Trong các tài liệu điện tử thường dùng đơn vị Decibel [dB] để tính hệ số khuếch đại . Ví dụ , một tầng kđ có hệ số kđ là 3 dB . Nói theo ta thì là "2 lần" . Chúng ta cũng nên biết qua về các số dB nầy. Nó không phải đơn giản như ta tưởng . Ví dụ , 10 dB là 10 lần [ tiếng Anh là 10 times] . Nhưng 20 dB thì ta tưởng là 20 lần ?? Không phải vậy ! 20 dB là 100 lần .
Nói về hệ số kđ thì có 3 phần : hệ số kđ điện áp , hệ số kđ dòng điện và hệ số kđ công suất .Không có vụ hệ số kđ ohm nhé !!
Hệ số kđ công suất [ tính ra số lần ] sẽ khác với hệ số kđ dòng và áp .
20 dB của hệ số kđ công suất sẽ khác với 20 dB của hskđ của áp và dòng . Lý thuyết của mạch điện có nói ..." khi điện áp tăng gấp hai thì công suất sẽ tăng gấp bốn" .
Decibel là cách tính từ toán học Loga có cơ số 10. Bạn nào biết về toán học Loga thì cứ tính theo Loga . Sau khi ra kết quả thì nhân cho 10 đối với CS và nhân cho 20 đối với Áp và Dòng ...sẽ có kết quả là dB !
Tại sao dùng dB mà không dùng "số lần" ? Vì dùng dB có cái lợi là con số rất ít . Ví dụ , 1.000.000 lần thì có 6 số không , viết theo dB thì là 60 dB . Cái lợi kế tiếp là ...chỉ dùng phép cộng và phép trừ , dễ tính hơn. Ví dụ , tầng kđ đầu có hskđ là 10 dB , tầng sau có hệ số kđ là 5 dB . Cả hai tầng sẽ có độ kđ là 10+5 , tức 15 dB . Còn tính theo ta thì tầng đầu có hskđ là 10 lần , tầng sau có hskđ là 3,16 lần . Cả hai tầng sẽ có hskđ là 10x3,16 ... tức 36,1 lần .
dB dùng cho Cs thì dễ hiểu hơn . Tuy nhiên , từ dB [ số lần] của Cs , ta chỉ cần "rút căn" là ra dB [ số lần]của áp hoặc dòng .
Ví dụ ..10dB của Cs là 10 lần [ vào 1W ra 10W] . Cũng là 10dB của áp thì lấy 10 mà rút căn , sẽ ra 3,16 lần [ vào 1V ra 3,16V] .
Vậy 10dB của CS là 10 lần . 10dB của điện áp là 3,16 lần .
Tính theo dB thì đơn giản . Chỉ là phép cộng và trừ . Ví dụ , 25dB thì bằng 20dB + 5dB hoặc 10dB + 10dB + 5dB ....Nhưng khi tính ra số lần thì ta phải "nhân" , chứ không phải "cộng". 10dB là 10 lần , 5dB là 3,16 lần . Ta nhân ...10x10x3,16 = 316 lần . Đó là nói theo CS , còn nói theo điện áp [ hay dòng] thỉ rút căn . 316 rút căn là 17,7 . Tức 25dB tính theo điện áp là 17,7 lần .
Cần biết 2 phát biểu sau đây ...dB của Cs là 10 x log10 [x] . dB của áp hoặc dòng là 20 x log10 [x] . Ghi chú ...[x] là số lần .
Nhức đầu quá ....
bạn xem bảng sau đây .
Cột thứ 3 là số dB , cột thứ tư là số "lần" tăng của áp [dòng] , còn cột thứ 5 là số "lần" tăng của công suất . Cột 1 và cột 2 là giảm theo chiều ngược lại .
Nhìn vào bảng , 7dB là 5 lần [ nói theo CS] . 7dB là 2,23 lần [ nói theo áp dòng] .
Khi nói , mạch điện có hskđ áp là 10dB , tra bảng , ta hiểu là mạch nầy kđ 3,16 lần .
Trong trường hợp , số dB không "có" trong bảng thì ta dùng phép tính mà suy ra .
Ví dụ , 20dB là 100 lần [ theo cs] , nhưng 25db là bao nhiêu ? Ta tính như sau ...25 là 20+5 . Ta tra bảng , 20dB là 100 . 5dB là 3,16 . Lấy 100 mà nhân cho 3,16 , ta có 316 lần . Như vậy , 25dB là 316 lần theo cs . Còn 25dB tính theo áp thì dùng mẹo rút căn . Lấy 316 mà rút căn sẽ là 17,7 lần . Hừm , quá ít .
Ví dụ thêm , 70dB là bao nhiêu ? Cái nầy dễ lắm , cứ lấy số 1 và thêm "bảy" số 0 , tức 10.000.000 [ mười triệu] . Như đó là hskđ CS , còn 70dB của hskđ áp thì rút căn mười triệu thì ra là 3.162 lần .
Dựa bảng tham khảo về sự suy giảm cường độ âm thanh theo khoảng cách dưới đây [bảng này đã được tính toán và đo đạc thực tế]
Khoảng cách [mét]1248163264Độ suy giảm [dB]0-6-12-18-24-30-36
Như thế có nghĩa là, âm thanh ở cách nguồn 32m sẽ suy giảm 30dB. Vậy nếu muốn người ngồi cuối hội trường ở góc xa nhất nghe đủ âm thanh nhạc 80dB, tại bộ loa cần phát ra âm thanh đo được 80+30 = 110dB.
Như vậy với những không gian có chiều dài quá lớn, các bạn cần tính toán, ước lượng để bù đắp độ lớn âm thanh sao cho người ngồi xa vẫn có thể nghe thấy. Hoặc nếu khoảng cách quá xa, một giải pháp khác được xem là hiệu quả đó là trang bị thêm loa ở phía dưới để tăng cường. Tuy nhiên lúc này bạn sẽ phải tính toán đến việc Độ trễ âm thanh [delay] cho hệ thống loa của mình.
Dàn hệ thống âm thanh nghe nhạc chuẩn
Dựa cường độ âm thanh tính toán phối ghép loa với Ampli phù hợp:
Giả định âm lượng tối đa con người chúng ta nghe nhạc là 102 dB. Nếu chúng ta có một loa với độ nhạy 82 dB/w/m thì chúng ta sẽ cần sự khuếch đại thêm 20dB tức là một ampli tối thiểu 100 watt. Nếu độ nhạy loa là 90 dB/w/m thì chúng ta sẽ cần sự khuếch đại thêm 12 dB tức là một ampli công suất 15,8 watt. Nếu độ nhạy loa là 93 dB/w/m thì cần một ampli công suất 7,95 watt.
>>>Audio Hải Hưng chia sẻ cho bạn Top 15+ app, phần mềm đo tần số âm thanh trên điện thoại Android và ISO
Trên đây là một số kiến thức cơ bản có được khi Tìm hiểu decibel - Đơn vị đo mức cường độ âm thanh, Audio Hải Hưng hy vọng sẽ mang lại những kiến thức về hệ thống âm thanh cho các bạn