Việc lựa chọn dây dẫn với tiết diện có phù hợp với dòng điện hay không ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả, độ an toàn cũng như tính tiết tiết kiệm điện năng cho căn nhà của bạn. Do đó, chúng tôi xin cung cấp cho bạn đọc một số thông tin cần thiết cũng như bảng chọn tiết diện dây dẫn theo dòng điện để người đọc có thể trang bị thêm cho mình kiến thức về vấn đề này.
Lựa chọn tiết diện dây điện và cáp điện là công việc quan trọng và thường xuyên đối với ngành điện. Tuy có nhiều cách chọn khác nhau nhưng thường thì ta sẽ có 3 phương pháp chính:
☻ Chọn dây, cáp điện theo tính toán
☻ Chọn dây, cáp điện theo kinh nghiệm
☻ Chọn dây, cáp điện theo các tiêu chuẩn
Chọn dây, cáp điện theo tính toán
Ta có thể áp dụng công thức: S = I/J
Trong đó:
- S: là tiết diện dây dẫn, tính bằng mm2
- I: dòng điện chạy qua mặt cắt vuông, tính bằng Ampere [A]
- J: mật độ dòng điện cho phép [A/mm2]
Mật độ cho phép [J] của dây đồng thường xấp xỉ 6A/mm2
Mật độ cho phép [J] của dây nhôm thường xấp xỉ 4,5A/mm2
Chọn dây, cáp điện, theo kinh nghiệm
Để lựa chọn dây, cáp điện sao cho chính xác và phù hợp nhất với ngôi nhà của mình, bạn phải có những kiến thức và kinh nghiệm nhất định về những bước sau đây:
– Xác định nguồn điện sẽ dùng: Để biết được nguồn điện mình nên dùng trong tương lai sắp tới, người dùng buộc phải dựa trên thiết bị điện trong nhà mà họ sẽ dùng là thiết bị 1 pha hay 3 pha, đồng thời cũng phải dựa vào nguồn cung cấp của điện lực tại nơi mình ở có những loại nguồn điện nào. Hiện nay, phần lớn nguồn điện dùng cho hộ gia đình ở Việt Nam là nguồn 1 pha 2 dây.
– Tính tổng công suất thiết bị tiêu thụ điện: Các thiết bị tiêu thụ điện trong nhà ở là những thiết bị tiêu tốn năng
lượng điện như: đèn, quạt, nồi cơm điện, tủ lạnh, máy giặt, lò vi sóng, điều hòa nhiệt độ, máy bơm nước…
Trên các thiết bị tiêu thụ điện, đều có ghi trị số công suất, có đơn vị là W [Woat] hoặc kW [Kilô-Woat] hoặc HP [Horse Power- Sức ngựa]. Một cách gần đúng, có thể xem tất cả các trị số công suất ghi trên các thiết bị là công suất tiêu thụ điện. Vì vậy, tổng công suất thiết bị tiêu thụ điện là tổng của tất cả trị số công suất của các thiết bị tiêu thụ điện trong nhà.
Khi gặp các đơn vị công suất khác nhau thì quy đổi sang cùng một đơn vị như sau:
1kW = 1.000W
1HP = 750W
– Lựa chọn dây dẫn cho từng phần của nhà ở: Tùy theo công suất chịu tải của từng nhánh trong sơ đồ điện, người dùng có thể chọn nhiều loại dây, cỡ dây khác nhau cho từng phần nhà ở của mình.
– Lựa chọn dây dẫn cho từng phần của nhà ở, bao gồm ba bước nhỏ:
+ Lựa chọn đọan dây ngoài trời
+ Lựa chọn đọan cáp điện kế
+ Lựa chọn
dây cho từng nhánh và dây đến từng thiết bị tiêu thụ điện.
Chọn dây, cáp điện theo các tiêu chuẩn
Một trong những cách chọn tiết diện dây dẫn được dùng phổ biến nhất hiện nay chính là dựa vào bảng chọn tiết diện dây dẫn theo dòng điện. Việc chọn theo bảng chọn tiết diện dây dẫn theo dòng điện sẽ giúp cho việc thiết kế, thi công công trình dễ dàng hơn rất nhiều cũng như phù hợp các tiêu chuẩn đã có sẵn – tiêu chuẩn IEC 60439.
Giá trị cường độ dòng điện được tính theo công thức bảng bên dưới.
:
Hướng dẫn lựa chọn dây điện cho ngôi nhà mới: Đây là buớc cuối cùng lùng ra các cỡ dây cần thực hiện dùng. Tùy theo công suất chịu tải của từng nhánh trong sơ đồ điện, người dùng có thể chọn nhiều loại dây, cỡ dây khác nhau.
Cần tính tóan chọn lựa dây dẫn cho hệ thống điện của một ngôi nhà 1 trệt 1 lầu, đi dây âm tường, khoảng cách từ nhà đến lưới điện địa phương là 30m, toàn bộ cả thiết bị điện sua dien nuoc trong nhà dùng điện 1 pha 220V, và có công suất được nêu trong phiên bảng sau.
| Tầng trệt | Tầng lầu | ||||
| Tên thiết bị/ Công suất | Số lượng | Tổng công suất | Tên trang bị/ Công suất | Số lượng | Tổng công suất |
| Bóng đèn hùynh quang 1,2m/ 40W | 8 | 40 x 8 = 320W | Bóng đèn hùynh quang 1,2m/ 40W | 5 | 40 x5 = 200W |
| Đèn trang hoàng/ 20W | 5 | 20 x 5 = 100W | Đèn trang trí/ 20W | 3 | 20 x 3 = 60W |
| Quạt điện/ 100W | 4 | 100 x 4 = 400W | Quạt điện/ 100W | 3 | 100 x 3 = 300W |
| Nồi cơm điện/ 600W | 1 | 600 x 1 = 600W | Máy điều hòa/ 1,5HP | 1 | 1,5 x 750 x 1 = 1125W |
| Tivi/ 150W | 1 | 150 x 1 = 150W | Tivi/ 150W | 1 | 150 x 1 = 150W |
| Đầu máy + ampli/ 150W | 150 x 1 = 150W | Bộ máy vi tính/ 500W | 1 | 500 x 1 = 500W | |
| Lò nướng vi sóng/ 1000W | 1 | 1000 x 1 = 1000W | Máy sấy tóc/ 1000W | 1 | 1000 x 1 = 1000W |
| Bàn ủi/ 1000W | 1 | 1000 x 1 = 1000W | – | – | – |
| Máy điều hòa/ 1,5HP | 2 | 1,5 x 750 x 2 = 2250W | – | – | – |
| Máy giặt 7kg/ 750W | 1 | 750 x 2 = 1500W | – | – | – |
| Mô-tơ bơm nước/ 750W | 1 | 750 x 1 = 750W | – | – | – |
Bước 1: Xác định loại nguồn cấp sẽ dùng: Vì toàn bộ cả trang bị điện trong nhà sử dụng điện 1pha, 220V nên ta chọn nguồn điện thông dụng nhất là nguồn 1pha 2 dây.
Bước 2: Tính tổng công suất trang bị tiêu thụ điện: Cộng toàn bộ cả công suất của các vũ trang của tầng trệt, tầng lầu và công suất tổng của cả nhà ta có số liệu sau.
Tổng công suất tầng trệt: 7.470W
Tổng công suất tầng
lầu: 3.335W
Tổng công suất cả nhà: 10.805W
Bước 3: Lựa chọn dây dẫn cho từng phần của nhà ở
Lựa chọn dây ngoài trời
Đoạn dây ngoài trời là đọan dây dẫn điện vào nhà nên nó phải chịu được tổng công suất cả nhà là 10.805W. Tuy nhiên, hầu như không có thời điểm nào mà toàn bộ cả các thiết bị điện trong nhà họat động đồng thời cùng một lúc, cho nên người ta có thể giảm công suất tính tóan xuống còn khoảng 80% công suất tính tóan rồi mới lựa chọn dây dẫn theo công suất đã được giảm. Khi giảm xuống 80% như vậy người ta có cách gọi khác là chọn ‘hệ số đồng thời’ [kđt] = 0,8. Trong ví dụ này chỉ dẫn này cũng chọn kđt = 0,8 và công suất sau khi đã giảm là:
P = 10.805 x 0,8 = 8644W = 8,644kW
Đoạn dây ngoài trời thông thường được sử dụng là loại dây Duplex ruột đồng, cách điện PVC [Du-CV]. Căn cứ vào công suất 8,644kW ta tra phiên bảng để tầm cỡ [tiết diện ruột
dẫn] cáp cho phù hợp. Tra bạn dạngg 1 [cáp Du-CV và Du-CX], chọn giá trí lớn hơn gần nhất ta thấy cáp tiết diện ruột dẫn 6mm2 có công suất chịu tải phù hợp. Chiều dài thi công lắp đặt của dây thép cứng có tiết diện ruột dẫn 6mm2 cho trong bảng 1 cũng thỏa mãn với chiều dài lắp đặt mà đầu bài yêu cầu là 30m, vì thế ta có thể chọn đoạn dây thép cứng ngoài trời là dây thép cứng Du-CV 2×6mm2 hoặc Du-CX 2×6mm2
Lựa chọn dây cáp điện kế
Đoạn cáp điện kế nối từ đọan dây ngoài trời vào đến nhà nên nó cũng phải có công suất chịu tải lớn hơn hoặc bằng 8,644kW. Tra bảng 2 ta thấy cáp ĐK-CVV tiết diện ruột dẫn 5mm2 hoặc cáp ĐK-CXV tiết diện ruột dẫn 4mm2 là ăn nhập. Đoạn cáp điện kế thường khá ngắn [< 10m] nên không cần quan tâm đến điện áp rơi theo chiều dài. Như vậy, người dùng có thể dùng ĐK-CVV 2 x 5mm2 hoặc ĐK-CXV 2 x 4mm2.
- Lựa chọn dây cho từng nhánh và dây dẫn đến từng thiết bị điện
Xem thêm:
Sửa điện quận Gò Vấp
Sửa điện quận phú Nhuận
Sửa điện quận Bình Thạnh
Ngôi nhà có tầng trệt và 1 tầng lầu, hai tầng có công suất tiêu thụ khác nhau nhiều, do đó đặt giảm chi phí người dùng có thể phân làm 2 nhánh. Đường dây cho 2 nhánh này người dùng nên chọn loại dây đơn cứng [VC].
Nhánh 1 cho tầng trệt:
Tầng trệt có công suất tổng là 7.470W = 7,47kW. Tương tự như đã đề cập ở trên, hầu như các vũ trang không hoạt động đồng thời nên có thể chọn hệ số đồng thời kđt = 0,8,
lúc đó công suất để chọn dây dẫn là 7,47 x 0,8 = 5,976kW. Tra phiên bảng 3 ta thấy dây VC tiết diện ruột dẫn 4mm2 là phù hợp, như vậy người dùng có thể chọn dây VC 4mm2 cho nhánh 1 [tầng trệt].
Nhánh 2 cho tầng lầu:Tầng lầu có công suất tổng là 3.335W = 3,335kW. Tương tự như đã đề cập ở trên, hầu như các thiết bị không họat động đồng thời nên có thể chọn hệ số đồng thời kđt = 0,8, lúc đó công suất để chọn dây dẫn là 3,335 x 0,8 = 2,668kW. Tra bảng 3 ta thấy dây VC tiết diện ruột dẫn 2mm2 là phù hợp, như vậy người dùng có thể chọn dây VC 2mm2 cho nhánh 2 [tầng lầu].
Dây cho từng trang bị: Theo lý thuyết thì mỗi thiết bị có công suất khác nhau sẽ cần một cỡ dây khác nhau. Việc chọn từng cỡ dây riêng cho từng thiết bị như vậy có ưu điểm là tiết kiệm được tiêu dùng dây dẫn, nhưng lại rất phức tạp cho việc mua dây cũng như đi dây, sự phức tạp này nhiều khi cũng rất tốn kém. Vì vậy, khi trong nhà không có trang bị nào có công suất lớn cá biệt thì người dùng có thể chọn một cỡ dây và dùng chung cho toàn bộ cả các thiết
bị.
Công suất sử dụng ở các ổ cắm thường không cố định, không biết trước chắc chắn, vì đôi khi có hai hay nhiều thiết bị dùng chung một ổ cắm, do đó, đặt bảm bảo, người dùng nên chọn dây cho ổ cắm hơn một cấp so với cỡ dây dự định dùng chung cho tuốt cả các thiết bị.
Tùy theo cách lắp đặt, người dùng có thể chọn loại dây đơn cứng hoặc dây đôi mềm, ngôi nhà trong ví dụ này có yêu cầu đi dây nguội tường nên ta chọn dây đơn VC cho tất cả các vũ trang. Nhìn vào bạn
dạng công suất ta thấy công suất của máy điều hòa nhiệt độ 1,5HP [1,125kW] là lớn nhất, tra phiên bảng 3 ta thấy dây thép cứng VC tiết diện ruột dẫn 0,75mm2 là ăn nhập, tuy nhiên cần chọn dây cho ổ cắm hơn một cấp cho nên người dùng có thể chọn dây VC 1,0mm2 cho tuốt cả các trang bị và ổ cắm.
Tóm lại: Các loại dây sửa chữa điện , cỡ dây đã được tính toán tuyển lựa cho ngôi nhà trên như sau:
– Đoạn dây ngoài trời: dây thép cứng Duplex Du-CV 2×6mm2 hoặc Duplex Du-CX 2×6mm2
– Đoạn dây thép cứng điện kế: cáp ĐK-CVV 2 x 5mm2 hoặc ĐK-CXV 2 x 4mm2
– Dây cho nhánh tầng trệt: dây VC 4mm2
– Dây cho nhánh tầng lầu: dây VC 2mm2
– Dây cho các thiết bị điện và ổ cắm: dây VC 1,0mm2
Ghi chú: Người dùng có thể chọn lọc thi công lắp đặt các loại dây & cáp không chì với tiết diện ruột dẫn giống như đã chọn lọc ở trên.