Các lỗi thường gặp trong công đoạn nhuộm vải

  • 1.
  • 2. TỔNG GIÁM ĐỐC CÔNG TY DỆT MAY 7 – XÍ NGHIỆP NHUỘM ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Ngày tháng năm 2016 Chữ ký xác nhận.
  • 3. PHÓ GIÁM ĐỐC CÔNG TY DỆT MAY 7 – XÍ NGHIỆP NHUỘM ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Ngày tháng năm 2016 Chữ ký xác nhận.
  • 4. THẦY [CÔ] HƯỚNG DẪN ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Ngày tháng năm 2016 Chữ ký xác nhận
  • 5. tiên, chúng em xin được gửi lời tri ân sâu sắc đến toàn thể các thầy cô trường Đại học Bách Khoa, đặc biệt là các thầy cô ở Bộ môn Quá trình & Thiết bị - khoa Kỹ thuật Hóa học. Thầy cô là người lèo lái con đò tri thức, chuẩn bị cho chúng em hành trang để tiếp bước trên con đường tương lai rộng mở. Với sự hướng dẫn tận tình của thầy Nguyễn Sĩ Xuân Ân cùng sự hỗ trợ từ Bộ môn và nhà trường, chúng em đã hoàn thành tốt đợt thực tập này. Chúng em cũng xin gửi đến công ty Dệt may 7- Xí nghiệp nhuộm lời cảm ơn chân thành nhất. Cảm ơn quý công ty đã tạo điều kiện cho chúng em thực tập suốt thời gian vừa qua, cừng với sự giúp đỡ nhiệt tình của Ban giám đốc, các anh chị em nhân viên và công nhân công ty. Chúng em vô cùng biết ơn! Kiến thức sách vở trên ghế nhà trường tạo nên nền tảng vững chắc cho sinh viên chúng em để từ đó tiếp tục phát triển. Thực tiễn kiểm chứng lý thuyết và còn cho ta vô vàn điều hay mà sách vở không hề có. Đợt thực tập này là cơ hội cho chúng em tiếp cận với thực tế, thoát ly khỏi những trang sách để khám phá, tìm tòi trong lĩnh vực sản xuất. Chúng em đã học hỏi được rất nhiều điều từ mọi người: những kiến thức bổ ích chưa được học nơi giảng đường, những kỹ năng sống và cơ hội được tiếp xúc và hiểu biết về môi trường làm việc trong tương lai… Chúng em đã cố gắng hoàn thành thật tốt bài báo cáo này, tuy nhiên, vẫn có những sai sót không tránh khỏi. Rất mong nhận được những nhận xét và góp ý từ quý công ty và thầy cô để chúng em hoàn thiện hơn những gì còn thiếu sót. Một lần nữa, chúng em xin chân thành cảm ơn Tp.HCM, ngày tháng năm 2016 NHÓM SINH VIÊN THỰC TẬP
  • 6. ƠN.............................................................................................................................5 MỤC LỤC ..................................................................................................................................6 DANH MỤC HÌNH ẢNH ..........................................................................................................8 DANH MỤC BẢNG ..................................................................................................................9 1 TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY TNHH MTV DỆT MAY 7 ..............................................10 1.1 Quá trình hình thành và phát triển của công ty......................................................10 1.1.1 Quá trình hình thành ..........................................................................................11 1.1.2 Ngành nghề kinh doanh......................................................................................11 1.1.3 Quá trình phát triển............................................................................................12 1.2 Quy trình sản xuất tại công ty:.................................................................................13 1.2.1 Sơ đồ quy trình công nghệ của công ty: .............................................................13 1.2.2 Quy trình sản xuất xí nghiêp nhuộm-in ..............................................................14 1.2.3 Quy trình sản xuất ở xí nghiệp may:...................................................................15 1.3 Cơ cấu tổ chức và nhân sự của công ty:..................................................................16 Chức năng của từng bộ phận, phòng ban trong công ty:.................................................16 1.4 An toàn lao động và phòng cháy chữa cháy:...........................................................17 1.4.1 Các quy định về an toàn lao động [ATLĐ] và phòng cháy chữa cháy [PCCC]:17 1.4.2 An toàn vệ sinh lao động: ...................................................................................17 1.4.3 Trang thiết bị:.....................................................................................................18 1.4.4 An toàn máy móc:...............................................................................................18 1.4.5 An toàn cháy nổ:.................................................................................................18 1.4.6 Phòng cháy chữa cháy trong xưởng:..................................................................18 1.5 Xử lý chất thải:..........................................................................................................19 1.5.1 Nước thải:...........................................................................................................19 1.5.2 Rác thải:..............................................................................................................20 1.5.3 Bụi, khí thải: .......................................................................................................20 2 DÂY CHUYỀN CÔNG NGHỆ........................................................................................21 2.1 Nguyên liệu vải..........................................................................................................21 2.1.1. Sợi PolyEster [PE]..................................................................................................21 2.1.2 Sợi Cotton...........................................................................................................22 2.1.3 Vải sợi pha..........................................................................................................23 2.2 Nguyên liệu nhuộm...................................................................................................23 2.2.1 Thuốc nhuộm phân tán:......................................................................................23 2.2.2 Thuốc nhuộm hoạt tính............................................................................................25 2.2.3 Thuốc nhuộm hoàn nguyên......................................................................................27 2.3 Các chất trợ nhuộm ..................................................................................................28
  • 7. thay thế nguyên liệu.................................................................................28 2.4.1.Khả năng thay thế thuốc nhuộm cho vải cotton......................................................28 2.4.2.Khả năng thay thế thuốc nhuộm cho vải PE............................................................29 2.5 Năng lượng................................................................................................................29 2.5.1 Lò hơi..................................................................................................................29 2.5.2 Lò dầu.................................................................................................................29 2.5.3 Sơ đồ bố trí thiết bị.............................................................................................29 3 QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ............................................................................................30 3.1 Sơ đồ khối quy trình công nghệ ..............................................................................30 3.2 Những điểm khác nhau trong quy trình công nghệ đối với các loại sản phẩm ....31 4 MÁY – THIẾT BỊ ............................................................................................................32 4.1 Máy WINCH..............................................................................................................32 4.1.1 Cấu tạo................................................................................................................33 4.1.2 Nguyên lý và vận hành:......................................................................................34 4.1.3 Công dụng: .........................................................................................................35 4.1.4 Ưu điểm và hạn chế của máy: ............................................................................35 4.2 MÁY GIẶT – TẨY – NHUỘM JET:........................................................................35 4.2.1 Giới thiệu về máy Jet:.........................................................................................36 4.2.2 Thông số kĩ thuật của máy 1 thân DP-JX-1L:....................................................36 4.2.3 Cấu tạo của máy 1 thân DP-JX-1L: ...................................................................37 4.2.4 Nguyên tắc hoạt động cảu máy nhuộm 1 thân DP-JX-1L:.................................41 4.2.5 Ưu điểm và nhược điểm của máy một thân Jet:.................................................43 4.3 Máy định hình - hồ mềm và căng sấy ......................................................................44 4.3.1 Giới thiệu:...........................................................................................................44 4.3.2 Nguyên tắc hoạt động.........................................................................................48 4.3.3 Ưu điểm: .............................................................................................................48 4.3.4 Nhược điểm: .......................................................................................................48 4.4 Hệ thống gia nhiệt cho nhà máy..............................................................................49 4.4.1 Khái quát ............................................................................................................49 4.4.2 Các bộ phận cấu thành chính của hệ thống lò gia nhiệt ....................................50 4.4.3 Cấu tạo và chức năng của các thiết bị trong hệ thống lò gia nhiệt....................50 4.4.4 Sơ đồ hoạt động và nguyên lý hoạt động của lò gia nhiệt bằng dầu..................53 4.4.5 Chất tải nhiệt và nguyên liệu đốt sử dụng trong lò gia nhiệt .............................54 4.4.6 Uư điểm, nhược điểm của lò gia nhiệt................................................................55 5 SẢN PHẨM VÀ KINH TẾ CÔNG NGHIỆP.................................................................56 6 NHẬN XÉT VÀ Ý KIẾN ĐÓNG GÓP CỦA SINH VIÊN THỰC TẬP........................57
  • 8. ẢNH Hình 1-1: Logo công ty.................................................................................................10 Hình 4- 1: Máy WINCH...............................................................................................32 Hình 4-2: Sơ đồ nguyên lý máy Winch. .......................................................................33 Hình 4- 3: Bộ phận gia nhiệt.........................................................................................34 Hình 4-4 : Máy Jet ........................................................................................................35 Hình 4-5: Cấu tạo của máy 1 thân DP-JX-1L...............................................................37 Hình 4-6 : Thân máy Jet ...............................................................................................38 Hình 4-7: Trục guồng ...................................................................................................38 Hình 4-8: Cơ chế nước chảy trong họng JET...............................................................39 Hình 4-9: Bơm tần hoàn ...............................................................................................40 Hình 4-10: Hệ thống trao đổi nhiệt...............................................................................40 Hình 4- 11: Sơ đồ quy trình nhuộm cotton...................................................................42 Hình 4-12: Sơ đồ quy trình nhuộm PE.........................................................................42 Hình 4 -13: Qui trình xử lí nấu tẩy của Jet ...................................................................43 Hình 4-14: Tổng thể máy định hình – hồ mềm – căng sấy...........................................44 Hình 4- 15: Trục ép.......................................................................................................45 Hình 4- 16: Bánh đè vải Hình 4-17: Bánh xe chổi ..........................46 Hình 4-18: Đường ray có ghim.....................................................................................46 Hình 4-19: Buồng sấy vải.............................................................................................47 Hình 4-20 : Hệ thống lò hơi..........................................................................................50 Hình 4-21 : Hệ thống xử lý khí thải dùng chung cho lò dầu và lò hơi .........................51 Hình 4-22: Bơm cấp dầu tuần hoàn..............................................................................52 Hình 4-23: Sơ đồ hoạt động lò dầu..............................................................................53
  • 9. 1: Thiết bị bảo hộ lao động: ....................................................................................18 Bảng 2: Các thông số kỹ thuật của dầu tải nhiệt...............................................................54
  • 10. VỀ CÔNG TY TNHH MTV DỆT MAY 7 1.1 Quá trình hình thành và phát triển của công ty Tên tiếng Việt: CÔNG TY THNN MỘT THÀNH VIÊN DỆT MAY 7 Viết tắt: CÔNG TY DỆT MAY 7 Tên tiếng anh: DET MAY 7 ONE MEMBER LIMITED LIABILITY COMPANY Viết tắt: DET MAY CO.LTD Trụ sở giao dịch: 109A TRẦN VĂN DƯ, PHƯỜNG 13, QUẬN TÂN BÌNH- TPHCM Điện thoại: [08] 3842.5372 - QS: [069] 662.037 Fax: [08] 3810.0489 Website: www.Detmay7.com Email: Info@detmay7.com Diện tích kinh doanh: 44.607 m2 Vốn điều lệ: 20.591.000.000 đồng Vốn lưu động: 3.103.389.462 đồng Hình thức doanh nghiệp: doanh nghiêjp nhà nước, đơn vị kinh tê-quốc phòng Hạch toán độc lập, có tư cách pháp nhân, con dấu riêng để giao dịch Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: 0300509782 do sở kế hoạch và đầu tư thành phố HCM cấp ngày 08/12/2010 [đăng ký lần đầu trên cơ sở chuyển đổi từ doanh nghiệp nhà nước] Hình 1-1: Logo công ty
  • 11. hình thành Tiền thân Công ty Dệt May 7 trước đây là Xí nghiệp P7 trực thuộc Cục Hậu cần/Quân khu 7 được thành lập nhằm cải thiện đời sống cho cán bộ nhân viên và chiến sĩ trong cơ quan, xí nghiệp được hình thành ngày 17/11/1987, cốn do cổ đông góp, hoạt động theo chỉ thị 54/CTUB và quyết định 181/QĐ của tổ chức chính quyền TP.HCM Với chủ trương xây dựng hoàn thiện ngành công nghiệp hậu cần nhằm dảm bảo một số nhu cầu về quân trang cho quân đội, xây dựng lực lượng hậu cần tại chỗ trên địa bàn chiến lược, kết hợp quốc phòng và kinh tế, ngày 27/07/1991, Bộ Quốc phòng ra quyết định phê duyệt luận chứng đầu tư mở rộng nâng cấp xí nghiệp với tên gọi “ xí nghiệp quân trang QK7” , tên thường dùng trong quân đội “ xí nghiệp nhuộm P7” ngày 28/2/1992, bộ tổng tham mưu ra quyết định số 53/QĐ-TM thành lập xí nghiệp nhuộm P7[ tên thường gọi trong quân đội là xí nghiêp quân trang QK7] và ngày 28/02 đã trở thành ngày truyền thống của công ty Sau gần một năm xây dựng cở sở hạ tầng, lắp đặt trang thiết bị, ngày 02/01/1993, thượng tướng Nguyễn Trọng Xuyên- chủ nhiệm tổng cục hầu cần và trung ương Bùi Thanh Vân – tư lệnh quân khu 7 đã cắt băng khánh thành đưa xí nghiệp chính thức vào hoạt động Theo tinh thần của nghị định 388/HĐBT ngày 30/11/1991 của hội đồng bộ trưởng, ngày 27/07/1993 bộ trưởng bộ quốc phòng ra quyết định số 392/QĐQP nâng cấp xi nghiệp lên thành doanh nghiệp nhà nước với mô hình là xí nghiệp quốc phòng làm nhiệm vụ kinh tế, hạch toán độc lập với tư cách pháp nhân đầy đủ Xí nghiệp được đổi tên từ Xí nghiệp Dệt Nhuộm P7 thành Công ty Dệt May 7 theo thông báo số 1119/DMDN ngày 13/03/1996 của Chính phủ và quyết định số 493/QĐ ngày 18/02/1996 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và hoạt động ổn định cho đến nay. Công ty Dệt May 7 được đổi tên thành Công ty TNHH MTV Dệt May 7 theo Quyết định số 2640/QĐ-BQP ngày 22/07/2010 của Bộ Quốc phòng và hoạt động chính thức theo mô hình mới kể từ ngày 01/01/2011. Trải qua hơn 20 năm hình thành và phát triển, đến này, Dệt may 7 không chỉ là Doanh nghiệp tiên phong cung cấp các sản phẩm dệt may cho lực lượng quốc phòng mà còn cung cấp các sản phẩm may mặc có uy tín ra thị trường. 1.1.2 Ngành nghề kinh doanh - Sản xuất sợi. Sản xuất dệt thoi. Hoàn thiện sản phẩm dệt. - Sản xuất vải dệt kim, vải đan móc và vải không dệt khác - Sản xuất hàng may sẵn. Sản xuất thảm, chăn đệm. - Sản xuất các loại dây bện và lưới [không sản xuất tại trụ sở doanh nghiệp]. - Sản xuất sản phẩm từ da lông thú. - Sản xuất trang phục dệt kim và đan móc. - Sản xuất vali, túi xách và các loại tương tự. Sản xuất yên đệm. In ấn. - Sản xuất các cấu kiện kim loại; Rèn, dập, ép và cán kim loại; Sản xuất sản phẩm khác bằng kim loại chưa được phân vào đâu; - Sửa chữa máy móc, thiết bị; Sản xuất, phân phối hơi nước, nước nóng, điều hòa không khí và sản xuất nước đá; - Khai thác, xử lý và cung cấp nước; Thoát nước và xử lý nước thải [không hoạt động tại trụ sở doanh nghiệp]. - Bán buôn máy móc, thiết bị và phụ tùng máy khác.
  • 12. nhiên liệu rắn, lỏng, khí và các sản phẩm liên quan [trừ khí dầu mỏ hóa lỏng LPG]. - Bán buôn phế liệu, phế thải và các hàng hóa khác chưa được phân vào đâu [trừ buôn bán phế liệu, phế thải, thuốc trừ sâu tại trụ sở]. - Bán lẻ vải, len, sợi, chỉ khâu và hàng dệt khác trong các cửa hàng chuyên doanh. - Bán lẻ hàng dệt, may sẵn, giày dép lưu động hoặc tại chợ. - Sản xuất may quân trang, quân phục cho QĐNVN. - Tuy nhiên, sản phẩm chủ lực cũng là thế mạnh đưa Công ty Dệt May 7 có chỗ đứng trên thị trường là các mặt hàng dệt may phục vụ Quân đội và tham gia thị trường trong ngoài nước. 1.1.3 Quá trình phát triển Công ty đã tồn tại và phát triển trên 20 năm[tiền thân công ty TNHHMTV dệt may 7 là xí nghiêp quân trang quân khu 7], từ khi mới thành lập với số tiền ít ỏi, máy móc cũ kỹ, lạc hậu, nhân sự chỉ vài chục người, sản xuất chủ yếu là thủ công với các mặt hàng vải còn đơn giản, năng suất thấp, trải qua quá trình hơn 20 năm xây dựng, trưởng thành và tích lũy vốn dầu tư mở rộng sản xuất, đầu tư máy móc thiết bị hiện đại, đến nay công ty đã có một cơ ngơi khang trang, máy óc thiết bị tương đối hiện đại, tích luyc vốn với hàng 100 tỷ đồng, việc kinh doanh của công ty đạt hiệu quả cao, tốc độ tăng trưởng từ 10%-20%/ năm, hàng năm đều hoàn thành tốt các chỉ tiêu kinh tế[ doanh thu, lợi nhuận, nộp ngân sách nhà nước, nộp ngân sách quốc phòng hàng năm đều đạt và vượt chỉ tiêu được giao] giải quyết việc làm cho gần 500 lao động và có thu nhập ổn định Công ty đã xây dựng được thương hiệu dệt may 7 trên thị trường trong và ngoài quân đội, được đánh giá về mẫu mã và chất lượng với các mặt hàng quân phục như gabaddine, tropical, xicro, vải bạt, các loại vải sản phậm tạp trang như kalicot, man tuyn, áo lót dệt kim, tấm choàng, baloo, võng, bạt chống thấm nước….và các loại bạt dã chiến, nhà bạt cứu sinh, giường sắt chiến sĩ, các mặt hàng quân phục sĩ quan, chiến sĩ thường dùng, dã ngoại sản xuất quân phục cho quân đội hoàng gia campuchia theo chỉ lệnh của bộ tư lệnh quân khu 7[ chương trình giúp bạn Campuchia], các loại quần áo bảo hộ lao động, dân quân tự vệ, dự bị động viên, cung cấp cho lực lượn dân quân tự vệ trên 9 địa bàn tỉnh thành của quân khu và tập đoàn cao su Việt Nam-đơn vị kết nghĩa với quân khu 7, quân khu 9, quân khu 5 và các laoij áo sơ mi, jacker xuất khẩu…đặc biệt là các sản phẩm in loang cho bồ đội được in trên thiết bị máy in hiện đại trục lưới quay do hà lan sản xuất với chất lượng cao, mẫu mã đẹp… Thực hiện quá trình hội nhập kinh tế quốc tê, công ty đã xây dựng kế hoạch thực hiện và được cấp chứng nhận đạt tiêu chuẩn ISO 9001-2008 trong mọi mặt quản lí, điều hành, tổ chức sản xuất kinh doanh của công ty
  • 13. sản xuất tại công ty: 1.2.1 Sơ đồ quy trình công nghệ của công ty: mua dệt nhuộm in Quy trình sản xuất ở xí nghiệp dệt Sợi Vải thô Vải đã nhuộm Vải thành phẩm Sợi dọc Sợi ngang Suốt Mắc Kế Dệt Kiểu mộc Bắt thước Nhập kho
  • 14. sản xuất xí nghiêp nhuộm-in Chuẩn bị vải mộc Đốt lông- định hình Nấu tẩy Nhuộm Vải sau tẩy Vắt li tâm In Sấy-hấp gắn màu Hồ Sấy, định hình Bắt thước Kiểm tra Đóng kiện Nhập kho
  • 15. sản xuất ở xí nghiệp may: Thiết kế Ráp sơ đồ Cắt May Nhóm chi tiết Nhóm trang trí Nhóm lắp Cắt chỉ Khuy nútỦi Sửa hàng Ủi sửa hàngKCS KCS Vệ sinh Đóng gói
  • 16. tổ chức và nhân sự của công ty: Chức năng của từng bộ phận, phòng ban trong công ty:  Chức năng của từng bộ phận: - Giám đốc công ty: là người tổ chức và điều hành mọi hoạt động của công ty theo chế độ một thủ trưởng, chịu trách nhiệm trước tư lệnh quân khu 7, bộ trưởng bộ quốc phòng và nhà nước về con người, tài sản được giao, bảo toàn vốn của công ty. Chỉ huy và lãnh đạo công ty theo quy định của pháp luật hiện hành, đảm bảo an toàn tuyệt đối về mọi mặt, có trách nhiệm xây dựng, củng cố công ty ngày càng ổn định và phát triển toàn diện. - Phó giám đốc nội chính: làm tham mưu cho giám đốc về thực hiện công tác Đảng, công tác chính trị, công tác đoàn thể toàn công ty, lãnh đạo trực tiếp phòng tổ chức- hành chính. - Phó giám đốc kĩ thuật: làm tham mưu cho giám đốc công ty điều hành các lĩnh vực kĩ thuật- sản xuất của công ty, lãnh đạo trực tiếp phòng kĩ thuật- sản xuất.  Chức năng của từng phòng ban: - Phòng tổ chức hành chính: tham mưu giúp cho Đảng ủy, ban giám đốc về công tác tổ chức bộ máy nhân sự, công tác cán bộ, công tác Đảng- công tác chính trị, chế độ tiền lương, chính sách thi đua khen thưởng…, đảm bảo đúng pháp luật, thực hiện tốt công tác văn thư bảo mật theo quy định, bảo vệ môi trường, phòng cháy chữa cháy…toàn công ty. - Phòng tài chính- kế toán: tổ chức hạch toán kế toán, tham mưu cho giám đốc về công tác tài chính kế toán phục vụ cho sản xuất kinh doanh hàng năm của công ty, quản lý tài sản, vật tư…tổ chức thực hiện nghĩa vụ thuế, giải quyết chính sách cho CB-CNV và các khoản trích nộp theo quy định của nhà nước.
  • 17. thuật- sản xuất: tham mưu giúp việc cho Đảng ủy, ban giám đốc về công tác xây dựng định mức kinh tế- kĩ thuật, thiết bị, công nghệ. Cùng với các xí nghiệp tổ chức sản xuất, sử dụng và bảo quản tài sản, máy móc thiết bị…theo đúng mục đích. Chặt chẽ tiết kiệm, sản xuất cơ khí bảo trì…theo kế hoạch sản xuất. - Phòng kế hoạch- kinh doanh xuất- nhập khẩu: tham mưu giúp việc cho Đảng ủy, giám đốc về sản xuất kinh doanh, đầu tư xây dựng, quản lý xuất- nhập hàng hóa, tổ chức kinh doanh theo ngành nghề cho phép, có hiệu quả, đúng pháp luật quy định.  Các bộ phận sản xuất: - Xí nghiệp dệt: tổ chức sản xuất dệt, gia công các loại vải theo chỉ lệnh sản xuất của giám đốc công ty giao trên cơ sở đảm bảo chất lượng, sản lượng và tiến độ kế hoạch sản xuất. - Xí nghiệp nhuộm- in: tổ chức sản xuất gia công các loại vải thuộc khâu nhuộm- in, hoàn tất theo chỉ lệnh của giám đốc công ty giao. - Xí nghiệp may: tổ chức may đo các loại quân trang và sản phẩm may mặc dân dụng theo chỉ lệnh của giám đốc công ty giao, vừa đảm bảo năng suất lao động cũng như tiến độ sản xuất hàng hóa, đồng thời đáp ứng được nhu cầu cung cấp đầy đủ hàng hóa ra thị trường. - Xí nghiệp cơ khí: đáp ứng được nhu cầu khi có sự cố máy móc xảy ra, đảm bảo không gián đoạn trong sản xuất, tạo ra những sản phẩm đạt chất lượng cao. 1.4 An toàn lao động và phòng cháy chữa cháy: 1.4.1 Các quy định về an toàn lao động [ATLĐ] và phòng cháy chữa cháy [PCCC]: Theo điều luật lao động 95 và 96 người sử dụng lao động [NSDLĐ] có trách nhiệm trang bị đầy đủ phương tiện bảo hộ lao động [BHLĐ], bảo đảm an toàn lao động, vệ sinh an toàn, vệ sinh lao động [AT-VSLĐ] và cải thiện điều kiện lao động cho người lao động [NLĐ]. Người sử dụng lao động xây mới hoặc cải tạo cơ sở sản xuất, sử dụng, lưu giữ, thiết bị, các chất cố yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động, vệ sinh lao động phải có luận chứng về các biện pháp bảo đảm an toàn lao động, vệ sinh lao động đối với môi trường làm việc của người lao động theo quy định của pháp luật. 1.4.2 An toàn vệ sinh lao động: An toàn vệ sinh có nhiệm vụ nhắc nhở và hướng dẫn mọi người trong tổ chấp hành nghiêm chỉnh các quy định về an toàn và vệ sinh trong sản xuất. An toàn vệ sinh viên giám sát và thực hiện nội quy an toàn vệ sinh lao động, phá hiện các trường hợp mất an toàn, hướng dẫn cho công nhân mới. Doanh nghiệp quản lý hoạt động của mạng lưới an toàn vệ sinh.
  • 18. bị: Bảng 1: Thiết bị bảo hộ lao động: Loại công việc Loại phương tiện trang bị Tẩy vải, giặt vải, nhuộm vải, in hoa vải Quần áo lao động phổ thông, mũi vải, gang tay cao su, khẩu trang lọc bụi, ủng cao su, xà phòng. Xếp vải, cắt vải, là quần áo, điều khiển máy may, máy thùa khuyết, đính cúc, vắt sổ. Mũ vải, quần áo lao động phổ thông, khẩu trang lọc bụi, giầy vải mỏng đi trong nhà, xà phòng. 1.4.4 An toàn máy móc: Định kỳ kiểm tra, tu sửa máy móc, thiết bị [MMTB], nhà xưởng, kho tàng theo tiêu chuẩn AT-VSLĐ. Có đủ các phương tiện che chắn các bộ phận dễ gây nguy hiểm của MMTB trong doanh nghiệp. Phải thực hiện ngay những biện pháp khắc phục hoặc phải ra lệnh ngừng hoạt động tại nơi làm việc hoặc MMTB có nguy cơ gây TNLĐ, bệnh nghề nghiệp cho tới khi nguy cơ được khắc phục. 1.4.5 An toàn cháy nổ: Nội quy về phòng cháy chữa cháy [PCCC]. Lập phương án PCCC. Mỗi năm doanh nghiệp phải phối hợp với cơ quan chức năng để tổ chức đào tạo huấn luyện và bồi dưỡng nghiệp vụ PCCC, chạy thoát hiểm cho người lao động. Nội quy an toàn về PCCC gồm các nội dung cơ bản sau: quy định việc quản lý, sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt, chất dễ cháy và thiết bị, dụng cụ có khả năng sinh lửa, sinh nhiệt, quy định những hành vi cấm và những việc phải làm để ngăn chặn, phòng ngừa cháy nổ, quy định việc bảo quản, sử dụng hệ thống, thiết bị, phương tiện PCCC, quy định cụ thể những việc phải làm khi có cháy nổ xảy ra. Các biển báo nguy hiểm và biển báo cấm được đặt ở vị trí dễ quan sát. An toàn về điện nước khi chạy máy phải kiểm tra thiết bị trước. Do làm việc trong môi trường hóa chất độc hải nên phải biết các yêu cầu an toàn khi làm việc với các loại hóa chất này. 1.4.6 Phòng cháy chữa cháy trong xưởng: - Trong công ty có rất nhiều bình chữa cháy và biển báo PCCC được đặt ở nơi dễ quan sát.
  • 19. bị chữa cháy [bình co, bình bột…] phải được đặt nơi dễ thấy, dễ sử dụng, dễ thao tác và luôn luôn duy trì ở trạng thái hoạt động tốt. 1.5 Xử lý chất thải: 1.5.1 Nước thải: 1.5.1.1 Nguồn nước thải: Tất cả các nước thải của công ty đều qua khu xử lý nước thải, trong đó những nguồn nước thải sinh hoạt không gây ô nhiễm, nhưng nước thải sau nhuộm-in lại ngược lại nó gây ô nhiễm nghiêm trọng nếu không xử lý thì sẽ ảnh hưởng tới môi trường, con người. Các nguồn nước thải chủ yếu chứa thuốc nhuộm không được vải hấp thu, một số chất không tan tồn tại lơ lửng trong dung dịch, hồ trong quá trình hồ hoàn tất và trong công nghiệp in-hoa, nước thải trong quá trình tẩy vải, giặt nóng-xả lạnh sau khi nhuộm. 1.5.1.2 Sơ đồ xử lý nước thải: Nước thải từ các xí nghiệp Lọc cơ học Bể thu gom Tháp giải nhiệt Bể trung hòa Xử lý hóa lý Bể lắng hóa lý Xử lý vi sinh Bể lắng vi sinh Bồn lọc áp lực Nước sau xử lý
  • 20. đồ: Tất cả các nguồn nước thải từ các xí nghiệp trong công ty đều được dẫn theo đường ống và lọc qua song chắn để loại bỏ các loại rác thải có kích thước lớn, sau đó chảy vào bể thu gom. Lượng nước thải này vẫn chứa một lượng nhiệt tương đối lớn. Do đó trước khi xử lý cần phải giải nhiệt trước để không bị ảnh hưởng đến quá trình xử lý và dễ đưa vào bể vi sinh [vì nhiệt độ tồn tại của vi sinh nằm trong khoảng 30-450C]. Trong tháp thực hiện trao đổi nhiệt trực tiếp dùng không khí từ bên ngoài được quạt có công suất lớn khoảng 3,5kW. Sau khi giải nhiệt, nước thải sẽ chảy vào bể trung hòa để điều chỉnh pH, khoảng 6-0, ta dùng PAC 30% [một loại acid có tác dụng vừa trung hòa pH vừa tạo độ lắng tốt] để chỉnh pH về gần mức quy định. Sau đó cho nước thải sẽ được bơm qua bể xử lý hóa lý để keo tụ, cho thêm Ca[OH]2 dạng dung dịch để tạo kết tủa các chất trong nước thải. Để tăng cường khả năng kết tủa người ta sử dụng polymer để thực hiện keo tụ, polymer ta sử dung là polymer thuộc loại anion, lúc náy thì tủa xuất hiện lớn hơn dễ kết tủa hơn. Trong bể lắng hóa lý thì phần tủa được một tấm kim loại chắn ở trên, dung dịch sau keo tụ chảy xuống bể vi sinh. Trong bể vi sinh này chứa vi sinh bùn hoạt tính và lượng nước này sẽ tồn tại khoảng 5-10 giờ trong bể vi sinh, lượng nước thải sau xử lý vi sinh sẽ chảy theo dòng chảy ra ngoài nên ta cần phải tăng thời gian lưu bằng cách làm các tấm chắn phía dưới đáy bể để cho bùn vi sinh có thể lưu lại bể không theo dòng nước thải ra ngoài. Nước thải sẽ được lắng ở bể lắng vi sinh trước khi được bơm lên bồn lọc áp lực, tạo đây sẽ lọc sạch các cặn bẩn còn sót lại trong nước thải [đã qua xử lý]. Cuối cùng, nước được đưa ra môi trường là nước đã được lọc loại A hoặc B. 1.5.2 Rác thải: Do môi trường sinh hoạt nên ngoài nước thải còn có các loại rác trong sinh hoạt hằng ngày nếu không xử lý sẽ gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, mọi người không thể làm việc, mất tập trung khi đó dễ gây tai nạn, hiệu suất làm việc không cao, do đó cần phải xử lý thật tốt. Công ty đã xử l1y rất tốt rác thải này và hằng ngày đều có xe chở rác đến thu gom. 1.5.3 Bụi, khí thải: Đã là khu công nghiệp, xí nghiệp thì không thể không có bụi và khí thải, công ty đã: - Trồng nhiều cây xanh để giảm lượng bụi. - Nâng cao các ống khói lớn. Các sự cố thường gặp trong quá trình xử lý nước thải: - Tắt đường ống dẫn vôi. - Cánh khuấy bị kẹt. - Van vào nước thải bị nghẹt vải.
  • 21. CÔNG NGHỆ 2.1 Nguyên liệu vải 2.1.1. Sợi PolyEster [PE] 2.1.1.1 Cấu Tạo PE là loại xơ sợi tổng hợp mạch dị thể, được sản xuất từ nguyên liệu ban đầu là hai loại monomer: acid terephthalic và ethylen glycol. Terephthalic acid: thu được từ quá trình tổng hợp benzen. Nhưng do acid terephthalic khó hòa tan trong nhiều dung môi hữu cơ nên ngày nay người ta thường dùng dimethyl terephthalate hoặc 1,4 bis hydroxy methyl cyclohexane. Ethylen glycol: thu được từ quá trình tổng hợp ethylen, trên cơ sở oxy hóa ethylen thành ethylen oxide. CCOH2CH2CO O O n Poly ethylene terephthalate CCOH2CH2CO O O n H2CH2C* CCOH2C O O O H2C* n Poly 1-4 butylene terephthalete Poly 1-4 bis methylene cyclohecxan terephthalate Cấu trúc cơ bản của sợi polyester 2.1.1.2 Tính chất vật lý - Khối lượng riêng: 1.38 g/cm3. - Tính hút ẩm: là sợi nhiệt dẻo nên không hút ẩm. - Tính nhăn: rất ít nhăn. - Phát sinh tĩnh điện. - Có độ bền cao, không giảm bền khi ướt, có khả năng đàn hồi và phục hồi lớn. Xơ PE có cấu trúc chặt chẽ nên kém bền với ma sát. 2.1.1.3 Tính chất hóa học - Ánh sáng: xơ sợi PE giảm bền dưới tác dụng của ánh sáng. - Nhiệt độ: xơ sợi PE tương đối bền với nhiệt độ. Xơ sợi PE bị mất định hướng ở 2350C và bị phá hủy hoàn toàn ở 2850C. - Tác dụng của nước: sợi PE là sợi kỵ nước. - Dưới tác dụng của acid: xơ sợi PE tương đối bền với acid loãng, nhưng kém bền ở nồng độ cao. - Dưới tác dụng của bazo: PE kém bền.
  • 22. của dung môi: PE bền với các dung môi hữu cơ thông thường như: benzen, aceton, rượu,…Nhưng nó không bền trong dung môi oxygen kiềm [ví dụ: nitro benzen]. - Tác dụng của chất khử và chất oxy hóa: các chất khử và oxy hóa không làm ảnh hưởng đến xơ sợ PE. - Tác dụng của vi sinh vật: PE không chịu ảnh hưởng của vi sinh vật. 2.1.2 Sợi Cotton 2.1.2.1 Cấu tạo Công thức chung của sợi cotton: [C6H7O2[OH]3]n CH2OH CH2OH H HH H H HO O O OH * * O OH O CH2OH CH2OH H HH H H HO O OH O OH O Công thức cấu tạo của cellulose Mạch phân tử của sợi được tạo thành từ các gốc glucose, các gốc này liên kết với nhau bằng mối liên kết glucosid. Các phân tử cellucose trong sợi cotton liên kết với nhau bằng lực tương tác Vander Waals và liên kết hydro. Thành phần hóa học của sợi bông: - Cellulose: 94% - Sáp bông: 0,6% - Acid hữu cơ 0,8% - Đường các loại 0,3% - Pectin 0,9% - Hợp chất chứa nitơ 1,3% - Tro sau khi đốt 1,2% - Những hợp chất chưa biết 0,9% 2.1.2.2 Tính chất vật lý - Khối lượng riêng: 1.52 – 1.56 g/cm3. - Ảnh hưởng nhiệt: Bị hóa vàng ở khoảng nhiệt độ 120oC và bị phá hủy ở 150oC. - Tính hút ẩm: sợi cotton có độ hút ẩm cao và trương nở khi ngâm trong nước. - Tính nhăn: dễ nhăn. - Không phát sinh tĩnh điện. - Có tính dẫn nhiệt trung bình. - Có khả năng tăng bên trong trạng thái ẩm nhưng không bền với vi khuẩn và nấm mốc.
  • 23. cháy xơ sợi thì có mùi khét giống như mùi giấy cháy và khi lấy ngọn lửa ra khỏi xơ sơi thì xơ sợi vẫn tiếp tục cháy. Tro đen, mềm, bóp dễ vỡ. 2.1.2.3 Tính chất hóa học - Ánh sáng: sợi cotton dễ bị lão hóa dưới tác dụng của ánh sáng có các tia tử ngoại và oxy không khí, dẫn đến làm giảm tính chất cơ lý, giảm độ bền cơ học, giảm độ mềm mại… - Nhiệt độ: sợi cotton không bền nhiệt, độ bền của sợi giảm ít hay nhiều phụ thuộc vào nhiệt độ và thời gian tác động. - Tác dụng của nước: xơ sợi cotton không tan trong nước mà chỉ bị trương. Dưới tác dụng của hơi nước trong thời gian dài thì độ bền cơ học của xơ cellulose giảm do bị thủy phân, đồng thời bị oxy hóa thành oxyt cellulose. - Dung môi hữu cơ: sợi cotton không tan trong các dung môi thông thường như: alcol, ester, benzen…Chỉ bị hòa tan trong [Cu[NH3]n][OH]2. - Tác dụng của acid: xơ sợi cotton kém bền với acid, nhất là với acid vô cơ. Nhưng trong ngành công nghiệp dệt, acid được sử dụng nhiều trong quá trình làm sạch, nhuộm…Vì vậy, cần phải chú ý tới nồng độ và thời gian sử dụng. Ở nhiệt độ thấp, sợi cotton hòa tan vô hạn trong H2SO4 đậm đặc. - Tác dụng của kiềm: sợi cotton tương đối bền trong dung dịch kiềm ở nồng độ loãng, nhưng ở nhiệt độ cao và có oxy không khí thì sợi cotton sẽ bị phân hủy. Nếu sử dụng kiềm với nồng độ, thời gian và trong môi trường thích hợp sẽ làm tăng độ bóng mượt, làm cho sợi xốp, bóng và mềm mại hơn. - Tác dụng của chất oxy hóa: các chất oxy hóa như H2O2, NaCl…Với nồng độ đậm đặc ở nhiệt độ cao có thể phá hủy cấu trúc sợi, làm giảm độ bền, độ ăn màu do tạo thành oxyt cellulose. - Tác dụng của chất khử: chất khử không ảnh hưởng nhiều đến xơ sợi. - Tác dụng của vi sinh vật: nếu độ ẩm của xơ sợi vượt quá mức cho phép [78 – 80%] thì vi sinh vật sẽ xâm nhập và phát triển, có thể phá hủy cấu trúc sợi. 2.1.3 Vải sợi pha. Vải sợi pha phổ biến nhất là vải sợi pha PE/cotton. Tỉnh lệ pha trộn thông thường là 65 – 67% sợi PE và từ 33-35% cotton hay visco hay lanh. 2.2 Nguyên liệu nhuộm 2.2.1 Thuốc nhuộm phân tán: Trong công nghiệp có một số xơ nhân tạo và xơ tổng hợp rất ít hút ẩm, rất khó thấm ướt, người ta gọi chúng là xơ ghét nước như: xơ acetate, triacetate, PA, PES, polyacrylonitrin.v v… Vì vậy những xơ này hầu như không bắt màu bằng những thuốc nhuộm hòa tan trong nước vẫn dùng để nhộm cotton và các xơ ưa nước khác. Để nhuộm những xơ ưa ghét nước này người ta phải dùng một loại thuốc nhuộm riêng gọi là thuốc nhuộm phân tán.
  • 24. gọi khác nhau, nhưng tất cả các thuốc nhuộm phân tán đều có đặc điểm chung là độ hòa tan trong nước của chúng rất nhỏ [không quá 0.1mg/l], chúng được nghiền đến độ mịn rất cao [0.1-0.2µm] và được hòa vào dung dịch ở dạng huyền phù phân tán cao, ở dạng này khi nhuộm chúng sẽ bắt vào xơ. Tuy không hòa tan trong nước nhưng cấu tạo hóa học của thuốc nhuộm phân tán có ảnh hưởng rất lớn đến khả năng bắt màu vào xơ của chúng, vì thế cùng một thuốc nhuộm phân tán nhưng nó sẽ bắt màu vào xơ này tốt hơn xơ kia và cho độ bền màu cũng như ánh màu khác nhau. Khi sử dụng chúng cần phải chú ý lời chỉ dẫn và phải thí nghiệm lại. Một thuốc nhuộm phân tán tốt cần có độ bền màu với ánh sáng, gia công ướt và bền màu với thăng hoa cao. Đặc điểm thứ hai của thuốc nhuộm phân tán là chúng có phân tử nhỏ, cũng vì thế nên chúng mới có khả năng khuyếch tán vào những xơ ghét nước và có cấu trúc chặt chẽ. Cơ chế và các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình nhuộm Mặc dù thuốc nhuộm phân tán đã được sản xuất và sử dụng phổ biến nhưng cho đến nay vẫn chưa thật rõ thực chất của mối liên kết giữa thuốn nhuộm và xơ. Đến nay vẫn còn tồn tại hai loại ý kiến giải thích về cơ chế nhuộm các xơ tổng hợp bằng thuốc nhuộm phân tán. Một số tác giả cho rằng các hạt thuốc nhuộm phân tán tuy không tan trong nước nhưng do phân tử nhỏ và ở dạng phân tán cao nên có khả năng khuếch tán vào các mao quản tuy hẹp của xơ kể cả những xơ có cấu trúc chặt chẽ. Sau khi đã vào xơ rồi thì nó được giữ lại nhờ lực VanderWaals và lực liên kết hidro giống như các lớp thuốc nhuộm khác. Loại ý kiến thứ hai cho rằng: trong dung dịch nhuộm, khi các hạt thuốc nhuộm phân tán không tan trong nước tiếp xúc với các xơ ghét nước thì không xảy ra quá trình khuếch tán thuốc nhuộm và các mao quản của xơ, mà xảy ra quá trình hòa tan, xơ trong trường hợp này coi như dung dịch rắn nó hòa tan các hạt thuốc nhuộm không tan trong nước. Hiện tượng này giống như trường hợp dung môi hữu cơ hay trong các ester của acetic acid. Quá trình nhuộm xơ tổng hợp bằng thuốc nhuộm phân tán phụ thuộc vào nhiều yếu tố nhưng quan trọng hơn cả là cấu trúc xơ, kích thước của phân tử thuốc nhuộm và nhiệt độ nhuộm. Những xơ có mật độ phân tử càng cao, cấu trúc càng chặt chẽ và tỉ lệ các thành phần tinh thể càng lớn thì càng khó nhuộm bằng thuốc nhuộm phân tán, càng yêu cầu điều kiện nhuộm phức tạp hơn. Ngược lại, những xơ nào tuy ghét nước nhưng có phần vô định hình nhiều hơn, nghĩa là xốp hơn thì càng dễ nhuộm hơn, còn về kích thước hạt thuốc nhuộm thì cũng vì lí do không hòa tan trong nước nên thuốc nhuộm phân tán càng có kích thước nhỏ và ở trạng thái phân tán càng cao thì chúng càng dễ khuếch tán vào xơ. Các loại thuốc nhuộm phân tán sử dụng trong công ty: Hiện nay, các loại thuốc nhuộm phân tán công ty đang sử dụng là: - Yellow C4G - Yellow W-6GS - Yellow SERL - Rifalon. Trg SGL - Terasil Yellow LF
  • 25. RDE - Me. Yellow SER - Dia Red FB - Me Red SEGL - Te Red LF - Diamix Red SG - Me Blue SERL - Te Blue LF - Diamix Navy S2G - Rifalon Blue ACE - Me Orange SGF - Me Black FSFB - Terasil Violet BL01 - Me Scarlet S2R - Blue S2G Việc lựa chọn thuốc nhuộm phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: khả năng công nghệ tại nơi sản xuất, xơ sợi, tiêu chuẩn độ bền màu, tùy theo yêu cầu của khách hàng… 2.2.2 Thuốc nhuộm hoạt tính Các mặt hàng thuốc nhuộm hoạt tính ngày nay được sản xuất rất đa dạng, bao gồm những thuốc nhuộm hoạt tính để nhuộm cotton, hoạt tính phân tán để nhuộm xơ polyamid và hoạt tính phức kim loại để nhuộm len, tơ tằm. Thuốc nhuộm hoạt tính được sử dụng nhanh và rộng rãi trong công nghiệp dệt nhuộm như vậy là do chúng có những tính chất ưu việt dưới đây: - Có độ bền màu cao với gia công ướt ngang với độ bền màu của thuốc nhuộm hoạt tính. - Có màu tươi không kém thuốc nhuộm acid và bazo. - Giá thành rẻ và kỹ thuật nhuộm đơn giản. Tất cả thuốc nhuộm hoạt tính được sản xuất trên thế giới hiện nay có thể chia làm 13 nhóm theo cấu tạo hóa học, song tất cả chúng đều có thể viết dưới dạng công thức tổng quát S-F-T-X Ở đây: S – nhóm cho thuốc nhuộm tính tan, thường là nhóm SO3Na F – là phần mang màu của thuốc nhuộm, nó quyết định màu của thuốc nhuộm
  • 26. gốc mang nhóm phản ứng X – là nhóm phản ứng Khi nhuộm theo phương pháp gián đoạn, quá trình nhuộm được tiến hành làm hai bước. Ở bước đầu, vải được nhuộm trong môi trường trung hòa, dung dịch chỉ chứa thuốc nhuộm và chất điện ly giống như thuốc nhuộm trực tiếp. Do ái lực của thuốc nhuộm hoạt tính với xơ cellulose nhỏ hơn nhiều so với ái lực của thuốc nhuộm trực tiếp, nên ở bước một thuốc nhuộm được phân bố rất đều trên xơ. Cũng vì lý do đó nên nồng độ chất điện ly trong máng nhuộm phải lấy tới 30 g/l. Ở bước hai, người ta thêm kiềm vào máng nhuộm, thường là Na2CO3. Tuy trong bước một thuốc nhuộm được phân tán đều trên xơ nhưng chúng chỉ được giữ trên xơ bằng lực liên kết VanderWaals và lực liên kết hydro. Chỉ trong bước hai thuốc nhuộm mới được cố định trên sơ bằng mối liên kết hóa học như đã trình bày ở trên. Chia quá trình nhuộm ra làm hai bước như vậy không những để đạt được độ bền màu cao mà còn giảm lượng thuốc nhuộm bị thủy phân. Nhờ thêm kiềm vào dung dịch sau khi đại bộ phận thuốc nhuộm đã được xơ hấp phụ, nên tốc độ thủy phân của thuốc nhuộm nằm trên xơ sẽ xãy ra chậm hơn nhiều so với khi nó còn nằm trong dung dịch. Khi nhuộm thuốc nhuộm hoạt tính theo phương pháp liên tục, có thể thực hiện theo phương pháp 1 máng và 2 máng [hay còn gọi là 1 pha và 2 pha]. Khi nhuộm theo phương pháp 1 máng thì dung dịch nhuộm chứa đồng thời thuốc nhuộm và tác nhân kiềm cũng như các phụ kiện khác. Còn trong trường hợp thứ 2 thì thuốc nhuộm được đưa vào 1 máng riêng, kiềm và hóa chất khác đưa vào một máng riêng, để tránh thuốc nhuộm bị thủy phân khi có mặt kiềm. Dù nhuộm theo phương pháp nào thì sau khi ngấm ép và sấy khô vải cũng cần được hấp trong môi trường hơi bão hòa để tạo điều kiện cho thuốc nhuộm thực hiện liên kết hóa học với xơ. Khuyết điểm của phương pháp nhuộm 2 máng là thuốc nhuộm dễ chuyển chỗ trong quá trình sấy trung gian trước khi ngấm dung dịch kiềm làm cho màu khó đều. Để ngăn ngừa hiện tượng này người ta đưa thêm keo thích hợp vào dung dịch nhuộm. Ngoài ra còn đưa thêm muối ăn vào máng chứa kiềm để ngăn ngừa thuốc nhuộm chuyển từ vải ra dung dịch. Các loại thuốc nhuộm hoạt tính công ty đang sử dụng: Hiện nay, các loại thuốc nhuộm hoạt tính công ty đang sử dụng là:  Nhuộm hoạt tính ở 80oC: - Solacion Yellow HE4R - Solacion Blue HEGN - Solacion Red HE4G - Solacion Navy HERN - Solacion Trg Blue HA  Nhuộm hoạt tính ở 60oC: - Rifalix Red 3BN - Rifalix Red GD - Rifalix Yellow 4GL - Rifalix Yellow 3RN - Megafix Red 3ER
  • 27. BLK - Megafix Navy EBN - Megafix Blue 3EB - Novacron Yellow FN2R - Novacron Blue FNR - Levafix Yellow CA - Novacron Brill Blue FNG - Megafix Red EBR - Covazol Red 3BSN - Covazol Yellow 3BSN - Covazol Navy BF - Covazol Blue KN-RXN - Covazol Black WNN - Rifalix Orange 2RN - Covazol Trg Blue EDG 2.2.3 Thuốc nhuộm hoàn nguyên. Thuốc nhuộm hoàn nguyên là những hợp chất màu hữu cơ không hòa tan trong nước, tuy có cấu tạo hóa học và màu sắc khác nhau nhưng chúng có chung một tính chất, đó là tất cả đều chứa các nhóm xeton trong phân tử và có dạng tổng quát là: R=C=O. Khi bị khử dạng không tan này sẽ chuyểng về dạng lâycô axit, nó chưa tan trong nước nhưng tan trong kiềm và chuyển thành dạng lâycô bazơ. Do có ái lực lớn với xơ và hòa tan trong nước nên nó hấp phụ rất mạnh vào xơ xenlulo, mặt khác nó lại dễ bị thủy phân và oxi hóa về dạng không tan ban đầu. Toàn bộ quá trình này được trình bày như sau: lâycô acid lâycô bazơ. Do có ái lực với xơ xenlulo nên hợp chất lâycô bazơ bắt mạnh vào xơ, sau đó khi rửa bớt kiềm thì lại dễ bị thủy phân về dạng không lâycô axit và oxi hóa bằng oxi của không khí về dạng không tan nguyên thủy. Tính chất:Thuốc nhuộm có đủ màu,màu tươi ánh, có độ bền màu cao với gia công ướt với ánh sáng và khí quyển; chỉ có độ bền màu với ma sát là không cao lắm. Chúng có độ bền màu cao với nhiều chỉ tiêu một mặt do khi nằm trên xơ ở dạng không hoà tan, mặt khác do phân tử của chúng nhiều nhân thơm nên có khả năng phát sinh các lực liên kết mạnh. Thuốc nhuộm hoàn nguyên được dùng chủ yếu để nhuộm các chế phẩm từ xơ xenlulo hoặc thành phần xenlulo trong các loại vải pha. Chúng không được dùng để nhuộm cho len và tơ tằm vì quá trình nhuộm phải tiến hành trong môi trường kiềm, những loại xơ này sẽ bị phá huỷ. Một số ít thuốc nhuộm hoàn nguyên cũng được dùng như thuốc nhuộm phân tán [ dạng
  • 28. nghiền mịn] để nhuộm xơ tổng hợp hoặc làm pigment in hoa.Qui trính công nghệ khó, phức tạp, khó đều màu, để đạt được độ đồng đều cao phải khống chế nhiều thông số kỹ thuật 2.3 Các chất trợ nhuộm - NaOH: phân hủy các tạp chất của xơ sợi như hydratcacbon,… và xà phòng hóa các acid béo bám trên vải. - Hydrogen peoxyt [H2O2]: được sử dụng để tẩy trắng xơ sợi vì sau khi tẩy vải có độ trắng cao, đồng thời ít phân hủy xơ sợi. - Clear NP: đây là chất hoạt động bề mặt không ion, có tác dụng tẩy các chất dầu bám trên bề mặt xơ sợi. - Texport – DA9: là chất bôi trơn giúp cho xơ trong quá trình nhuộm không bị gãy mặt. - Tanapol DL 506: là chất trợ giúp cho quá trình nhuộm vải PE được đều màu hơn. - Tanapol 083: là chất trợ giúp cho quá trình nhuộm sợi PE được đều màu hơn. - Acid acetic: đóng vai trò là chất trung hòa xơ sợi sau quá trình nấu tẩy, và cũng là chất tạo môi trường acid để nhuộm cho vải PE. Đồng thời nó cũng là chất dùng trong công đoạn cắt lông. - Na2SO4: là chất điện ly giúp cho thuốc nhuộm dễ gắn màu lên bề mặt xơ, ngoài ra nó còn tạo môi trường trung tính trong quá trình nhuộm. - Na2CO3: là chất đệm pH, tạo môi trường kiềm giúp thuốc nhuộm tạo liên kết hóa học với sơ xợi. - Fix 300L: dùng để cầm màu cho vải cotton. - Enzyme acid Biotouch C37: là chất cắt lông. - Level DRL: chất làm đều màu cotton. 2.4 Khả năng thay thế nguyên liệu 2.4.1.Khả năng thay thế thuốc nhuộm cho vải cotton. Để nhuộm cho vải cotton, ngoài thuốc nhuộm hoạt tính, chúng ta còn có thể sử dụng các loại thuốc nhuộm khác như thuốc nhuộm bazơ, thuốc nhuộm trực tiếp, thuốc nhuộm hoàn nguyên. Tuy nhiên, công ty sử dụng thuốc nhuộm hoạt tính vì nó có nhiều ưu điểm hơn các loại thuốc nhuộm khác. Thuốc nhuộm trực tiếp: có khả năng tự bắt màu, công nghệ nhuộm đơn giản nhưng khả năng bền màu ánh sáng và giặt thấp. Thuốc nhuộm bazơ: có đủ gam màu, màu tươi, thuần sắc, cường độ màu mạnh, nhưng rất kém bền với ánh sáng và giặt. Mặt khác, ái lực của thuốc nhuộm bazơ với xơ cellulose rất thấp, nên trong quá trình sử dụng phải cầm màu, nhưng khi cầm màu thì độ tươi sẽ giảm. Thuốc nhuộm hoàn nguyên: có đủ gam màu, màu tươi, có độ bền màu cao nhưng có độ ma sát không cao, công nghệ nhuộm phức tạp, giá thành cao.
  • 29. thế thuốc nhuộm cho vải PE Để nhuộm cho vải PE, ngoài thuốc nhuộm phân tán, chúng ta còn có thể sử dụng thuốc nhuộm pigment. Thuốc nhuộm pigment: có khả năng nhuộm màu cao, bền màu, có khả năng phối trộn với các loại pigment khác với bất kỳ tỉ lệ nào để mở rộng gam màu. Tuy nhiên, nó không bền màu với ma sát và làm cho vải bị cứng. 2.5 Năng lượng Nhà máy sử dụng hệ thống gia nhiệt bằng lò đốt tạo hơi và lò đốt dầu để cung cấp nhiệt cho các thiết bị sử dụng nhiệt năng như: máy định hình sấy căng vải, máy nhuộm Jet, Winch.. Ngoài ra, trong các thiết bị như máy đốt lông thì nhà máy sử dụng khí gas là nguồn cung cấp năng lượng, tuy nhiên nguồn năng lượng chính mà nhà máy sử dụng cho toàn bộ quá trình sản xuất là hơi nước và dầu tải nhiệt được cung cấp từ lò đốt. 2.5.1 Lò hơi Lò hơi nhiệt đốt trấu là lò đốt công nghiệp trong đó xảy ra quá trình đốt cháy nhiên liệu, nhiệt lượng tỏa ra trong quá trình cháy sẽ truyền cho nước trong lò để biến nước thành hơi. Hơi nước bão hòa sẽ đi theo đường ống dẫn hơi đến các thiết bị sử dụng hơi nước để ga nhiệt như máy nhuộm Jet, máy nhuộm Winch… 2.5.2 Lò dầu Lò dầu nhiệt đốt trấu là loại lò công nghiệp sử dụng trấu đê làm nhiên liệu đốt, dầu dẫn nhiệt làm vật tải nhiệt, tận dụng bơm dầu tuần hoàn cưỡng bức trong môi trường chất lỏng, sau khi đưa nhiệt năng đến các thiết bị cần cấp nhiệt sẽ quay trở về và được gia nhiệt lại. Thông số kỹ thuật của lò dầu Công suất: 8 triệu kcal/h Áp suất làm việc cho phép: 10 bar Nhiệt độ cao nhất cho phép của chất tải nhiệt : 300 oC 2.5.3 Sơ đồ bố trí thiết bị
  • 30. CÔNG NGHỆ 3.1 Sơ đồ khối quy trình công nghệ Quy trình công nghệ nhuộm vải Tropical: Vải mộc Kiểm tra, phân loại Định hình Nấu tẩy Nhuộm PE Nhuộm cotton Hoàn tất KCS thàng phẩm Sản phẩm T= 1800C NaOH, H2O2, Vetanol Trợ chất, màu Sấy In Trợ chất, màu T= 1700C, hồ mềm Trợ chất, màu Na2CO3 Na2SO4 T= 60-800C
  • 31. khác nhau trong quy trình công nghệ đối với các loại sản phẩm . Cotton PES Vải pha cotton và PES Thành phần Từ sợi bông. Là một loại sợi tổng hợp với thành phần cấu tạo đặc trưng là ethylene [nguồn gốc từ dầu mỏ]. Có bốn dạng sợi polyester cơ bản là sợi filament, xơ, sợi thô, và fiberfill. Sợi pha cotton và polyester Tính chất Là loại sợi thiên nhiên có khả năng hút/ thấm nước rất cao . Có khuynh hướng dính bẩn và dính dầu mỡ, dù vậy có thể giặt sạch được. Thân thiện với da người [không làm ngứa] và không tạo ra các nguy cơ dị ứng => sợi bông trở thành nguyên liệu quan trọng trong ngành dệt may. Không hòa tan trong nước, khi ẩm hoặc ướt sẽ dẻo dai hơn khi khô ráo. Bền đối với chất kềm, nhưng không bền đối với acid và có thể bị vi sinh vật phân hủy. Khả năng chịu được mối mọt và các côn trùng khác rất cao. Dễ cháy nhưng có thể nấu trong nước sôi để tiệt trùng Không hút ẩm, nhưng hấp thụ dầu => chống nước,chống bụi và chống cháy. Khả năng hấp thụ thấp của Polyester giúp nó tự chống lại các vết bẩn một cách tự nhiên. Vải Polyester không bị co khi giặt, chống nhăn và chống kéo dãn. Dễ dàng được nhuộm màu và không bị hủy hoại bởi nấm mốc. Là vật liệu cách nhiệt hiệu quả. Nhẹ, độ bền cao, giá thành rẻ, có độ bền riêng và các đặc trưng co giãn cao, bền vững với môi trường. Khi tái chế ở một nhiệt độ và áp suất nhất định thuận lợi cho quá trình sản xuất. Thuốc nhuộm Thuốc nhuộm hoạt tính : Với các tên gọi thương phẩm khác nhau như: M-Procion, H- Procion [Hoecht], Drimaren [Sandoz], Levafix [Bayer], Racton [Geigy], Remasol [Hoecht],Diacton [Nhật]….Ở Liên Xô [Nga] thì được sản xuất với tên gọi là Activnui [hoạt tính]. Là những hợp chất màu mà trong phân tử của chúng có chứa các nhóm nguyên tử có thể thực hiện mối liên kết cộng hóa trị với vật liệu nói chung nhờ vậy mà có độ bền màu cao.  Ưu điểm: Có gam màu rộng, màu tươi và thuần sắc,có độ Thuốc nhuộm phân tán: Với các tên gọi khác nhau: DisPESrse [LX], Ferone [sandoz], Synthen[Ba Lan], Ostaket [Tiệp Khắc],Fantagen [CHDC Đức], DisPESrsol [ICI],Palamil [BASF], Resolin [Bayer], Terasil [Ciba- Geigy], Samaron [Hoechst],Cibacet [Ciba]..vv.. Đặc điểm chung là độ hòa tan trong nước rất nhỏ [không quá 0.1mg/l], chúng được nghiền đến độ mịn rất cao [0.1-0.2µm] và được hòa vào dung dịch ở dạng huyền phù phân tán cao, ở dạng này khi nhuộm chúng sẽ bắt vào xơ. Tuy không hòa tan trong nước nhưng cấu tạo hóa học của thuốc nhuộm Thuốc nhuộm phân tán dung để nhuộm PES Thuốc nhuộm hoạt tính dung để nhuộm cellulose.
  • 32. THIẾT BỊ 4.1 Máy WINCH Hình 4- 1: Máy WINCH Thiết bị nhuộm Winch là một thiết bị khá đơn giản được sử dụng phổ biến trong quá trình nhuộm vải bền cao với gia công ướt, dễ làm sạch nước thải, giá thành vừa phải.  Nhược điểm: khó giặt sạch phần thuốc nhuộm bị thủy phân, tốn nhiều hóa chất, độ bền màu với ánh sang không cao nhất là màu đỏ và màu cam. phân tán có ảnh hưởng rất lớn đến khả năng bắt màu vào xơ của chúng, vì thế cùng một thuốc nhuộm phân tán nhưng nó sẽ bắt màu vào xơ này tốt hơn xơ kia và cho độ bền màu cũng như ánh màu khác nhau. Đơn công nghệ Na2CO3 :20g/L dd [tạo môi trường] Na2SO4 : 50g/L dd [chất dẫn] 1ml màu / 1g vải 1g màu / 100 ml nước Thuốc nhuộm [%] Chất đều màu PES Acid tạo môi trường CH3COOH pH = 4,5 - 5 Nhiệt độ 60-80 o C 130 o C Giặt nóng Giặt lạnh
  • 33. ra còn có: Thiết bị trao đổi nhiệt ống chùm được đặt ở sau máy dùng để cấp nhiệt. Hệ thống bơm, van xả, hệ thống ống cấp và thoát nước, bộ điều khiển… - Phần máng nhuộm được chế tạo bằng thép không gỉ là bể chứa thuốc nhuộm hoặc hóa chất như acid hoặc kiềm, chất oxy hóa, các chất tẩy rửa. Máng nhuộn được chia làm hai phần nhờ vách ngăn đục lỗ. Phần thể tích lớn dùng chứa vải và dung dịch nhuộm. Phần thể tích nhỏ dùng đưa dung dịch thuốc nhuộm, hóa chất, nước và hơi nước trực tiếp vào máng.Nhờ cấu tạo như vậy mà khi nhuộm hóa chất sẽ phân bố đều trong máng và giữa các lớp vải. - Cửa máy được làm bằng thủy tinh để tiện quan sát trong máy lúc vận hành. - Phía bên ngoài máy có kết nối với thiết bị trao đổi nhiệt ống lồng ống với chất tải nhiệt là hơi nước đi ngoài ống, dung dịch nhuộm đi trong ống. 2 3 5 6 1 4 1: Máng chứa dung dịch. 2: Guồng dẫn. 3: Trục phân riêng. 4: Ngăn pha chế thuốc nhuộm. 5: Ống hơi gián tiếp. 6: Mái che. Hình 4-2: Sơ đồ nguyên lý máy Winch.
  • 34. Bộ phận gia nhiệt. - Phần guồng dẫn giúp đưa vải vào trong ống dẫn vải để đi đến máng chứa thuốc nhuộm không bị xoắn. Ngay đầu họng hút dẫn vải người ta có đặt một cái bơm đẩy nước giúp đẩy vải đi vào trong ống dẫn vải. 4.1.2 Nguyên lý và vận hành: Máy hoạt động ở nhiệt độ tối đa là 95-98oC.,sử dụng với dung tỉ cao [1:20 – 1:40] Hoạt động dựa trên nguyên lý hàng chuyển động và dung dịch đứng yên. - Trong quá trình hoạt động, dây vải được đưa vào máy và 2 đầu dây được may lại với nhau tạo nên 1 vòng liên tục. - Vải được đưa vào theo dạng dây vải nhờ lực đẩy của nước, các dây vải phải có chiều dài bằng nhau. Phần trên của sợi vải chay qua hai guồng dẫn[trục winch] ở phía trên bồn nhuộm đi đến miệng ống dẫn vải ở đó nhờ có bơm đẩy nước làm vải chuyển động và bị hút vào trong ống dẫn vải đi đến buồng chứa vải - Tại buồng chứa có bộ phận gạt vải nên vải khi ra khỏi ống dẫn vải sẽ được gặt qua lại xếp thành đường gợn sóng trong buồng chứa như vậy vải sẽ không bị rối. Giữa buồng chứa sẽ có vách ngăn để ngăn hai cuộn vải đi vào từ hai của không bị cuốn vào nhau. Người ta đưa vào một miệng [cửa] là một cuộn vải dài từ 500-1000m tùy vào công suất máy ,loại vải khác nhau. - Trục winch được truyền động và điều khiển tốc độ chuyển động của sợi dây, và mức độ xếp nếp tại nơi mà sợi dây được tích trữ bên dưới và phía sau trục winch. Sợi dây vải được giữ trên trục winch bởi lực ma sát và trọng lượng của bản thân nó. Phủ trục winch với bằng polypropylene hay polyester giúp làm gia tăng độ ma sát.
  • 35. nhuộm một phần được điều khiển bằng tốc độ tuần hoàn của sợi dây vải và thường gia tăng với sự gia tăng của tốc độ trục winch. Trục winch thường chạy khá nhanh nhưng cũng không nên quá nhanh để gây ra sự phá hủy vải hay làm tăng độ giãn của nó. - Máy có thể thiết kế dạng kéo sâu hoặc kéo nông phù hợp với từng dạng vải khác nhau. - Dung dịch nhuộm hoặc các chất tẩy rửa được gia nhiệt bên ngoài gián tiếp bằng hơi nước thông qua thiết bị trao đổi nhiệt ống chùm. 4.1.3 Công dụng: Thông thường máy winch thường được sử dụng nhuộm các loại vải ít chịu lực căng kéo hoặc vải ở dạng dây xoắn nhưng trong xí nghiệp dệt nhuộm người ta sử dụng để vào các mục đích: - Dùng để nhuộm các loại vải có thể nhuộm cotton và nhuộm hoàn nguyên ở 60oC - Dùng trong công đoạn giặt vải trước và sau quá trình nhuộm vải. - Phù hợp cho các loại vải giặt từ rũ hồ để làm mềm vải. 4.1.4 Ưu điểm và hạn chế của máy: Ưu điểm: - Cấu trúc và cách vận hành đơn giản. - Thực hiện được nhiều chức năng, - Hàng hóa được nhuộm bằng máy winch sạch sẽ. Hạn chế: - Tốn nhiều nước - Không nhuộm được ở nhiệt độ, áp suất cao - Vải dễ bị cuốn vào nhau gây kẹt vải - Thời gian nhuộm nhiều hơn so với các máy nhuộm khác - Hoạt động hàng loạt nhuộm cần cắt, may, mở ra những sợi vải, bốc dỡ hàng cho rất nhiều cho từng hàng vải. 4.2 MÁY GIẶT – TẨY – NHUỘM JET: Hình 4-4 : Máy Jet
  • 36. về máy Jet: - Máy giặt – tẩy – nhuộm JET một thân DP-JX-1L, với công suất hoạt động: 120 – 180 kg/mẻ. - Máy nhuộm gián đoạn cao áp là loại máy nhuộm theo phương pháp gián đoạn dùng để thư giãn, giảm trọng. - Thích hợp cho các loại vải dệt sợi từ sợi tổng hợp và sợi pha [T/C, T/R, T/W…], trọng lượng từ nhẹ [50g/phút] đến nặng [500g/phút], như các loại vải mật độ cao, độ se cao [taffeta, tricot, micro fiber,…] - Thiết bị không có sức kéo căng và lưu lượng vận chuyển lớn. - Loại thiết bị nhuộm kín, hoạt động theo nguyên lý: vải và dung dịch cùng chuyển động. - Vì là máy nhuộm cao áp nên thường được nhuộm với phẩm nhuộm phân tán ở nhiệt độ cao và áp suất cao. Tuy nhiên cũng có thể nhuộm các loại phẩm nhuộm khác như hoạt tính, acid, và phẩm CD [cation]. 4.2.2 Thông số kĩ thuật của máy 1 thân DP-JX-1L: - Nhiệt độ tối đa: 1400C. - Áp suất tối đa: 5Kg/cm2. - Công suất nhuộm: 120 – 180 Kg - Công suất bơm: 15KW - Tốc độ vải: 300-500m/phút. - Tốc độ gia nhiệt:

Chủ Đề