Các đại biểu và khách tham quan Cụm di tích cứ điểm Ðông Khê tại thị trấn Ðông Khê, huyện Thạch An [Cao Bằng]. Ảnh: Bảo Bình Trong lịch sử quân sự có những trận đánh quy mô không lớn; diễn ra trên một không gian hẹp; mục tiêu cũng chỉ ở tầm chiến thuật, song giá trị và tác động của nó lại vượt xa một trận đánh thông thường, mở ra một phương thức tác chiến mới, tạo bước ngoặt cho cả chiến dịch, thậm chí cho cả cuộc chiến tranh. Trận tiến công cụm cứ điểm Ðông Khê [ngày 16 đến 18-9-1950] trận then chốt mở màn Chiến dịch Biên giới 1950 là một trong những trận đánh như thế.
ÐÔNG KHÊ - một mục tiêu chỉ được xác định là nằm trong bước hai của Dự án kế hoạch sơ bộ Chiến dịch Biên giới 1950 của ta. Ðông Khê cũng là cụm cứ điểm không được đề cập trực tiếp trong bản Huấn lệnh riêng và mật [I.P.S] ngày 18-8-1950 của Tổng chỉ huy quân đội Pháp ở Ðông Dương - Tướng Carpentier, nhưng nó lại chính là "trang đầu của cuốn sổ khai tử bộ quân Pháp trên con đường 4 nổi tiếng"1.
Tại sao lại là Ðông Khê mà không phải Cao Bằng? Ðó là câu hỏi từng làm day dứt không chỉ Tướng Carpentier, mà cả Bộ chỉ huy quân Pháp ở Ðông Dương 70 năm về trước.
Bộ đội ta trong lễ xuất phát lên đường đi chiến dịch Biên giới. Ảnh tư liệu
Một quyết định nhạy bén và sáng suốt
Tháng 6-1950, Ban Thường vụ Trung ương Ðảng quyết định mở Chiến dịch Biên giới nhằm tiêu diệt một bộ phận quan trọng sinh lực địch; giải phóng đất đai, mở rộng và củng cố căn cứ địa Việt Bắc; mở đường liên lạc quốc tế, tranh thủ sự đồng tình ủng hộ và giúp đỡ của các nước đối với cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam. Ðây là chiến dịch có quy mô lớn đầu kể từ đầu cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp; hầu hết "vốn liếng" chủ lực của ta đều được huy động cho chiến dịch [Ðại đoàn 308, Trung đoàn 174, Trung đoàn 209...]. Ðây cũng là lần đầu Chủ tịch Hồ Chí Minh thân chinh ra mặt trận. Người không chỉ quyết định những vấn đề lớn và hệ trọng nhất của chiến dịch, mà còn trực tiếp đi chỉ đạo chiến dịch, động viên bộ đội, dân công, thanh niên xung phong nơi trận tuyến... Ðiều này càng cho thấy tính chất đặc biệt quan trọng của Chiến dịch Biên giới.
Trong Dự án kế hoạch sơ bộ Chiến dịch Biên giới do Tổng Quân ủy xây dựng trình Ban Thường vụ Trung ương Ðảng thì Chiến dịch Biên giới sẽ bao gồm hai bước: Bước 1: Tiêu diệt Cao Bằng và kiềm chế Ðông Khê, Thất Khê. Bước 2: Bao vây Ðông Khê, tiêu diệt Thất Khê, kiềm chế Lạng Sơn2. Ðiều đáng lưu ý là trong quá trình Dự án này hình thành thì tình hình ở phòng tuyến biên thùy Ðông Bắc của quân Pháp đã có nhiều thay đổi. Cao Bằng đã được "nâng cấp" thành một Tiểu khu tự trị [Secteur Autonome] và Ðông Khê thành một cụm cứ điểm mạnh. Các vị trí xung yếu trên đường số 4 đều được củng cố, nâng cấp thành các cụm cứ điểm kiên cố. Sở dĩ, Bộ chỉ huy chiến dịch vẫn quyết định chọn thị xã Cao Bằng làm mục tiêu cho trận then chốt mở màn Chiến dịch Biên giới vì tuân thủ Kế hoạch như đã được xác định ban đầu. Nếu trận đánh thành công với việc một thị xã sầm uất nằm ở ngay gần biên giới được giải phóng sẽ có một ý nghĩa chính trị rất to lớn và tác động mạnh đến kế hoạch phòng thủ vùng biên thùy Ðông Bắc của quân Pháp. Hơn nữa, thời điểm xây dựng kế hoạch, thị xã Cao Bằng chưa được củng cố và nâng cấp.
Trong khi cả guồng máy chuẩn bị cho chiến dịch đang được vận hành theo kế hoạch tác chiến nêu trên thì sau khi đi thị sát tình hình thực tế tại thị xã Cao Bằng về, Chỉ huy trưởng Chiến dịch Võ Nguyên Giáp đã đề nghị Ðảng ủy, Bộ chỉ huy [BCH] Chiến dịch cần nghiên cứu lại. Theo ông, điểm đột phá mở màn chiến dịch phải là Ðông Khê chứ không phải Cao Bằng, vì địch ở Cao Bằng có tới ba tiểu đoàn, còn địch ở Ðông Khê chỉ có một tiểu đoàn, nằm trong khả năng tiêu diệt của bộ đội ta lúc bấy giờ. Vả lại, nếu đánh chiếm được Ðông Khê, Cao Bằng sẽ bị cô lập và địch thế nào cũng cho quân lên ứng cứu, lúc đó ta có thể tiêu diệt chúng ngoài hệ thống công sự, giữa núi rừng trùng điệp. Như vậy, vừa "đánh điểm diệt viện"3. Ðặc biệt là nhớ lời Bác căn dặn trước khi lên đường ra trận: "Chiến dịch này hết sức quan trọng, chỉ được thắng không được thua", để bảo đảm yếu tố chắc thắng, Chỉ huy trưởng mới đi đến quyết định đề nghị Ðảng ủy, BCH Chiến dịch thay đổi mục tiêu tiến công mở màn chiến dịch là Ðông Khê thay vì Cao Bằng.
Sau khi đã bàn bạc, thảo luận và cân nhắc rất kỹ, trong đó có tham khảo cả ý kiến của Ðoàn cố vấn, Hội nghị Ðảng ủy ngày 6-8 đã quyết định thay đổi mục tiêu cho trận then chốt mở màn chiến dịch là Ðông Khê thay vì Cao Bằng như kế hoạch ban đầu. Sự thay đổi này là hoàn toàn có cơ sở khoa học và nhận được sự đồng thuận nhất trí cao trong tập thể Ðảng ủy, BCH Chiến dịch và Ðoàn cố vấn. Thực tế diễn biến chiến dịch sau đó cho thấy đó là một sự thay đổi cực kỳ nhạy bén và sáng suốt, quán triệt nguyên tắc "trận đầu cũng phải thắng", trận đầu thắng lợi sẽ có ảnh hưởng lớn đến cả chiến dịch.
Sau khi được chuẩn y, Hội nghị cán bộ chiến dịch [ngày 24 - 25-8] đã thảo luận và thông qua phương án tác chiến mới, theo đó ta sẽ tập trung lực lượng tiêu diệt cụm cứ điểm Ðông Khê để mở màn chiến dịch. Tiếp đó sẽ tập trung lực lượng lớn hơn đánh quân ứng chiến của địch rồi chuyển lực lượng xuống đánh Thất Khê.
Trước ngày nổ súng, Chủ tịch Hồ Chí Minh xuống động viên bộ đội và căn dặn: Ðông Khê không lớn nhưng rất quan trọng, vì mất Ðông Khê thì Cao Bằng hoàn toàn bơ vơ. Ðịch buộc phải cho quân ứng cứu, bộ đội sẽ có cơ hội đánh vận động... Chiến dịch Cao-Bắc-Lạng rất quan trọng, chúng ta phải quyết tâm đánh thắng trận này4. Sự chuẩn bị chu đáo cho trận đánh và sự có mặt của Chủ tịch Hồ Chí Minh ở mặt trận cũng như sự quan tâm đặc biệt của Người càng cho thấy tính chất quan trọng của trận tiến công cụm cứ điểm Ðông Khê - trận đánh then chốt mở màn Chiến dịch Biên giới.
Hình mẫu cho một phương thức tác chiến
Trận tiến công cụm cứ điểm Ðông Khê diễn ra từ mờ sáng 16 đến trưa ngày 18-9-1950. BCH Chiến dịch chủ trương tập trung một lực lượng áp đảo nhiều gấp chín lần quân địch, bao gồm hai trung đoàn 174 và 209, hai tiểu đoàn bộ binh cùng 13 khẩu sơn pháo của trung đoàn pháo 75 và lực lượng tổng dự bị làm nhiệm vụ sẵn sàng "đánh viện" của Ðại đoàn 308.... Ðây đều là những đơn vị có nhiều kinh nghiệm trận mạc và là lực lượng tinh nhuệ nhất của quân đội ta lúc bấy giờ.
Trận tiến công cụm cứ điểm Ðông Khê theo kế hoạch chỉ diễn ra trong khoảng một ngày đêm. Tuy nhiên, trên thực tế trận đánh phải kéo dài đến 52 giờ với con số thương vong cũng vượt dự kiến. Ðiều này cho thấy tính chất quan trọng và quyết liệt của trận đánh đối với cả hai phía. Ðể tiêu diệt toàn bộ cụm cứ điểm Ðông Khê, bộ đội ta đã phải trải qua hai đợt tiến công hết sức ác liệt. Ðợt 1 kéo dài từ 6 giờ sáng cho đến chập tối 16-9 trong thế trận giằng co với thương vong lớn đối với cả hai phía. Ðợt 2 bắt đầu từ 17 giờ ngày 17-9 và phải đến 10 giờ sáng 18-9, bộ đội ta mới làm chủ được hoàn toàn thị trấn Ðông Khê. Trong trận đánh mở màn này, ta đã loại khỏi vòng chiến đấu 300 quân địch, bắn rơi một máy bay, bắt sống được viên đồn trưởng và nhiều sĩ quan khác...
Cụm cứ điểm Ðông Khê đã bị san phẳng, song trận đánh vẫn chưa kết thúc. Một trong những mục tiêu đặt ra cho trận đánh này, đó là ngoài việc tiêu diệt được một số lượng lớn binh lực của địch, giải phóng Ðông Khê, còn là "khêu ngòi" để đánh quân tiếp viện của chúng. Theo phán đoán của BCH Chiến dịch, sau khi Ðông Khê bị mất, địch thế nào cũng sẽ đưa khoảng từ 2-3 tiểu đoàn lên chiếm lại tiền đồn quan trọng này, vì vậy đã giao cho Ðại đoàn 308 triển khai trận địa phục kích để đón lõng lực lượng cứu viện này. Trải qua mười mấy ngày chờ đợi, đêm 30-9, địch tung bốn tiểu đoàn Âu-Phi do trung tá Lepager chỉ huy tiến theo trục đường số 4 hòng lên chiếm lại Ðông Khê.
Trong khi đội quân do Lepager chỉ huy còn dò dẫm chưa tới được Ðông Khê thì trưa 3-10, binh đoàn Charton rút khỏi Cao Bằng. Binh đoàn Lepager nhận được lệnh tiến theo đường số 4 lên đón binh đoàn của Charton từ Cao Bằng chạy về.
Những ngày tiếp sau đó, ta đã khéo léo "dụ" được hai binh đoàn thiện chiến nhất của quân Pháp rời bỏ những nơi đồn trú kiên cố, cô lập chúng không cho hợp điểm và buộc chúng cuối cùng phải sa vào thế trận "thiên la, địa võng" do ta bày sẵn ở Cốc Xá - Ðiểm cao 477 để tiêu diệt. Ðây là một nước cờ hiểm và xuất thần nữa của Ðảng ủy và BCH Chiến dịch, một sự phát triển xuất sắc kết quả từ trận tiến công cụm cứ điểm Ðông Khê.
Với kết quả của trận tiến công cụm cứ điểm Ðông Khê, đây không chỉ là lần đầu bộ đội chủ lực của ta đã tiêu diệt gọn một cụm cứ điểm kiên cố của địch trên địa bàn đồi núi hiểm trở; chọc thủng được một trong những mắt xích quan trọng trên tuyến phòng thủ biên thùy Ðông Bắc của quân Pháp... mà lớn hơn thế, nó đã tạo ra "thời cơ vàng" để kéo quân địch ra khỏi những căn cứ đồn trú kiên cố, đến những nơi vốn là sở trường tác chiến của bộ đội ta để tiêu diệt chúng. Hay nói một cách khác, đây là một trận đánh mẫu mực cho phương thức "đánh điểm, diệt viện", được bộ đội ta áp dụng thành công trong nhiều chiến dịch sau này.
1 Lịch sử một cuộc chiến tranh bẩn thỉu, Nxb QÐND.H.1979. T.1. Tr.643.
2 Trần Trọng Trung: Từ hang Cốc Bó đến dinh Ðộc Lập. Nxb QÐND.H.2010. Tr.322
3 Võ Nguyên Giáp; Tổng tập Hồi ký. Nxb QÐND.H.2010. Tr.642.
4 Võ Nguyên Giáp; Tổng tập Hồi ký. Sdd. Tr.639, 640.
Ðại tá, PGS, TS Trần Ngọc Long
Facebook Twitter Link EmailQuay lại
Đầu năm 1950, tình hình thế giới và trong nước có nhiều chuyển biến có lợi cho cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của dân tộc, cục diện trên chiến trường giữa ta và địch chuyển sang thế cầm cự giằng co. Trong lúc này, cuộc kháng chiến của ta giành được sự hỗ trợ của các nước Dân chủ nhân dân trên thế giới. Từ những điều kiện thuậnlợi đó,tháng 6/1950, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Thường vụ Trung ương Đảng quyết định mở Chiến dịch Biên giới, lấy tên là chiến dịch Lê Hồng Phong II. Tháng 7/1950, Ban thường vụ Trung ương Đảng quyết định thành lập Đảng ủy mặt trận Biên giới và Bộ Chỉ huy chiến dịch,chỉ địnhđồng chíVõ Nguyên Giáp, Uỷ viên Thường vụ Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Tổng Tư lệnh Quân đội Quốc gia và dân quânViệt Nam làm Bí thư Đảng ủy kiêm chỉ huy trưởng chiến dịch. Sau khi khảo sát trận địa, ngày 6/8/1950, Đảng ủy mặt trận đưa ra nhận định: Đông Khê là cái “yết hầu” bảo đảm cho Cao Bằng. Đánh vào Đông Khê buộc địch phải cứu viện, sẽ tạo cho ta thời cơ tiêu diệt bọn viện binh. Đánh địch trong lúc đang vận động ngoài công sự dễ dàng, thuận lợi hơn. Một khi viện binh bị tiêu diệt sẽ gây ra nỗi kinh hoàng cho bọn cố thủ trong cứ điểm. Chắc chắn ta dễ thắng to. Đồng thời, Đảng ủy mặt trận báo cáo và xin ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh và được Người chỉ rõ: Ta đánh vào Đông Khê là đánh vào nơi địch tương đối yếu. Nhưng đây lại là vị trí rất quan trọng của địch trên tuyến Cao Bằng - Lạng Sơn. Mất Đông Khê buộc địch phải cho quân đi ứng cứu, ta có cơ hội tiêu diệt chúng trong vận động.
Với phương châm tác chiến "đánh điểm diện viện" Bộ chỉ huy chiến dịch quyết định đánh cứ điểm Đông Khê - mở màn cho Chiến dịch Biên giới 1950.
Trận đánh cứ điểm Đông Khê do Tổng Tham mưu trưởng quân đội Quốc gia và dân quân Việt Nam, đồng chí Hoàng Văn Thái trực tiếp chỉ huy. Để bảo đảm chắc thắng trận đầu, Bộ chỉ huy chiến dịch đã tập trung một lực lượng mạnh gồm ba Trung đoàn [174, 209, 36] và hai tiểu đoàn bộ binh [11, 426], được tăng cường 13 khẩu đại bác 70 và 75 ly. Lực lượng chủ công đánh Đông Khê là Trung đoàn 174 và Trung đoàn 209, còn Trung đoàn 36 làm lực lượng dự bị, sẵn sàng đánh quân nhảy dù và chặn đường rút lui của địch về phía Nam.
Cứ điểm Đông Khê là nơi có vị trí chiến lược quan trọng. Từ Đông Khê [Thị trấn,trung tâm huyện Thạch An] có thể tỏa đi các hướng: xuống tỉnh Lạng Sơn, lên Thị xã Cao Bằng [nay là Thành phố Cao Bằng], sang huyện Phục Hòa [nay là huyện Quảng Hòa] qua cửa khẩu Tà Lùng sang Trung Quốc, do vậy việc kiểm soát vị trí chiến lược này sẽ cắt đứt toàn bộ mối liên hệ giữa cuộc kháng chiến chống Thực dân Pháp của dân tộc ta với nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và các nước Xã hội Chủ nghĩa, tạo thế bao vây, cô lập tiến tới tiêu diệt hoàn toàn cơ quan đầu não kháng chiến của Việt Minh tại chiến khu Việt Bắc, vì vậy Thực dân Pháp đã cho xây dựng dọc tuyến quốclộ 4a một loạt hệ thống đồn bốt hình thành liên khu biên giới Đông Bắc và cứ điểm hạt nhân là cứ điểm Đông Khê.
Tháng 5/1950 ta mở chiến dịch Phan Đình Phùng đánh cứ điểm Đông Khê [trận đánh Đông Khê lần thứ nhất], địch tái chiếm và củng cố lại hệ thống cứ điểm kiên cố vững chắc, địch xây dựng các lô cốt, ụ súng, hầm ngầm kiên cố bằng bê tông. Phía Bắc và Đông Bắc đồn, địch cải tạo, san ủi thành một bãi trống. Phía Tây cụm cứ điểm là sân bay dã chiến. Xung quanh khu trung tâm, trên những mỏmđồi, địch xây dựng các cứ điểm phòng thủ vòng ngoài như Phia Khóa, Pò Đình, Cạm Phầy, Pò Hẩu, … tạo thành hệ thống cứ điểm liên hoàn vững chắc chi viện hỗ trợ nhau. Nối trung tâm với các cứ điểm, sân bay là hệ thống giao thông hào có nắp che. Xung quanh từng cứ điểm có hệ thống hàng rào dây thép gai, xen kẽ các bãi mìn chống bộ binh. Lực lượng quân địch ở cụm cứ điểm Đông Khê có hai đại đội bộ binh [5,6] thuộc tiểu đoàn 2 trung đoàn 3 lê dương [3e REI], một trung đội lính ngụy và một phân đội pháo binh.
Vớiquyết tâm đảm bảo chắc thắng trong trận then chốt mở màn chiến dịch,lực lượng tập trung chiếm ưu thế so với địch, kế hoạch tiến công vào cụm cứ điểm Đông Khê được Bộ chỉ huy chia thành hai giai đoạn: giai đoạn 1 tiêu diệt các cứ điểm ngoại vi để tạo thế triển khai lực lượng đột phá vào Đông Khê; giai đoạn 2 đánh địch trong trung tâm Đông Khê.
Với tầm quan trọng của chiến dịch,Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đích thân lên Cao Bằng để cùng Bộ chỉ huy trực tiếp chỉ đạo chiến dịch. Đến 6h sáng ngày 16/9/1950, pháo binh của ta đồng loạt tấn công cứ điểm Đông Khê cũng là lúc Chủ tịch Hồ Chí Minhlên đỉnh núi Báo Đông[thuộc xã Đức Long, huyện Thạch An], nơi đặt đài quan sát của Sở chỉ huy chiến dịch Biên giới 1950 quan sát và chỉ đạo trận đánh.
Sau trận pháo kích, bộ đội ta từ nhiều hướng tấn công cứ điểm Đông Khê. Hướng Đông Bắc, Trung đoàn 174 mở cuộc tấn công vào các vị trí tiền tiêu ngoại vị. 9 giờ sáng quân ta chiếm đồn Yên Ngựa, 10 giờ 30 phút chiếm đồn Phia Khóa [nằm ở phía Đông đồn trung tâm]. Hướng Tây Nam, Trung đoàn 209 triển khai trận địa chậm đến 18 giờ ngày 16/9/1950 mới nổ súng; đến 21 giờ chiếm được đồn Pò Đình và tiếp tục tấn công đồn Pò Hẩu.
Ngày 17/9/1950, ta tiếp tục tấn công địch. 4 giờ sáng, Trung đoàn 174 chiếm đồn Cạm Phầy, Trung đoàn 209 chiếm Phủ Thiện. Trưa 17/9, ta bắn rơi một máy bay quần đảo trong đợt vãi đạn yểm trợ cho đồn Đông Khê. 18 giờ 30 phút ngày 17/9, Chỉ huy trưởng mặt trận Hoàng Văn Thái hạ lệnh tổng tấn công đồn Đông Khê và Đồn Nhà Thương [hai đồn kiên cố nhất trong cụm cứ điểm Đông Khê]. Tiểu đoàn 251 từ hướng Đông tiến công đồn Đông Khê, từ hướng Bắc tiểu đoàn 249 đánh đồn Nhà Thương [đồn hướng Bắc cứ điểm]. Trận đánh kéo dài suốt đêm 17/9và xuất hiện nhiều tấm gương chiến đấu anh dũng:Tiểu đội trưởng La Văn Cầu ôm bộc phá lao lên và bị thương, nhờ đồng đội chặt đứt cánh tay bị thương tiếp tục ôm bộc phá xông lên tiêu diệt đồn địch. Đồng chí Lý Viết Mưu bị thương vẫn dũng cảm ôm bộc phá, phá tan lô cốt của địch và anh dũng hy sinh. Đại đội trưởng Trần Cừ lấy thân mình lấp lỗ châu mai chặn làn đạn của địch, tạo điều kiện cho đồng đội xông lên tiêu diệt địch; và còn rất nhiều tấm gương dũng cảm của các nữ dân côngnhưchị Đinh Thị Dậu dân công huyện Thạch An;chị Triệu Thị Soi quê ở Trùng Khánh nhiều lần dũng cảm vượt qua lửa đạn tiếp tế đạn cho bộ đội và cõng thương binh về hậu cứ cứu chữa;chị dân côngĐinh Thị Bỏng dẫn đầu cùng38 chị em dân công huyện Thạch An suốt ngày đêm tải đạn, tải lương phục vụ trận đánh.
Đến 4 giờ sáng ngày 18/9 quân ta đã thọc sâu chiếm Sở chỉ huy cứ điểm tại đồn Đông Khê. 10 giờ ngày 18/9, Trung đoàn 174 và Trung đoàn 209 hoàn toàn làm chủ phố Đông Khê, cứ điểm Đông Khê hoàn toàn bị tiêu diệt.
Sau 54 giờ chiến đấu,ta tiêu diệt và bắt sống 300 tên địch [trong đó có tên quan ba Alioux - Đồn trưởng], bắn rơi 1 máy bay, thu toàn bộ vũ khí, đạn dược, quân trangcủa địch.
Trận đánh cứ điểm Đông Khê giành thắng lợi đã chặt đứt một mắt xích quan trọng trong hệ thống phòng thủ của địch trên đường số 4, phá vỡ sự liên kết giữa phân khu Cao Bằng và phân khu Thất Khê của địch. Đây là trận đánh đầu tiên quân ta áp dụng thành công chiến thuật công kiên cấp trung đoàn, có sự hiệp đồng giữa các binh chủng, tập trung tiêu diệt một cứ điểm lớn của địch phòng ngự kiên cố, hỏa lực mạnh.Thắng lợi của trận đánh cứ điểm Đông Khê đã tạo điều kiện quan trọng cho chiến dịch, đồng thời mở ra một giai đoạn chiến đấu mới: Chuyển từ cách đánh du kích sang đánh chính quy của quân đội nhân dân Việt Nam.
Với giá trị ý nghĩa lịch sử to lớn, di tích đồn Đông Khê đã được công nhận là Di tích lịch sử cấp Quốc gia năm 1975, là một di tích quan trọng nằm trong quần thể Khu di tích Quốc gia đặc biệt [QGĐB] Địa điểm Chiến thắng Biên giới năm 1950, huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng, với những giá trị về lịch sử, cảnh quan sinh thái, khoa học, thẩm mỹ,… Di tích QGĐB Địa điểm chiến thắng Biên giới năm 1950 đã được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng công nhận tại Quyết định số 2082/QĐ-TTg, ngày 25/12/2017. Đến nay, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, di tích đồn Đông Khê nói riêng đã và đang được đầu tưbảo tồn,tôn tạo với nhiềuhạng mụccông trình như:Nhà trưng bày chiến thắng Đông Khê, Lô cốt tháp canh; nhà trại lính; lô cốt số 1; lô cốt số 2; hệ thống hầm ngầm,…. Bên cạnh đó, trong khuôn viên di tíchđồn Đông Khê,khu nghĩa trang với diện tích hơn 2.000 m2,quy tập hơn 300 mộ liệt sĩlà những anh hùng liệt sĩ đã hy sinh xương máu bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc trong chiến dịch Biên giới năm 1950; công trìnhNhà bia tưởng niệm ghi tên các anh hùng liệt sỹ của huyện Thạch An trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và chiến tranh bảo vệ Tổ quốctrong chiến sự Biên giớinăm 1979, là nơi để đồng bào nhân dân huyện Thạch An nói riêng, du khách cả nước mỗi khi có dịp đến tham quan, nghiên cứu và học tập tại di tích được thành kính tri ân đến các anh hùng liệt sĩ.
Nhằm phát huy hiệu quả giá trị di tích, thực hiện chức năng nhiệm vụ được giao, Ban Quản lý các di tích Quốc gia đặc biệt tỉnh Cao Bằngluôn chú trọng làm tốt công tácbảo tồn,tôn tạo, tuyên truyền giáo dục phát huy giá trịdi tíchnhư: Thường xuyên tiến hành chỉnh trang khuôn viên, cắt tỉa thảm cỏ, trồng bổ sung hoa, cây cảnhlàm cho di tích ngày càng được khang trang; xây dựngkế hoạch phục dựng, bảo quản, bảo dưỡngđối với các công trình di tích; bổ sung trưng bày các tranh, ảnh, tài liệu, hiện vật về di tích;tăng cường công tác đào tạo bồi dưỡngnâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, công chức, viên chức, đặc biệt là đội ngũ hướng dẫn viên, tuyên truyền viên ngày càng chuyên nghiệp; quan tâm tăng cường công táctuyên truyền, quảng bá di tích trên trang thông tin điện tử và mạng xã hội;quảng bá trongcác lễ hội và các sự kiện văn hóanhân dịp kỷ niệm các ngày lễ lớncủa tỉnh, của đất nước; xuất bản sách, ấn phẩm có nội dung về các di tích;… nhằmquảng bá hình ảnh di tích đến với đông đảo du khách. Hy vọng, với sự nỗ lực của Ban quản lý các di tích QGĐB tỉnh, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Cao Bằng, cùng với sự quan tâm đầu tư của Đảng, Nhà nước, các cấp chính quyền,nơi đâysẽ trở thành điểm đến hấp dẫn du khách trong nước và Quốc tế trong thời gian tới, là không gian bảo tàng sống động để du khách đến tham quan, nghiên cứuvàhọc tập./.
[Ảnh tư liệu]
̣[Ảnh tư liệu][Ảnh tư liệu]Bộ đội ta làm chủ hoàn toàn Thị trấn Đông Khê [Ảnh tư liệu]Toàn cảnh Thị trấn Đông Khê thời Pháp thuộc [Ảnh tư liệu]