Các bài văn nghị luận văn học lớp 10

CÁC DẠNG ĐỀ NGHỊ LUẬN VĂN HỌC 10

STTĐỀ BÀI1TRUYỆN AN DƯƠNG VƯƠNG VÀ MỊ CHÂU - TRỌNG THUỶBÀI TẬP TRẮC NGHIỆMBÀI TẬP ĐỌC HIỂUBÀI TẬP CỦNG CỐ1. Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thuỷ được chia thành mấy phần? Mối quan hệ giữa các phần đó là gì?2. Kể tóm tắt Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy theo nhân vật An Dương Vương.3 .Vì sao có thể nói Truyện An Dương Vương vả Mị Châu - Trọng Thuỷ là tác phẩm nhiều chủ đề ? Theo anh [chị], chủ đề nào là chính ? Vì sao ?4. Hãy cho biết vai trò của An Dương Vương trong sự nghiệp giữ nước?5. Những yếu tố kì ảo trong truyện ADV – MC – TT6. Trong truyền thuyết, Mị Châu là một cô gái trong trắng, một người vợ hiền, nhưng thần Rùa Vàng lại kết tội nàng là giặc. Theo em lời kết tội ấy có nghiêm khắc quá không?7. Phát biểu cảm nghĩ của anh [chị] về nhân vật Mị Châu.8. Về sự hoá thân của nhân vật Mị Châu trong tác phẩm.9. Giải thích ý nghĩa hình ảnh “Ngọc trai – giếng nước”?10. Suy nghĩ về Trọng Thủy11. Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thuỷ cho thấy mối quan hệ khăng khít giữa “cốt lõi lịch sử” và hư cấu, tưởng tượng.LUYỆN ĐỀĐề 1 : Phân tích “Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy”.Đề 2: Phân tích nhân vật An Dương VươngĐề 3

Cảm nhận về nhân vật Mị Châu trong truyền thuyết An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thuỷ, có người khẳng định: “Phút sai lầm của một người, dân tộc phải trả giá bằng ngàn năm nô lệ. Tội đó của Mị Châu không thể dung tha”.

Lại có người viết:

Am Mị Châu thờ bức tượng không đầu

Cảnh báo một trái tim khờ dại.

Thử hỏi, nửa thế giới này đang tồn tại

Đã yêu rồi, ai không giống Mị Châu?

[Vô đề – Hạnh Mai, Tạp chí Người Hà Nội, số 115, 8- 2009]

Thông qua việc phân tích nhân vật Mị Châu, anh/chị hãy bình luận những ý kiến trên và đưa ra quan điểm của bản thân mình.Đề 4: Bài học rút ra từ “Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy”.Đề 5: Bài học ứng xử của nhân dân qua truyền thuyết “Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy”.Đề 6: Nụ cười và nước mắt trong truyền thuyết Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy.Đề 7: Anh, chị nghĩ gì về cái chết của nhân vật Trọng Thủy? [Trong “Truyền thuyết An Dương vương và Mị Châu – Trọng Thủy]. Hãy tưởng tượng và viết tiếp cảnh Trọng Thủy gặp lại Mị Châu.Đề 8: Truyền thuyết An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy có đoạn kết như sau: “Mị Châu đã chết, Trọng Thủy thương tiếc vô cùng, khi đi tắm tưởng như thấy bóng dáng Mị Châu, bèn lao đầu xuống giếng mà chết. Người đời sau mà được ngọc ở biển Đông, lấy nước giếng này mà rửa thì thấy trong sáng thêm,nhân kiêng tên Mị Châu nên gọi ngọc minh châu là đại cữu và tiểu cữu [SGK Ngữ văn 10]. [1]

Câu chuyện còn có một đọan kết khác: “Oan hồn Mị Châu dìm chết Trọng Thủy ở giếng Loa Thành” [2]

Anh [chị] hãy so sánh hai đoạn kết này và nêu suy nghĩ của mình.2KHÁI QUÁT TRUYỆN CỔ TÍCH

BÀI TẬP TRẮC NGHIỆMBÀI TẬP ĐỌC HIỂUBÀI TẬP CỦNG CỐLUYỆN ĐỀ1. Có ý kiến cho rằng: “Truyện cổ tích thần kì là những hư cấu kì ảo về một hiện thực chỉ có trong mơ ước”.

Anh [chị] hiểu ý kiến trên như thế nào? Chứng minh qua một số truyện cổ tích đã được học.Đề 2: Nước mắt và nụ cười trong truyện cổ tích Việt Nam.Đề 3: “Hơn tất cả các thể loại khác của văn học dân gian, truyện cổ tích đã xây dựng thành công một thế giới trong mơ ước, trình bày lí tưởng của nhân dân về một xã hội công bằng, dân chủ, trong đó người lương thiện, tốt bụng, tài năng sẽ được hưởng hạnh phúc xứng đáng với những phẩm chất tốt đẹp của họ”.

[Sách Ngữ văn 10 nâng cao – Tập 1]

Bằng những hiểu biết về truyện cổ tích, anh [chị] hãy làm sáng tỏ nhận định trên.Đề 4: Hãy thuyết minh trong truyện cổ tích thần kì, qua những nhân vật lí tưởng, nhân dân không chỉ mơ ước mà còn đấu tranh để thoát khỏi sự nghèo nàn, tăm tối vươn lên một cuộc đời, một trật tự khác hẳn cuộc sống hàng ngày. Đề 5: Người nghệ sĩ dân gian đã sáng tạo ba hình tượng nghệ thuật đẹp giàu giá trị thẩm mĩ: TRẦU- CAU – VÔI. Qua câu chuyện cổ tich “Sự tích trầu cau”, em hãy trình bày ý kiến đánh giá của mình.Đề 6: “Truyện cổ tích kể về số phận con người bình thường trong xã hội, thể hiện tinh thần nhân đạo và lạc quan của nhân dân lao động ”

[Ngữ văn 10, tập một, NXB Giáo dục, năm 2006, trang l8]

Bằng sự hiểu biết của mình về truyện cổ tích, em hãy làm sáng tỏ nhận định trênCâu 7

Bàn về văn học dân gian, nhà văn Gorki nói: “Rất cần nêu lên rằng, trong văn học dân gian hoàn toàn không có bóng dáng của chủ nghĩa bi quan mặc dầu những người sáng tác văn học dân gian sống trong nhọc nhằn, cực khổ. Tập thể dường như vẫn có ý thức về tính bất diệt của mình và tin rằng mình sẽ chiến thắng tất cả những lực lượng thù địch”.

Bằng những hiểu biết về truyện cổ tích Việt Nam, hãy làm sáng tỏ nhận xét trêNCâu 8

Bàn về văn học dân gian Việt Nam, Hồ Chủ tịch có nhận xét: “Những sáng tác ấy là những hòn ngọc quí”.

Anh [chị] hiểu ý kiến trên như thế nào? Bằng hiều biết của mình về truyện cổ tích, ca dao Việt Nam, hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.3TRUYỆN CỔ TÍCH “TẤM CÁM”

BÀI TẬP TRẮC NGHIỆMBÀI TẬP ĐỌC HIỂUBÀI TẬP CỦNG CỐ1.Hãy tóm tắt truyện cổ tích Tấm Cám bằng những cách khác nhau.2. Tóm tắt truyện “Tấm Cám” theo nhân vật Tấm.3. Vai trò và ý nghĩa của yếu tố kì ảo trong diễn biến truyện4. Phân tích quá trình và ý nghĩa sự biến hoá của Tấm.5. Qua truyện Tâ'm Cấm, anh [chị] cảm nhận gì về cuộc sống và mơ ước của nhân dân ta trong xã hội xưa ?6. Vì sao có thể nói truyện Tâm Cám tiêu biểu cho kiểu truyện cổ tích thần kì trong văn học dân gian ?LUYỆN ĐỀ1. Hình ảnh nhân vật Tấm [truyện cổ tích Tấm Cám] trong quá trình đấu tranh giành hạnh phúc. Bài học mà tác giả dân gian muốn gửi tới người đọc qua truyện Tấm Cám?2. Sau khi trở thành hoàng hậu, Tấm vẫn bị mẹ con nhà Cám tìm cách tiêu diệt. Bằng những lần hóa thân, cô Tấm đã mạnh mẽ quyết liệt sống dậy trở về với cuộc đời, đòi lại hạnh phúc của mình.

Hãy viết bài văn ngắn[ khoảng 400 từ], bình luận về một lần hóa thân của Tấm mà anh/chị ấn tượng nhất.3. Cảm nhận của anh/chị về vẻ đẹp hình tượng nhân vật Tấm.4. Phân tích hai chặng đời đấu tranh của nhân vật cô Tấm trong truyện cổ tích “Tấm Cám”.5. Vai trò của yếu tố thần kì trong truyện cổ tích “Tấm Cám”.6. Phân tích Tấm Cám để là rõ các đặc trưng của truyện cổ tích thần kì.7. Theo anh/chị, dân gian ta đã gửi gắm ước mơ gì qua sự trở về của nhân vật Tấm trong truyện cổ tích “Tấm Cám”?8. Từ truyện Tấm Cám, suy nghĩ về cuộc đấu tranh giữa cái thiện và cái ác, giữa người tốt và kẻ xấu trong xã hội xưa và nay.Câu 9

Nếu viết lại truyện Tấm Cám, em sẽ kết thúc truyện như thế nào?Câu 10

a. Sau khi có hạnh phúc, trở thành hoàng hậu, nhưng Tấm vẫn bị mẹ con Cám tìm cách tiêu diệt. Nhưng cô Tấm hiền lành lương thiện vừa ngã xuống, một cô Tấm mạnh mẽ quyết liệt lại sống dậy trở về với cuộc đời để đòi lại hạnh phúc của mình. Đã nhiều lần Tấm được hóa thân.

Em hãy viết một bài văn ngắn [tối đa 600 từ] bình luận cho “một lần Tấm hóa thân” từ cõi chết trở về mà em thích nhất.

b. Ngoài cách kết thúc truyện Tấm Cám như SGK Ngữ văn lớp 10 nâng cao, trong dân gian còn có cách kết thúc khác nữa.

Em hãy tóm tắt ngắn gọn về hai cách kết thúc truyện Tấm Cám và nêu lên những suy nghĩ của mình trên cơ sở phân tích, so sánh?Câu 11

Từ kiến thức về truyện cổ tích Việt Nam, đặc biệt qua việc học truyện cổ tích Tấm Cám, anh/ chị hiểu thế nào về những câu thơ sau đây của Nguyễn Khoa Điềm:

“Ta lớn lên bằng niềm tin rất thật

Biết bao nhiêu hạnh phúc có trên đời

Dẫu phải khi cay đắng dập vùi

Rằng có Tấm cũng về làm hoàng hậu

Cây khế chua có đại bàng đến đậu

Chim ăn rồi trả ngon ngọt cho ta

Đất đai cỗi cằn thì người sẽ nở hoa”

[Trích chương V – Đất Nước, trường ca Mặt đường khát vọng]Câu 12

Không rơi xuống bùn, ôi trái thị quê ta,

Để bùn lấm và thành bùn vạn kiếp,

Rơi vào tay người đó là định luật,

Của đấu tranh và nhân nghĩa Việt Nam.

[Đất nước - Nguyễn Khoa Điềm]

Từ đoạn thơ trên, bàn về triết lí nhân sinh trong truyện Tấm Cám.Câu 13. Đọc truyện cổ Việt Nam, nhà thơ Lâm Thị Mĩ Dạ có những dòng cảm nhận như sau:

“Tôi yêu truyện cổ nước tôi

Vừa nhân hậu lại tuyệt vời sâu xa”

[“Truyện cổ nước mình”]

Anh/chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy làm sáng tỏ qua truyện cổ tích “Tấm Cám”.4CHUYÊN ĐỀ: SỬ THI VÀ SỬ THI “ĐĂM SĂN”BÀI TẬP TRẮC NGHIỆMBÀI TẬP ĐỌC HIỂUBÀI TẬP CỦNG CỐ1. Những điểm nổi bật về nghệ thuật xây dựng nhân vật sử thi thể hiện trong đoạn trích2. So sánh lời nói, cử chỉ, hành động của hai nhân vật Đăm Săn và Mtao Mxây.3. Bản sắc văn hóa Tây Nguyên qua sử thi “Đăm Săn”4. Đọc hai đoạn miêu tả cảnh Đăm Săn múa khiên và đoạn cuối là hình ảnh và sức khỏe của chàng trong đoạn trích “Chiến thắng Mtao Mxây”. Từ ba đoạn văn đó hãy cho biết:

• Những nét nổi bật trong nghệ thuật miêu tả nhân vật anh hùng của sử thi là gì?

• Nhờ những thủ pháp đặc trưng đó, vẻ đẹp của người anh hùng sử thi đã được lí tưởng hóa như thế nào?LUYỆN ĐỀĐỀ 1. Phân tích cuộc chiến giữa Đăm Săn với Mtao MxâyĐỀ 2. Phân tích cảnh ăn mừng chiến thắng trong đoạn trích “Chiến thắng Mtao Mxây”.ĐỀ 4 : Hãy tưởng tượng mình là Đăm Săn để kể lại trận đánh Mtao Mxây [trong sử thi Đăm Săn].ĐỀ 5: Cảm nhận về nhân vật Đăm Săn trong đoạn trích “Chiến thắng Mtao Mxây”ĐỀ 6: Hãy viết bài văn tả quang cảnh nhà tù trưởng Đăm Săn sau khi chiến thắng Mtao Mxây.ĐỀ 7: Có ý kiến cho rằng: Cuộc chiến của Đăm Săn với Mtao Mxây tuy có mục đích cụ thể là giành lại vợ nhưng vẫn có ý nghĩa và tầm quan trọng với lợi ích của toàn cộng đồng.

Qua đoạn trích “Chiến thắng Mtao M xây”, hãy chứng minh.ĐỀ 8: Nhân vật anh hùng sử thi tiêu biểu cho lí tưởng, sức mạnh của cả cộng đồng. Anh [chị] hãy phân tích hình tượng nhân vật Đăm Săn trong đoạn Chiến thắng Mtao Mxâyđể làm sáng tỏ nhận định trên.ĐỀ 9: Có ý kiến cho rằng: “Sử thi mượn việc mô tả chiến tranh để khẳng định lý tưởng về cuộc sống hoà hợp, hạnh phúc”. Ý kiến của anh [chị] về nhận trên? Qua đoạn trích Chiến thắngMtao Mxây, anh [chị] hãy làm sáng tỏ ý kiến của mình.5CHUYÊN ĐỀ KHÁI QUÁT VỀ VĂN HỌC DÂN GIANBÀI TẬP TRẮC NGHIỆMBÀI TẬP ĐỌC HIỂUBÀI TẬP CỦNG CỐLUYỆN ĐỀCâu 1: Em hãy phát biểu suy nghĩ về ý kiến sau: “Văn học dân gian là một thế giới hiện thực biết ước mơ”.Câu 2: Tinh thần nhân văn qua các truyện cổ dân gian Việt Nam?Câu 3: Văn học dân gian với việc bồi đắp tâm hồn thế hệ trẻ.Câu 4: Người ta thường nói: Tiếng khóc và nước mắt là biểu hiện của mối xót thương, đồng cảm.

Trong các tác phẩm văn học dân gian và văn học trung đại, có những tiếng khóc nào đã để lại cho em sự đồng cảm sâu sắc nhất.Câu 5: Nói về giá trị cơ bản của văn học dân gian Việt Nam, Sách Ngữ văn 10 [Chương trình nâng cao], tập một, Nhà xuất bản Giáo dục, năm 2006 đã nhận định:

“Văn học dân gian Việt Nam... cung cấp những trí thức hữu ích về tự nhiên và xã hội, góp phần quan trọng vào sự hình thành nhân cách con người Việt Nam, bảo tồn và phát huy những truyền thống tốt đẹp như truyền thống yêu nước, tinh thần hướng thiện, trọng nhân nghĩa, giàu tình thương…”

Anh/ chị hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.Câu 6

Các tác giả lớn của dân tộc như Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Dữ, Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương, Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Đình Chiểu, Nguyễn Khuyến, Tú Xương … đều nhờ tắm mình trong suối nguồn văn hóa dân gian của dân tộc, hấp thu dưỡng chất giàu có, lành mạnh đó mà sự nghiệp đơm hoa kết trái rực rỡ.Câu 7

Bàn về văn học dân gian, nhà văn Gorki nói: “Rất cần nêu lên rằng, trong văn học dân gian hoàn toàn không có bóng dáng của chủ nghĩa bi quan mặc dầu những người sáng tác văn học dân gian sống trong nhọc nhằn, cực khổ. Tập thể dường như vẫn có ý thức về tính bất diệt của mình và tin rằng mình sẽ chiến thắng tất cả những lực lượng thù địch”.

Bằng những hiểu biết về truyện cổ tích Việt Nam, hãy làm sáng tỏ nhận xét trênCâu 8

Bàn về văn học dân gian Việt Nam, Hồ Chủ tịch có nhận xét: “Những sáng tác ấy là những hòn ngọc quí”.

Anh [chị] hiểu ý kiến trên như thế nào? Bằng hiều biết của mình về truyện cổ tích, ca dao Việt Nam, hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.Câu 9

Trong bài khái quát về văn học trung đại Việt Nam từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX sách giáo khoa Ngữ văn 10 nâng cao tập 1 viết:

“ Chỉ khi hấp thụ mạch nguồn của văn học dân gian thì văn học viết mới có cơ sở vững chắc để phát triển”.

Anh[ chị] hiểu ý kiến trên như thế nào? Bằng hiểu biết về thơ văn trung đại hãy làm sáng tỏ nhận định trên.6KHÁI QUÁT CA DAOBÀI TẬP TRẮC NGHIỆMBÀI TẬP ĐỌC HIỂUBÀI TẬP CỦNG CỐLUYỆN ĐỀĐề 1

Phân tích câu ca dao:

“Thân em như con hạc đầu đình

Muốn bay không cất nổi mình mà bay”Đề 2: Phân tích bài ca dao :

- Đêm trăng thanh anh mới hỏi nàng

Tre non đủ lá đan sàng nên chăng

- Đan sàng thiếp cũng xin vâng

Tre vừa đủ lá non chăng hỡi chàngĐề 3: Phân tích bài ca dao :

“Mình nói với ta mình vẫn còn son

Ta đi ngang ngõ thấy con mình bò

Con mình những trấu cùng tro

Ta đi xách nước tắm cho con mình”Đề 4 : Phân tích cái hay cái đẹp của bài ca dao:

“Hỡi cô tát nước bên đàng

Sao cô múc ánh trăng vàng đổ đi ?”Đề 5 : Phân tích bài ca dao “Tát nước đầu đình”. Đề 6: Cảm nghĩ của anh/ chị về người mẹ trong bài ca dao Mười tay của dân tộc Mường:

“Bồng bồng con nín con ơi

Dưới sông cá lội, ở trên trời chim bay.

Ước gì mẹ có mười tay

Tay kia bắt cá, còn tay này bắt chim.

Một tay chuốt chỉ luồn kim

Một tay đi làm ruộng, một tay tìm hái rau.

Một tay ôm ấp con đau

Một tay đi vay gạo, một tay cầu cúng ma.

Một tay đi cúi, muối dưa

Còn tay để van lạy, để bẩm thưa, đỡ đòn

Tay nào để giữ lấy con

Tay nào lau nước mắt, mẹ vẫn còn thiếu tay.

Bồng bồng con ngủ con say

Dưới sông cá vẫn lội, chim vẫn bay trên trời”.

[Dẫn theo sách Ngữ văn 10 nâng cao,

tập Một – NXB Giáo dục 2006, trang 113 -114]Đề 7: Thân phận người phụ nữ ngày xưa qua những bài ca dao bắt đầu bằng hai tiếng “Thấn em…”Đề 8: Hình ảnh chiếc cầu trong ca daoĐề 9: Tiếng cười hài hước, châm biếm của người bình dân xưa trong ca dao Việt Nam.Câu 10: Anh/ chị hãy phân tích bức tranh yêu thương tình nghĩa trong hai bài ca dao sau:

-Trên đồng cạn dưới đồng sâu

Chồng cày vợ cấy con trâu đi bừa.

- Sáng trăng trải chiếu hai hàng

Bên anh đọc sách, bên nàng quay tơ

Quay tơ thì giữ mối tơ

Dầu năm bảy mối, cũng chờ mối anh.Đề 11

Con sông bên lở bên bồi

Bên lở thì đục, bên bồi thì trong.

Con sông nước chảy đôi dòng,

Biết rằng bên đục bên trong bên nào?

Suy nghĩ của anh [chị] về ý nghĩa của bài ca dao trên.DẠNG ĐỀ NGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾNĐề 1 : Hãy chọn vài câu ca dao – dân ca Việt Nam đã học và đọc để chứng minh ý kiến của Bác Hồ: Những sáng tác ấy là những viên ngọc quý.Đề 2: “Qua ca dao, người bình dân Việt Nam đã thể hiện được những tình cảm thiết tha và cao quý của mình”. Lấy dẫn chứng là những bài ca dao đã được học, em hãy làm sáng tỏ nhận xét trên.Đề 3: “Lời thơ dân gian không những sẽ bước đầu cho ta làm quen với tâm tư tình cảm của đồng bào ta xưa kia mà đồng thời sẽ còn giúp ta học được những cách nói năng tài tình chính xác. Theo tôi, đối với một người Việt Nam mà thiếu những kiến thức này thì có thể xem như là thiếu một trong những điều cơ bản.”

[Hoài Thanh, Một vài suy nghĩ về ca dao, Báo Văn nghệ, số 1,2-1-1982]

Qua một số bài ca dao đã học, đã đọc, anh [chị] hãy giải thích và làm sáng tỏ ý kiến trênĐề 4: Nhận xét về ca dao Việt Nam, có ý kiến cho rằng: Học ca dao chính là học cách sống, cách làm người.

Anh/chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy làm sáng tỏ qua những bài ca dao đã được học và đọc.Đề 5: Có ý kiến cho rằng:“Chủ thể trữ tình của ca dao khi cảm nghĩ về thân phận mình là thấy buồn, thấy khổ; nhưng khi cảm nghĩ về những người thương mến, về những nơi, những vật thân thuộc là thấy yêu, thấy thương...”.

Anh [chị] hãy làm sáng tỏ nhận định trên qua những bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa đã học ở chương trình Ngữ văn 10.Đề 6: Vẻ đẹp của tâm hồn, khí sắc dân tộc ca dao Việt Nam.Đề 7: Ca dao là tiếng lòng của phụ nữ.Đề 8: Có ý kiến cho rằng:

“Ca dao là tiếng hát cất lên từ trái tim người dân Việt Nam giàu lòng nhân ái, coi trọng tình nghĩa hơn mọi thứ của cải vật chất [mặc dù tác giả của nó thường phải chịu đựng đủ mọi thiếu thốn […]. Học ca dao chính là học cách sống, cách làm người vậy.

[Lê Trường Phát – Phân tích, bình giảng tác phẩm

văn học 10 – NXB Giáo Dục – 2000 – trang 84]

Anh [chị] hãy giải thích và làm sáng tỏ nhận xét trên qua một số bài ca dao đã được học và đọc thêm.Đề 9: Những sáng tác ca dao – dân ca là nét đẹp tâm hồn và tài hoa của người bình dân Việt Nam ngày xưa.Đề 10: Chất lãng mạn của tâm hôn hồn nhân dân lao động qua một số bài ca dao yêu thương, tình nghĩa.Đề 11: Ca dao ra đời từ ngàn xưa, gắn với cuộc sống trăm đắng ngàn cay nhưng đậm tình nặng nghĩa. Đó là những câu hát phản chiếu tâm hồn, đời sống tình cảm của người bình dân, chứa đựng những đạo lí dân gian sâu sắc.

Em hãy làm rõ điều đó qua một số bài ca dao tiêu biểu. Đề 12: “Bài ca trữ tình dân gian là tấm gương được phản ánh trong tấm gương khác … là bài ca về bài ca”. [Likhachôp] [Trích “Thi pháp văn học Nga co”]Đề 13: Có ý kiến cho rằng: “Chủ thể trữ tình của ca dao khi cảm nghĩ về thân phận mình là thấy buồn, thấy khổ; nhưng khi cảm nghĩ về những người thương mến, về những nơi, những vật thân thuộc là thấy yêu, thấy thương...”.

Anh [chị] hãy làm sáng tỏ nhận định trên qua những bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa đã học ở chương trình Ngữ văn 10.Đề 14 “Lời thơ dân gian không những sẽ bước đầu cho ta làm quen với tâm tư tình cảm của đồng bào ta xưa kia mà đồng thời sẽ còn giúp ta học được những cách nói năng tài tình chính xác. Theo tôi, đối với một người Việt Nam mà thiếu những kiến thức này thì có thể xem như là thiếu một trong những điều cơ bản.”

[Hoài Thanh, Một vài suy nghĩ về ca dao, Báo Văn nghệ, số 1,2-1-1982]

Qua một số bài ca dao đã học, đã đọc, anh [chị] hãy giải thích và làm sáng tỏ ý kiến trên.Đề 16: Trong bài viết Các nhà thơ học những gì ở ca dao? đăng trên Tạp chí Văn học, số 1- 1967, Xuân Diệu đã khẳng định: “Các nhà thơ học được thơ ở trong ca dao”.7CA DAO THAN THÂN, YÊU THƯƠNG TÌNH NGHĨABÀI TẬP TRẮC NGHIỆMBÀI TẬP ĐỌC HIỂUBÀI TẬP CỦNG CỐLUYỆN ĐỀĐề 1: Phân tích bài ca dao “Thân em như tấm lụa đào, Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai …”Đề 2 : Cảm nhận về bài ca dao: Thân em như củ ấu gai ...Nếm ra, mới biết rằng em ngọt bùi.Đề 3

Cảm nhận về bài ca dao :

Trèo lên cây khế nửa ngày,

Ai làm chua xót lòng này, khế ơi !

Mặt trăng sánh với mặt trời,

Sao Hôm sánh với sao Mai chằng chằng.

Mình ơi! Có nhớ ta chăng?

Ta như sao Vượt chờ trăng giữa trời.Đề 4

Cảm nhận bài ca dao " Ước gì sông rộng một gang ; Bắc cầu dải yếm để chàng sang chơi"Đề 5: Phân tích bài ca dao “Khăn thương nhớ ai”.Đề 5

Phân tích bài ca dao sau :

Muối ba năm muối đang còn mặn

Gừng chín tháng gừng hãy còn cay

Đôi ta nghĩa nặng tình dày

Có xa nhau đi nữa cũng ba vạn sáu ngàn ngày mới xa.Câu 4: Thương nhớ vốn là tình cảm có hình dung, nhất là thương nhớ người yêu. Vậy mà trong hai bài ca dao Khăn thương nhớ ai? nó lại được diễn tả một cách cụ thể, tinh tế và gợi cảm. Anh [chị] hãy phân tích bài ca dao để làm sáng tỏ ý kiến trên.8TÌNH YÊU THIÊN NHIÊN TRONG THƠ NGUYỄN TRÃIBÀI TẬP TRẮC NGHIỆMBÀI TẬP ĐỌC HIỂUBÀI TẬP CỦNG CỐLUYỆN ĐỀCâu 1: Thiên nhiên trong thơ Nôm của Nguyễn Trãi.Câu 2: Cảm nhận của anh [chị] về vẻ đẹp thiên nhiên được thể hiện trong một số bài thơ Nôm của Nguyễn TrãiCâu 3: Cảm nhận của em về vẻ đẹp trong tình yêu thiên nhiên của nhà thơ Nguyễn Trãi.Câu 4: Suy nghĩ của anh chị về ý kiến sau:

“Màng thơ thiên nhiên trong thơ Nguyễn Trãi là ô của sổ mở cho thấy tâm hồn phong phú, tế nhị của nghệ sĩ Ức Trai” [Nguyễn Sĩ Cẩn]Câu 5: Có ý kiến cho rằng: “Nguyễn Trãi là một thi sĩ đời thường với những cảm nhận, những rung động đời thường mà ai cũng có. Tâm hồn Nguyễn Trãi có sự dành riêng cho quê hương, nhất là thiên nhiên.”

[Theo Lê Bảo, NXB Giáo dục, 1997]

Qua những tác phẩm Bảo kính cảnh giới, Cây chuối và một số bà