Đối với những cặp đôi chưa sẵn sàng có con thì áp dụng biện pháp tránh thai là điều cần thiết của cả nam và nữ. Hiện nay có rất nhiều biện pháp phổ biến trong đó có biện pháp sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày đã và đang được nhiều người áp dụng. Nữ giới là đối tượng được “ưu tiên” sử dụng các phương pháp này.
Thuốc tránh thai hàng ngày là biện pháp ngừa thai hữu hiệu và đơn giản. Ngày nay việc sử dụng thuốc tránh thai khá phổ biến. Tuy nhiên vẫn còn không ít chị em chưa hiểu rõ về uống tránh thai hàng ngày đúng cách nên vẫn xảy ra tình trạng “vỡ kế hoạch” dù đã sử dụng thuốc đều đặn.
Thuốc tránh thai hàng ngày [Nguồn Internet] 1. Thuốc tránh thai hàng ngày là gì?
Thuốc tránh thai hàng ngày thường chứa estrogen và progesterone [đây là hai hormone sinh dục nữ], có tác dụng ngăn cản sự rụng trứng, làm dày lớp màng nhầy cổ tử cung, ngăn cản tinh trùng bơi về phía tử cung để thụ tinh, làm biến đổi thành tử cung không thích hợp cho trứng làm tổ, do vậy mà có tác dụng tránh thai. Hiện nay trên thị trường có rất nhiều sản phẩm tránh thai hàng ngày, được chia thành hai loại: Vỉ 21 viên và vỉ 28 viên.
Ưu điểm của thuốc tránh thai hàng ngày
: Viên uống tránh thai là một phương pháp đơn giản, không làm cản trở hoạt động tình dục. Từ nhiều năm, thuốc đã được chứng minh hiệu quả nếu được uống đầy đủ và đúng cách, những trường hợp sử dụng thất bại thường liên quan đến việc sử dụng sai, đặc biệt là quên uống thuốc hàng ngày. Thuốc có hiệu quả tránh thai ngay từ những ngày đầu dùng thuốc, nếu bắt đầu dùng ngay từ đầu chu kỳ.
Một số tác dụng phụ có thể gặp khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày
Những tác dụng phụ không đòi hỏi phải ngừng sử dụng thuốc. Tuy vậy, có thể cần xem xét để đổi sang chế phẩm thuốc tránh thai khác cho phù hợp: - Buồn nôn, nhức đầu, tăng cân, bứt rứt, khó chịu, cảm giác nặng ở chân. - Tức nhẹ ở vú, ra máu giữa chu kì, giảm mức độ và độ dài kỳ kinh, chậm kinh hoặc mất kinh, thay đổi ham muốn tình dục. - Khó chịu ở mắt đối với người đeo kính áp tròng.2. Hướng dẫn uống thuốc tránh thai hàng ngày đúng cách
Đối với vỉ 21 viên Cách uống vỉ đầu tiên: 1 viên/ngày, từ ngày thứ 1 của chu kỳ kinh, liên tục suốt 21 ngày; nếu kinh nguyệt đã xảy ra trong vòng 5 ngày: uống viên đầu tiên vào ngày thứ 5 và tiếp tục 1 viên/ngày cho đến hết vỉ thuốc, dùng kèm bao cao su hoặc kiêng giao hợp trong 7 ngày đầu uống thuốc. Cách uống vỉ kế tiếp: Nghỉ 7 ngày sau khi uống hết vỉ đầu tiên, bắt đầu uống vỉ thứ 2 cho dù kinh nguyệt xuất hiện vào ngày nào.
Đối với vỉ 28 viên
Đối với vỉ 28 viên, ngoài 21 viên chứa hormon tránh thai còn có thêm 7 viên giả dược chứa đường hoặc sắt... chứ không chứa thành phần hormon. Sở dĩ có thêm 7 viên giả dược nhằm giúp người dùng uống thuốc liên tục, tránh quên thuốc. Cách sử dụng cũng giống như loại vỉ 21 viên: Uống viên thứ nhất vào ngày đầu của chu kỳ kinh nguyệt,
mỗi ngày 1 viên cho đến hết 28 viên của vỉ thứ nhất thì chuyển sang uống vỉ thứ hai... và cứ tiếp tục uống hết vỉ này thì sang vỉ khác.
3. Những lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày: Mặc dù không quy định giờ uống thuốc tối ưu cho bất cứ loại thuốc nào. Tuy nhiên, nên uống vào một thời điểm cố định trong ngày để tránh quên thuốc. Tốt nhất, nên uống thuốc vào buổi sáng, để trong trường hợp quên thuốc thì có thể uống bù một viên vào buổi chiều hoặc tối cùng ngày. Thuốc có thể uống cùng hoặc xa bữa ăn và cần nuốt nguyên viên. Nếu bệnh nhân muốn thay đổi giờ uống thuốc, nên bắt đầu thay đổi khi uống một vỉ thuốc mới [luôn thay đổi theo hướng tiến thời gian lên] với khoảng thời gian trì hoãn không vượt quá 12 giờ. Khi đi du lịch ở nước ngoài và có chênh lệch múi giờ, nên tiếp tục uống thuốc theo múi giờ của nước mình. Trong trường hợp không thể thực hiện được có thể thay đổi giờ uống thuốc, nên uống sớm hơn bình thường và không được uống muộn quá 12 giờ.
Nếu bạn đang điều trị bệnh lý khác hoặc đang sử dụng một số thuốc khác thì nên tham khảo ý kiến bác sĩ về việc uống thuốc tránh thai, vì một số nhóm thuốc khi dùng chung với thuốc tránh thai sẽ gây tương tác thuốc, thay đổi hiệu lực của thuốc tránh thai: Thuốc chống lao,
thuốc chống động kinh, kháng sinh penicillin, …. và các dẫn xuất, than hoạt và các chất hấp phụ khác, các thuốc chống trầm cảm loại 3 vòng, vitamin C, …, các loại hormon tuyến giáp, thuốc chống tăng huyết áp, thuốc nhuận tràng.4. Nếu quên uống thuốc hoặc nôn sau khi uống thì cần làm gì?
Nếu quên uống thuốc trong khoảng thời gian dưới 12 giờ so với giờ uống thuốc hàng ngày, cần uống ngay viên thuốc đã quên, kể cả trong trường hợp ngày hôm đó phải uống 2 viên, sau đó tiếp tục uống các viên khác theo đúng lịch định kỳ cho đến viên cuối cùng trong vỉ. Không cần sử dụng các biện pháp tránh thai
bổ sung trong những lần quan hệ tiếp theo. Nếu quên uống thuốc trong khoảng thời gian trên 12 giờ so với giờ uống thuốc hàng ngày, cần uống ngay viên thuốc đã quên, kể cả trong trường hợp ngày hôm đó phải uống 2 viên, sau đó tiếp tục các viên khác theo đúng lịch định kỳ cho đến viên cuối cùng trong vỉ.
Tuy nhiên, nếu đã quan hệ tình dục trong vòng 5 ngày trước khi quên, nên sử dụng dự phòng bằng một phương pháp
tránh thai khẩn cấp [nếu chưa vượt quá giới hạn sử dụng phương pháp này]. Trong vòng 7 ngày sau khi quên thuốc nên áp dụng đồng thời với biện pháp tránh thai cơ học [như dùng bao cao su].Thuốc tránh thai hàng ngày là biện pháp ngừa thai đơn giản và an toàn. Lợi ích tuyệt vời nhất của những viên thuốc tránh thai hàng ngày đó là giúp người phụ nữ có thể kiểm soát kế hoạch mang thai, lựa chọn thời điểm mang thai hợp lý và giảm thiểu tối đa tình trạng mang thai ngoài ý muốn. Tuy nhiên để thuốc phát huy tác dụng một cách hiệu quả, người sử dụng cần uống thuốc đều đặn và đúng cách, bên cạnh đó, nếu như bạn đang sử dụng đồng thời các thuốc khác thì nên tham khảo ý kiến bác sĩ để việc uống thuốc tránh thai được hiệu quả nhất mà không ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản sau này./.
Tổng hợp: Nông Nhung
Hợp tác chuyên môn
Trước nhiều lời đồn đoán vô căn cứ, “Uống thuốc tránh thai hàng ngày có hại không” là thắc mắc của hầu hết chị em khi tìm hiểu về phương pháp này. Hãy cùng lắng nghe giải đáp của BS.CKII Phan Thế Thi, Bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM trong bài viết dưới đây.
Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại thuốc tránh thai hàng ngày [còn gọi là thuốc tránh thai tháng] khác nhau từ nhiều nhà sản xuất. Đây là một loại thuốc dạng viên uống chứa 2 loại hormone Estrogen và Progesterone nhằm kiểm soát hoạt động của tử cung và buồng trứng, từ đó ngăn cản việc thụ thai.
Cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai hàng ngày là ngăn chặn sự rụng trứng tự nhiên ở chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng. Khi trứng không rụng, quá trình thụ tinh giữa trứng và tinh trùng không diễn ra, kết quả là không thụ tinh và mang thai.
Thuốc tránh thai mỗi ngày còn làm đặc chất nhầy xung quanh cổ tử cung, hạn chế sự di chuyển của tinh trùng khi đi vào tử cung. Trong trường hợp trứng gặp tinh trùng và thụ tinh, các loại nội tiết tố có trong thuốc tránh thai sẽ tác động lên niêm mạc tử cung khiến trứng đã thụ tinh không bám vào thành tử cung.
Tham khảo: Những điều cần biết về công dụng của thuốc tránh thai
Với vai trò trên, nhiều chị em băn khoăn “có nên uống thuốc tránh thai hàng ngày không”, hãy cùng tìm hiểu những công dụng của thuốc.[1]
Nghiên cứu cho thấy, thuốc tránh thai hàng ngày nếu được sử dụng đúng liều lượng và đúng cách sẽ cho hiệu quả ngừa thai lên đến 99%. Tỷ lệ đậu thai rất thấp – khoảng 1%, còn lại là do quên uống thuốc hoặc uống sai cách.
Ngoài công dụng chính đó, việc uống thuốc tránh thai hàng ngày còn mang lại rất nhiều lợi ích khác, nổi bật là:
- Điều hòa kinh nguyệt, giúp chu kỳ đều đặn, điều trị thống kinh;
- Giảm các triệu chứng khó chịu ở mỗi chu kỳ như đau bụng kinh, nổi mụn…;
- Khắc phục hội chứng rậm lông hoặc rụng tóc ở nữ giới;
- Hỗ trợ điều trị hội chứng tiền kinh nguyệt [PMS] và rối loạn tiền kinh nguyệt [PMDD];
- Hỗ trợ điều trị hội chứng buồng trứng đa nang, lạc nội mạc tử cung và u xơ tử cung;
- Giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý như u nang buồng trứng, bệnh viêm vùng tiểu khung, u vú hoặc mang thai ngoài tử cung;
- Phòng ngừa các bệnh lý ung thư như ung thư buồng trứng, ung thư tử cung. [2]
Thuốc tránh thai hàng ngày có thể giảm bớt cơn đau bụng kinh
Thuốc tránh thai hàng ngày không gây hại nếu chị em tuân thủ chặt chẽ chỉ định và hướng dẫn sử dụng của bác sĩ. Thành phần chính có trong thuốc là 2 loại hormone Estrogen và Progesterone. Hai loại hormone này đã được Bộ Y tế cấp phép sử dụng trong quá trình sản xuất thuốc nhằm tạo ra môi trường âm đạo không lý tưởng, ngăn sự thụ tinh, ngăn ngừa việc rụng trứng, từ đó hạn chế khả năng thụ thai và mang thai.
Bác sĩ Phan Thế Thi khuyến cáo, một lưu ý quan trọng khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày là chị em nên đến cơ sở y tế có chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi để được thăm khám, tư vấn và hướng dẫn sử dụng thuốc phù hợp, tăng hiệu quả ngừa thai cũng như hạn chế tối đa các nguy cơ tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe.
Trong quá trình uống thuốc, nếu muốn mang thai, chị em cần lắng nghe tư vấn bác sĩ để được hướng dẫn thời điểm dừng thuốc, tiến hành các kiểm tra và có các bổ sung hợp lý, chuẩn bị thuận lợi cho quá trình mang thai sắp tới. [3]
Bên cạnh những công dụng nêu trên, thuốc tránh thai hàng ngày có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn. Bác sĩ Phan Thế Thi cho biết, đa số trường hợp sử dụng thuốc tránh thai không gặp tác dụng phụ, chỉ một số ít trường hợp xuất hiện tác dụng phụ do cơ thể chưa thích nghi với sự thay đổi nội tiết tố bên trong cơ thể.
“Thông thường, sau khoảng 2-3 tháng khi cơ thể điều chỉnh lại nội tiết tố, các triệu chứng khó chịu khi mới dùng thuốc sẽ tự biến mất. Nếu sau khoảng thời gian này, chị em vẫn gặp các triệu chứng khó chịu, hoặc các triệu chứng ngày một nghiêm trọng hơn, cần dừng thuốc ngay và thông báo với bác sĩ để được thăm khám, kiểm tra và hướng dẫn sử dụng biện pháp tránh thai khác phù hợp hơn”, bác sĩ Phan Thế Thi khuyến cáo.
Thuốc tránh thai hàng ngày được chứng minh an toàn ở hầu hết mọi người, ngoại trừ một vài trường hợp có yếu tố nguy cơ. Tùy theo cơ địa mà mỗi người sẽ gặp những triệu chứng khác nhau. Một số tác dụng phụ khi uống thuốc tránh thai hàng ngày thường gặp gồm: [4]
Đây là tác dụng phụ thường gặp nhất khi uống thuốc tránh thai. Hiện tượng này có thể là do cơ thể đang điều chỉnh lại nội tiết tố bên trong cơ thể, hoặc tử cung đang điều chỉnh để có lớp niêm mạc mỏng hơn.
Do đó, chị em có thể thấy có xuất huyết nhẹ, chảy máu lấm tấm hoặc tiết dịch màu nâu ở âm đạo giữa các chu kỳ kinh nguyệt.
Một số trường hợp gặp triệu chứng buồn nôn khi mới bắt đầu uống thuốc, tuy nhiên triệu chứng này sẽ giảm dần. Bác sĩ Phan Thế Thi khuyến cáo chị em nên uống thuốc lúc dùng bữa hoặc trước khi đi ngủ để giảm bớt triệu chứng.
Chị em có thể bị buồn nôn khi mới uống thuốc tránh thai
Uống thuốc tránh thai hàng ngày có thể khiến chị em cảm thấy căng tức ở vùng ngực, các loại hormone có trong thuốc cũng có thể làm ngực to hơn.
Tuy nhiên, chị em nên để ý những dấu hiệu bất thường ở vú và thông báo ngay cho bác sĩ để loại trừ trường hợp có khối u vú.
Các loại hormone có trong thuốc có thể gây ra sự thay đổi nội tiết tố bên trong cơ thể, do đó có thể gây ra tình trạng đau cả đầu hoặc đau nửa đầu.
Mặt khác, ở những trường hợp có đau đầu hoặc đau nửa đầu liên quan đến hội chứng tiền kinh nguyệt [PMS], việc uống thuốc tránh thai được chứng minh có khả năng làm giảm thiểu triệu chứng khó chịu này.
Hiện đây vẫn là một tác dụng phụ chưa được kiểm chứng. Về lý thuyết, thuốc tránh thai có thể làm tăng lượng nước, tăng chất béo hoặc khối lượng cơ bên trong cơ thể khiến nhiều người cảm thấy tăng cân so với trước khi uống thuốc. Tuy nhiên, vẫn có nhiều trường hợp giảm cân hoặc vẫn kiểm soát được cân nặng như bình thường khi uống thuốc.
Nhiều trường hợp chị em bị tăng cân sau một thời gian uống thuốc tránh thai hàng ngày
Nội tiết tố giữ vai trò quan trọng trong điều phối tâm trạng và cảm xúc con người. Chính vì thế, sự thay đổi nội tiết tố sau khi uống thuốc có thể ảnh hưởng đến tâm trạng của chị em.
Uống thuốc tránh thai hàng ngày có thể gây ra hiện tượng trễ kinh hoặc mất kinh do ảnh hưởng của các loại hormone có trong thuốc.
Tuy nhiên, hiện tượng trễ kinh hoặc mất kinh cũng có thể là do:
- Căng thẳng, stress;
- Mắc bệnh lý;
- Có vấn đề về nội tiết tố;
- Có vấn đề về tuyến giáp;
- Mang thai: Thuốc tránh thai hàng ngày cho hiệu quả ngừa thai lên đến 99%, nhưng vẫn có khả năng mang thai nếu chị em quên uống thuốc hoặc uống sai cách. Nếu nghi ngờ mang thai, chị em nên thử thai hoặc thăm khám với bác sĩ để được xác định chắc chắn.
Sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể có thể làm giảm ham muốn tình dục ở một số người. Tuy nhiên, có trường hợp lại tăng ham muốn do đã loại bỏ được gánh nặng tâm lý về việc mang thai.
Thuốc tránh thai có thể làm giảm ham muốn tình dục do khô hạn âm đạo
Một số trường hợp có thể rơi vào tình trạng tăng hoặc giảm chất nhờn ở âm đạo, hoặc có thể thay đổi tính chất của dịch tiết.
Nếu cảm thấy bị khô hạn ở âm đạo, chị em có thể sử dụng chất bôi trơn để việc quan hệ tình dục được thoải mái hơn, hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn cách khắc phục.
Một số nghiên cứu cho thấy việc dùng thuốc có thể gây vấn đề thị lực ở người sử dụng do thay đổi nội tiết tố.
Ngoài ra, theo một thống kê của Đại học Sản Phụ khoa Hoa Kỳ [American College of Obstetricians and Gynecologists], trong số 10.000 người sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày sẽ có khoảng 10 người hình thành cục máu đông. Tuy nhiên, nguy cơ này được đánh giá thấp hơn nhiều so với nguy cơ hình thành cục máu đông trong thai kỳ và sau sinh.
Do đó, để hạn chế tối đa nguy cơ gặp phải tác dụng phụ nghiêm trọng, chị em nên thông báo với bác sĩ tình trạng sức khỏe, tiền sử bệnh lý bản thân và gia đình… để được thăm khám và thực hiện các xét nghiệm cần thiết. Trong một số trường hợp, chị em sẽ được tư vấn lựa chọn biện pháp ngừa thai khác phù hợp hơn.
Chị em nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có tư vấn và hướng dẫn dùng thuốc tránh thai phù hợp
Có thể thấy, thuốc tránh thai hàng ngày có hại không sẽ tùy thuộc vào việc tuân thủ hướng dẫn sử dụng. Bác sĩ Phan Thế Thi khuyến cáo, khi uống thuốc tránh thai, chị em cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Chọn lựa thuốc tránh thai của nhà sản xuất uy tín, đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và nên tham khảo ý kiến bác sĩ Sản Phụ khoa để được hướng dẫn tốt nhất.
- Nên uống thuốc vào một khung giờ cố định trong ngày, tránh tình trạng quên uống thuốc làm giảm hoặc mất tác dụng ngừa thai.
- Khi gặp các tác dụng phụ, tham khảo ngay ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn cách khắc phục hoặc có can thiệp xử trí kịp thời.
- Trong trường hợp có bệnh lý đi kèm như bệnh tim mạch, đái tháo đường, bệnh gan… chị em tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc tránh thai để tránh các tác dụng phụ nguy hiểm. Tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn biện pháp ngừa thai khác phù hợp hơn.
Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại thuốc tránh thai hàng ngày khác nhau từ nhiều nhà sản xuất mới khiến chị em khó khăn trong việc lựa chọn.
Trung tâm Sản Phụ khoa, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh quy tụ đội ngũ chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi, nhiều năm kinh nghiệm đồng hành cùng chị em phụ nữ trong chăm sóc sức khỏe phụ khoa, chăm sóc thai kỳ và sinh nở an toàn… sẽ tư vấn và hướng dẫn chị em chọn lựa biện pháp ngừa thai phù hợp, an toàn, đảm bảo chức năng sinh sản khỏe mạnh trong tương lai.
Để được thăm khám và tư vấn bởi các chuyên gia Sản Phụ khoa tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, chị em vui lòng liên hệ đến:
Tóm lại, uống thuốc tránh thai hàng ngày không gây hại nếu chị em tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn sử dụng của bác sĩ. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào khác, chị em có thể liên hệ đến hotline bệnh viện để được các chuyên gia Sản Phụ khoa giải đáp!