cho tác phẩm từ lúc khởi đầu cho tới lúc kết thúc. Sau này việc viết sẽ dễ dàng hơn nhiều. Bạn sẽ viết nhanh hơn cách viết thông thường và không lo sẽ bỏ dở giữa chừng.
7. Tham khảo, sưu tầm các tài liệu phục vụ cho công việc sáng tác [ví dụ như kiến thức lịch sử, khoa học, y học, văn hóa, ẩm thực ...]. Khi đã thực hiện xong bước 6 thì hầu như bạn sẽ biết được bạn cần những tài liệu, kiến thức như thế nào.
8. Viết.
9. Xem lại, sửa lỗi chính tả, cách dùng từ đặt câu .
2.CÁC QUY TẮC PHÁT TRIỂN VĂN PHONG BẢN THÂN
Đây là một bài viết mang tính cá nhân và chỉ có giá trị tham khảo, có thể không phù hợp với các tác giả có phong cách viết khác.
- Câu văn phải mạch lạc, rõ nghĩa, đủ ý và súc tích. Hạn chế lạm dụng những câu quá ngắn hoặc quá dài.
- Điều tồi tệ nhất trong văn bản là những từ ngữ sáo rỗng và cách diễn đạt tối nghĩa.
- Lặp từ tạo ra sự nhàm chán, tốt nhất nên sử dụng các từ đồng nghĩa hoặc lựa chọn một phương pháp diễn đạt khác để tránh tình trạng lặp từ.
- Cần liên tục thay đổi kiểu câu và cấu trúc câu trong đoạn văn, thay đổi cách kết cấu các đoạn văn trong một bài hoặc chương.
- Đọc từ điển tiếng Việt hàng ngày.
- Tạo thói quen phân tích ngữ pháp, cách hành văn và sử dụng từ ngữ khi đọc bất kỳ văn bản nào.
- Tránh trình bày lan man bằng một loạt những câu cụt ngủn, những gì mà người ta đã biết quá rõ rồi thì chỉ cần tóm lượt một cách ngắn gọn trong một câu. Thay vì nói: "Tuổi trẻ hiện nay thường có xu hướng học đòi, ưa chuộng văn hóa nước ngoài. Điều này cảnh báo nguy cơ xuống dốc của văn hóa nước nhà. Chúng ta cần phải... blah blah." thì hãy nói "Tình trạng đáng báo động của văn hóa nước nhà hiện nay, thể hiện qua trào lưu đua đòi, sùng ngoại của giới trẻ, nói lên rằng... blah blah". Thay vì nói "Tiếp đến, quân Mông Cổ tấn công Thổ Nhĩ Kỳ. Quân Thổ Nhĩ Kỳ nhanh chóng đại bại. Không lâu sau, vua Thổ Nhĩ Kỳ bị giết." thì có thể nói "Rồi đến lượt Thổ Nhĩ Kỳ phải hứng chịu ngọn roi chinh phục của đội quân bất khả chiến bại này. Và lưỡi kiếm của Đà Lôi đã chẳng phải đợi lâu để uống máu quân vương đất Thổ."
3.VIẾT TIỂU THUYẾT - KỸ THUẬT CÁ NHÂN
Kỹ thuật chỉ mang tính cá nhân, phù hợp với văn phong của bản thân, có thể không phù hợp với các tác giả khác.
1. Luôn tạo công việc cho tất cả các nhân vật, ngay cả đối với những nhân vật ít khi xuất hiện. Nếu một nhân vật không xuất hiện trong phần được miêu tả của câu chuyện thì không có nghĩa anh ta không hành động, những hành động "ẩn" của anh ta sẽ tương tác tới các nhân vật khác hoặc được tóm tắt lại thông qua các lời kể.
2. Các vấn đề nên đan xen với nhau, không cần chờ cho đến khi vấn đề được giải quyết xong mới nảy sinh vấn đề mới. Vấn đề mới có thể xuất hiện lúc vấn đề cũ sắp kết thúc, đang diễn tiến hoặc thậm chí là đang cao trào.
3. Một nhân vật có sức sống là một nhân vật luôn thay đổi, không bị giới hạn bởi những mẫu tính cách, không bị đóng chặt vào trong những cái khung chính diện hay phản diện. Tuy nhiên, những sự thay đổi phải diễn ra một cách HỢP LÝ.
4. Tác giả không bao giờ "đọc" suy nghĩ của nhân vật. Tập trung miêu tả hành động, lời nói, cử chỉ, biểu cảm khuôn mặt... của nhân vật nhưng không bao giờ được miêu tả TRỰC TIẾP những âm mưu, kế hoạch, tính toán, nỗi e ngại, sự vui mừng, lòng căm thù... hay bất cứ thứ gì ẩn sâu bên trong nhân vật; những thứ đó phải được thể hiện thông qua lời nói, cử chỉ, thái độ của nhân vật và độc giả có thể ĐOÁN chúng.
5. Đừng bao giờ dùng những tính từ trừu tượng, chung chung như "tức giận", "điềm đạm", "lịch sự", "khó ưa", "nham hiểm" ... để tả nhân vật. Tất nhiên vẫn có thể dùng những từ ấy một cách gián tiếp qua lời thoại của các nhân vật khác.
"Đừng sợ viết nhiều chi tiết nếu những chi tiết ấy đúng và hay, cái đáng sợ là tả nhiều chi tiết ấy sai và lạt lẽo. Thí dụ trong truyện, có một người đãng trí, nếu chỉ nói "Ông X có tính đãng trí lắm" thì ai nói chẳng được. Hơn nhau là ở chỗ tìm một vài việc xảy ra để tỏ rõ sự đãng trí. Nhưng mình phải cố tìm ra những chi tiết mới, chứ đừng mượn những việc người khác đã tìm ra trước. Thí dụ "bút chì giắt ở tai mà cứ đi tìm bút chì" là chi tiết mà nhiều người đã nói đến." [ Nhất Linh ]
6. Tuyệt đối không gượng ép để bắt tình tiết phải phục vụ cho cốt truyện một cách cứng nhắc, khuôn mẫu. Không kéo dài hoặc rút ngắn câu chuyện một cách quá đáng, cần dài thì viết dài, cần ngắn thì viết ngắn.
7. Đừng dồn cục thông tin rồi đập vào mặt độc giả trong một lúc, chia nhỏ nó ra, khéo léo gửi thông tin vào những đoạn miêu tả người, tả cảnh hay lời thoại của các nhân vật.
8. Luôn dùng ngôi thứ 3 để miêu tả câu chuyện, dùng góc nhìn của "chúa trời".
"Nhà tiểu thuyết chính thức tạo nhân vật của mình bằng những sự chi phối vô cùng, vô hạn của đời mình; nhà tiểu thuyết giả tạo thì tạo nhân vật riêng bằng những sự chi phối chật hẹp của đời mình mà thôi. Một tác giả đem mình giãi bày ra trong tiểu thuyết ít khi làm mình thành được một nhân vật thực khả dĩ làm cho người ta tin là thực." [ Thibaudet ]
"Hay lắm. Hay lắm. Nhưng ông phải hứa với tôi: từ giờ không được xưng "tôi" nữa. Phàm nghệ thuật không bao giờ có ngôi thứ nhất" [ Oscar Wilde ]
9. Xin dùng một trích dẫn của nhà văn Hemingway thay lời nói
There isn't any symbolism. The sea is the sea. The old man is an old man. The boy is a boy and the fish is a fish. The shark are all sharks no better and no worse. All the symbolism that people say is shit. What goes beyond is what you see beyond when you know. [ Hemingway ]
4.Một phương pháp viết tiểu thuyết mới : Phương pháp viết ngược
Nếu bạn cảm thấy phương pháp viết truyện bình thường của bạn không có hiệu quả, hãy thử phương pháp mới này xem
Bước đầu tiên : Xây dựng nhân vật.
Chủ yếu là xây dựng nhân vật cho thành công. Cốt truyện sẽ tự xảy ra sau khi xây dựng nhiều nhân vật với cá tính, mục đích mâu thuẫn với nhau.
Ta phải đặt mình vào vị trí của nhân vật, suy nghĩ thật kỹ về cuộc đời, kế hoạch cho tương lai trong tư cách của nhân vật thì nhân vật mới sâu sắc được. Nhân vật của ta phải mưu mô xảo quyệt, nhìn xa trông rộng, tính toán kế hoạch dự phòng cho 30-40 năm.
Bước thứ hai : Xây dựng hội thoại
Xây dựng các đoạn độc thoại và hội thoại. Xây dựng cảnh đối thoại, chạm trán giữa 2 nhân vật sao cho kịch tính, đầy chất thơ, rồi nghĩ ra tình huống cụ thể dẫn đến các cuộc đối thoại, chạm trán ấy sau. Làm cho nó phức tạp và tinh vi lên.
Bước thứ ba : Tạo điều kiện để nảy sinh cốt truyện
Khi ta đã có những nhân vật mà định mệnh của chúng là phải mâu thuẫn với nhau, thì ta sẽ có mâu thuẫn. Lúc này ta mới bắt đầu đi vào chi tiết, mô tả cụ thể bối cảnh, lịch sử, môi trường. Nó phải thể hiện trí tưởng tượng phong phú cũng như sự chú ý đến chi tiết một cách kinh người. Xong xuôi rồi ta chọn một điểm nào đó trong cuộc đời nhân vật để bắt đầu kể chuyện.
Trong chữ mâu thuẫn còn hàm ẩn chữ bế tắc. Nhân vật càng bế tắc thì tính huống truyện càng xuất sắc. Sự bế tắc khiến cho nhân vật sùng gan sùng phổi, bứt rứt tóc tai, tức trào máu họng.
Tình huống truyện cần có không khí. Không khí có tính sử thi hay tính hiện thực, tính thơ mộng hay tính bi tráng, tính lịch sử hay tính yêu kì quỉ quái, tính bi kịch hay hài kịch hay cả hai. Không khí càng đa dạng và mạnh mẽ càng tốt. Điều này phụ thuộc vào cảm nhận tinh tế của người viết.
Bước thứ bốn : Tạo cốt truyện
Sau khi xây dựng các sự kiện riêng lẻ có tính độc đáo thì chú ý kết nối, xâu chuỗi các sự kiện để có được bức tranh toàn diện. Nó phải hợp lý, thống nhất, và nói lên cái gì đó về cuộc đời. Cuộc đời thật đau đớn, thật oan nghiệt, trái ngang, đến nỗi nó làm trái tim của độc giả chết nghẹn. Ôi hãy tưởng tượng? Đấy chẳng phải là tiếng kêu mới đứt ruột của Tố Như đó sao?