Tại sao sử dụng kiến thức tâm lý học có thể lý giải, phán đoán tâm lý của con người?

Cuộc sống càng hiện đại, áp lực công việc ngày càng nhiều dẫn đến con người hay mắc các chứng bệnh về tâm lý

Khi cuộc sống con người ngày càng hiện đại, đời sống công nghiệp ngày càng phát triển thì những áp lực về tấm lý và xã hội mà con người phải chịu đựng ngày càng nhiều. Những chứng bệnh của thời hiện đại như trầm cảm, stress, rối loạn cảm xúc, rối loạn hành vi… đã không còn quá xa lạ nữa. Để giải quyết vấn đề này, chúng ta tìm đến các chuyên gia về tâm lý, nhờ họ tư vấn và cho lời khuyên, giúp ta giải quyết những vấn đề đang gặp phải. Họ, những chuyên gia tâm lý học, trở thành những người định hình cách sống / cách nghĩ của người bệnh, giúp họ nhanh chóng hòa nhập lại với cuộc sống bình thường. Đó cũng là lý do để tâm lý học trở thành một trong những ngành “hot” nhất trên thế giới, nhất là đối với các nước phát triển.

Tâm lý học là gì?

Tâm lý học là một lĩnh vực khoa học nghiên cứu về hành vi của con người thông qua những biểu hiện về tâm lý, nó không chỉ giải thích những gì chúng ta làm và cách thức mà còn giái thích quá trình chúng ta suy nghĩ và lí luận đằng sau những hành vi đó. Các lý thuyết tâm ly học thường được dùng để giải quyết những vấn đề trong phạm vi rộng về các hành vi của con người. Cụm từ “tâm lý học” có thể được hiểu nôm na là “nghiên cứu về tâm hồn”, khởi nguồn là từ “psychologia” trong tiếng Latin, được sử dụng lần đầu tiên vào cuối thế kỷ 15 đầu thế kỷ 16 bởi Marlo Marulic. Ngày nay, có rất nhiều lý thuyết được học trong môn học này, từ thuyết chức năng, thuyết phân tâm và thuyết nhận thức, tất cả đều là các chủ đề xuyên suốt chương trình học đại học và cao học.

Tâm lý học là một môn khoa học nghiên cứu sự và xử lý thông tin qua biểu hiện hành vi ở con người. Trong lúc làm rõ bản chất của con người, tâm lý học đi sâu vào mọi ngõ ngách của đời sống. Từ kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa giáo dục, y học, triết học… Không đâu là tâm lý học không luồn lách tới. Rõ ràng, khoa học tâm lý đóng vai trò quan trọng trong việc hướng dẫn và phục vụ đời sống con người.

Tâm lý học ngày nay được phát triển và ứng dụng rộng rãi, ở đâu có mối quan hệ giữa người với người, giữa người và tự nhiên, giữa người và máy móc là ở đó có tâm lý học.Giáo dục và y tế có lẽ là hai ngành liên quan mật thiết nhất với tâm lý học. Con người phát triển như thế nào? Cần dạy dỗ ra sao? Trẻ em trước tiên cần phải học cái gì? Đó là những vấn đề tâm lý học sư phạm quan tâm. Con người có thể mắc các bệnh, những chứng bệnh về mặt tư tưởng thường làm chúng ta sợ hãi.Tâm lý những người bệnh đó có gì lệch lạc? Làm thế nào uốn nắn những sai lạc ấy? Ở đây tâm lý học có trách nhiệm góp phần vào phạm vi rộng lớn của y học.

Làm sao để biết mình có thích hợp để theo đuổi ngành học này?

Ở các nước phát triển, tâm lý học đã xuất hiện từ rất lâu rồi. Để trở thành người tư vấn tâm lý bạn phải học các chuyên ngành về tâm lý học hoặc những ngành gần với tâm lý học như tâm lý học sư phạm và xã hội học.Nghề tư vấn tâm lý ngoài chuyên môn, còn cần phải: Có khả năng lắng nghe và động viên người khác bộc bạch tâm sự. Có khả năng cảm nhận và phán đoán tình huống. Có khả năng diễn đạt vừa tình cảm vừa thuyết phục…

Bạn đam mê việc tìm hiểu về mọi người? Bạn thích thú việc lý giải tại sao chúng ta lại hành xử thế này mà không hành xử thế kia? Nếu vậy thì học ngành Tâm lí là sự lựa chọn tốt nhất dành cho bạn. Tuy nhiên, một khóa học Tâm lý học không chỉ đòi hỏi phải có đam mêm với môn học mà còn cần những kĩ năng phân tích, hiểu và biết cách áp dụng các lí thuyết tâm lí vào thực tế cuộc sống.Sinh viên ngành tâm lí học sẽ có tố chất chăm chỉ, năng động, có khả năng tự học độc lập và thực hiện những nghiên cứu cá nhân ngoài giờ học.

“Nếu thực sự đam mê và có mong muốn làm việc trong môi trường giao tiếp giữa người với người, ngành tâm lý học là cơ hội tuyệt vời có thể đưa bạn đi đến tất cả mọi nơi, tất cả mọi ngóc ngách của cuộc sống để có thể trải nghiệm, tự khẳng định mình, lắng nghe và chia sẻ, nhận được sự chú ý và chào đón của nhiều người, mang đến cho cuộc sống nhiều điều tốt đẹp. Thực tế cho thấy, tâm lý học ứng dụng đã và đang ngày càng phát triển, giúp cho nhiều người có thể hoàn thiện bản thân mình hơn, thấu hiểu được tâm lý người đối diện và người cùng giao tiếp là chìa khóa vàng để bạn có thể thành công trong tất cả các lĩnh vực”. 

- Tâm lý lâm sàng

- Nhận thức tâm lý học: bộ nhớ

- Nhận thức tâm lý học: trí thông minh

- Tâm Lý Học Phát Triển

- Tâm lý học tiến hóa

- Tâm lý học y tế

- Bác sỹ tâm lý

- Tâm lý học Xã hội

Đòi hỏi và thách thức của nghề

Bất cứ ngành nghề nào cũng có những đòi hỏi những kỹ năng nhất định. Với nghề tâm lý lại càng cần phải khắt khe và chuyên biệt hơn như: Có kiến thức phong phú về các lĩnh vực văn hóa, xã hội, có hiểu biết rộng về các vấn đề nảy sinh trong đời sống xã hội hàng ngày.Trung thực, tôn trọng người khác, khách quan, không nhận xét, đánh giá đối với những khúc mắc tâm lý của người khác, nhạy cảm, cởi mở. Phải chịu được áp lực cao trong công việc, rèn luyện tính kiên nhẫn, biết lắng nghe, có khả năng chia sẻ, đồng cảm, thấu hiểu vấn đề… Và còn rất nhiều những yêu cầu khác mà một người phải đáp ứng đủ nếu muốn trở thành một chuyên gia tâm lý.

“Bên cạnh ánh hào quang khi được nhiều người ngưỡng mộ, những bạn trẻ mới vào nghề tâm lý học nếu không biết tự nâng cao, hoàn thiện chính mình, chịu khó học hỏi những anh chị, thầy cô đi trước, không tập trung chú ý quan sát những hiện tượng của xã hội và cuộc sống, không có đủ sự nhạy cảm, trí thông minh cảm xúc, không có sức khỏe tốt, và một chế độ sinh hoạt lành mạnh sẽ bị tự đào thải ngay với nghề. Bên cạnh đó, một giọng nói chuẩn, tròn vành rõ chữ, một ngoại hình ưa nhìn, sự nhạy bén, linh hoạt, tư duy logic, khả năng thấu hiểu, là những điều kiện cần với những ai muốn thành công trong lĩnh vực tâm lý học”

Cơ hội nghề nghiệp

Tâm lý học là một trong những ngành sẽ phát triển mạnh tại Việt Nam trong thời gian sắp tới. Thế nhưng hiện nay mỗi năm các trường có đào tạo ngành tâm lý chỉ tuyển một số lượng nhỏ SV vào khoa này vì cơ bản đây là một ngành kén người học, đòi hỏi cao, đặc biệt là người học phải đáp ứng những kỹ năng mềm cần có… Bởi vậy, rất có thể chuyên viên tâm lý sẽ trở thành một trong những nghề “hot” trong vài năm tới.

Trong nhận thức của nhiều người, người học tâm lý sau khi ra trường chỉ có thể trở thành bác sĩ tâm lý (chuyên gia tư vấn tâm lý).Nhưng thực chất tâm lý là một ngành học có đầu ra rất rộng, những người được đào tạo cơ bản về tâm lý học có thể tham gia vào rất nhiều lĩnh vực như: Trong các cơ sở đào tạo (làm giảng viên giảng dạy tâm lý học tại các trường cao đẳng, đại học..), trong các cơ sở nghiên cứu (làm cán bộ nghiên cứu, cán bộ dự án phát triển cộng đồng tại các viện tâm lý học, các trung tâm nghiên cứu, ứng dụng tâm lý học, các tổ chức phi chính phủ trong và ngoài nước…), trong các công ty, trung tâm làm dịch vụ tư vấn tâm lý (làm tư vấn viên, cán bộ trị liệu…)

Tâm lý học là gì? Các phân ngành chính và ý nghĩa của Psychology?

Trong số các ngành và lĩnh vực thì tâm lý học là ngành được sự quan tâm rất nhiều bởi nó nghiên cứu tâm lí con ngừi trong cuộc sống và việc nghiên cứu này bổ trợ rất nhiều trong các lĩnh vực khác nhau. Theo đó có rất nhiều trường đại học đào tạo ngành tâm lý học.

Tư vấn pháp luật trực tuyến miễn phí qua tổng đài: 1900.6568

1. Tâm lý học là gì?

Trước khi trả lời câu hỏi “ngành Tâm lý học là gì?”, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về tâm lý. Tâm lý là tất cả hiện tượng của đời sống tinh thần, thế giới bên trong của con người, nó gắn liền và điều hành mọi hành vi, hoạt động của con người. Vậy Tâm lý học là ngành khoa học nghiên cứu hành vi, tinh thần và tư tưởng của con người cụ thể đó là cảm xúc, là ý chí và hành động của mỗi người. Ngoài ra, tâm lý học cũng chú tâm đến sự ảnh hưởng của hoạt động thể chất, trạng thái tâm lý, và các yếu tố bên ngoài lên hành vi và tinh thần của con người.

Những người có chuyên môn ứng dụng hoặc nghiên cứu trong lĩnh vực này được gọi là nhà tâm lý học. Nhiệm vụ của nhà tâm lý đó là nghiên cứu bản chất của các hiện tượng tâm lý, nghiên cứu quan hệ giữa các hiện tượng tâm lý đó và vai trò, chức năng của tâm lý đối với hoạt động của con người.

Theo học ngành Tâm lý học, các bạn sẽ được đào tạo từ những kiến thức cơ sở tới nâng cao về lĩnh vực tâm lý như: tâm lý học giao tiếp, tâm lý học gia đình, tâm lý học lao động, tâm lý học giáo dục, liệu pháp nhận thức hành vi, tham vấn học đường, các chuyên đề về tệ nạn xã hội, chuyên đề về xử lý tình huống trong đời sống,…

Tâm lý học tiếng anh là ” Psychology”.

2. Các phân ngành chính và ý nghĩa của Psychology:

Cơ bản, tâm lý học có thể được chia thành hai mảng chính:

+ Nghiên cứu, nhằm gia tăng nền tảng kiến thức

+ Thực hành, qua đó kiến thức được áp dụng để giải quyết các vấn đề trong thực tế.

Do hành vi của con người rất đa dạng, số lượng các phân ngành trong tâm lý học không ngừng phát triển và mở rộng. Một số đã giành được chỗ đứng vững chắc, và nhiều trường đại học đã đưa ra các khóa học và chương trình đào tạo lấy bằng về các phân ngành này.

Xem thêm: Nhân cách là gì? Các yếu tố hình thành, phát triển nhân cách con người?

Tâm lý học dị thường (Abnormal Psychology)

Tâm lý học dị thường nghiên cứu về tâm bệnh học (psychopathology) và các hành vi bất thường. Các chuyên gia sức khỏe tâm thần đánh giá, chẩn đoán và điều trị nhiều loại rối loạn tâm lý, bao gồm lo âu và trầm cảm. Các nhà tư vấn, nhà tâm lý học lâm sàng và trị liệu tâm lý thường trực tiếp làm việc trong lĩnh vực này.

Tâm lý học hành vi (Behavioral Psychology)

Tâm lý học hành vi, hay thuyết hành vi (behaviorism), là một lý thuyết về học tập, dựa trên ý tưởng rằng tất cả các hành vi được hình thành thông qua điều kiện hóa. Phân ngành này từng thống trị tâm lý học trong suốt giai đoạn đầu của thế kỷ 20, nhưng bắt đầu mất dần ảnh hưởng từ những năm 1950. Tuy vậy, các kỹ thuật hành vi vẫn đóng vai trò trụ cột trong trị liệu, giáo dục, và nhiều lĩnh vực khác.

Tâm lý học sinh học (Biopsychology)

Tâm lý học sinh học tập trung vào cách bộ não, tế bào thần kinh và hệ thần kinh ảnh hưởng đến suy nghĩ, cảm xúc và hành vi thế nào. Phân ngành này liên quan đến rất nhiều các lĩnh vực khác nhau, bao gồm tâm lý học cơ bản, tâm lý học thực nghiệm, sinh học, sinh lý học, tâm lý học nhận thức, và khoa học thần kinh.

Tâm lý học Lâm sàng (Clinical Psychology)

Tâm lý học lâm sàng quan tâm đến việc đánh giá và điều trị các bệnh tâm thần, hành vi dị thường và rối loạn tâm thần. Các nhà tâm lý học lâm sàng thường làm việc tại các cơ sở tư nhân, nhưng nhiều người cũng làm việc trong các Trung tâm cộng đồng hoặc trường đại học.

Xem thêm: Phân tích xu hướng trong cấu trúc nhân cách, liên hệ trong đời sống thực tiễn

Tâm lý học nhận thức (Cognitive Psychology)

Tâm lý học nhận thức tập trung vào các trạng thái tinh thần bên trong. Kể từ khi xuất hiện vào những năm 1960, lĩnh vực này đã và đang tiếp tục phát triển, nghiên cứu một cách khoa học cách con người suy nghĩ, học tập và ghi nhớ.

Tâm lý học so sánh (Comparative Psychology)

Tâm lý học so sánh nghiên cứu hành vi của động vật. Việc này có thể dẫn đến sự hiểu biết sâu và rộng hơn về tâm lý con người. Bắt nguồn từ nghiên cứu của các nhà khoa học như Charles Darwin và George Romanes, lĩnh vực này đã phát triển thành một chủ đề rất đa ngành, với đóng góp không chỉ từ các nhà tâm lý học mà còn cả các nhà sinh học, nhân chủng học, sinh thái học, di truyền học và các lĩnh vực khác.

Tâm lý học tư vấn (Counseling Psychology)

Tâm lý học tư vấn là một trong những phân ngành rộng nhất của tâm lý học, tập trung điều trị những bệnh nhân đang trải qua phiền muộn (distress) tâm lý và nhiều triệu chứng tâm lý khác.

Tâm lý học đa văn hóa (Cross-Cultural Psychology)

Tâm lý học đa văn hóa xem xét cách các yếu tố về văn hóa tác động lên hành vi con người. Kể từ khi Hiệp hội Quốc tế về Tâm lý học Đa văn hóa (IACCP) được thành lập vào năm 1972, phân ngành này đã tiếp tục tục mở rộng và phát triển.

Xem thêm: Phân tích vai trò của yếu tố giao tiếp đối với sự hình thành, phát triển nhân cách

Tâm lý học phát triển (Developmental Psychology)

Tâm lý học phát triển tập trung nghiên cứu cách con người thay đổi và phát triển trong suốt cuộc đời. Nghiên cứu khoa học về sự phát triển của con người hướng đến việc tìm hiểu và lý giải cách thức và nguyên thân con người thay đổi theo thời gian. Các nhà tâm lý học phát triển thường nghiên cứu các chủ đề như tăng trưởng thể chất, phát triển trí tuệ, thay đổi cảm xúc, phát triển xã hội và thay đổi tri giác diễn ra qua các giai đoạn của cuộc đời.

Tâm lý giáo dục (Educational Psychology)

Tâm lý học giáo dục tập trung vào các trường học, tâm lý học giảng dạy, các vấn đề về giáo dục, quan tâm của học sinh. Các nhà tâm lý học giáo dục thường nghiên cứu cách học sinh học tập, hoặc trực tiếp làm việc với học sinh, phụ huynh, giáo viên và các nhà quản lý nhằm cải thiện kết quả học tập.

Tâm lý học thực nghiệm (Experimental Psychology)

Tâm lý học thực nghiệm sử dụng các phương pháp khoa học để nghiên cứu não bộ và hành vi. Nhiều phương pháp trong số đó cũng được ứng dụng trong các lĩnh vực khác của tâm lý học để nghiên cứu mọi chủ đề, từ sự phát triển thời thơ ấu đến các vấn đề xã hội.

Tâm lý học pháp y (Forensic Psychology)

Tâm lý học pháp y là một lĩnh vực chuyên môn, giải quyết các vấn đề liên quan đến tâm lý học và pháp luật. Những người làm việc trong lĩnh vực này áp dụng các nguyên tắc tâm lý học vào các vấn đề pháp lý. Điều này có thể bao gồm nghiên cứu hành vi tội phạm, chữa trị hoặc trực tiếp làm việc trong hệ thống tòa án.

Xem thêm: Vai trò của yếu tố bẩm sinh di truyền đến sự hình thành và phát triển nhân cách

Tâm lý sức khỏe (Health Psychology)

Tâm lý học sức khỏe là một lĩnh vực chuyên môn tập trung vào cách sinh học, tâm lý học, hành vi và các yếu tố xã hội ảnh hưởng đến sức khỏe và bệnh tật. Các thuật ngữ khác đôi khi được sử dụng thay thế bao gồm tâm lý học y tế và y học hành vi. Phân ngành tập trung vào việc thúc đẩy sức khỏe cũng như phòng ngừa và điều trị bệnh tật.

Tâm lý học tổ chức-công nghiệp (Industry-Organizational Psychology)

Tâm lý học tổ chức-công nghiệp là một phân ngành áp dụng các nguyên tắc tâm lý học để nghiên cứu về các vấn đề tại nơi làm việc như năng suất và hành vi. Lĩnh vực này, thường được gọi là tâm lý học I/O (Industrial-Organizational – tổ chức-công nghiệp), hướng đến việc cải thiện năng suất và hiệu suất tại nơi làm việc, đồng thời tối đa hóa sự thỏa mãn (well-being) của nhân viên.

Tâm lý học nhân cách (Personality Psychology)

Tâm lý học nhân cách tập trung vào việc nghiên cứu những mẫu kiểu tư duy (thought patterns), cảm giác, và hành vi cấu thành nên sự độc đáo của mỗi cá nhân. Các lý thuyết cổ điển về nhân cách bao gồm lý thuyết phân tâm học của Freud về nhân cách và lý thuyết về sự phát triển tâm lý xã hội của Erikson.

Tâm lý học học đường (School Psychology)

Tâm lý học học đường là một lĩnh vực liên quan đến việc giúp trẻ em giải quyết các vấn đề học tập, cảm xúc và xã hội trong trường học. Các chuyên gia tâm lý học học đường cũng hợp tác với giáo viên, học sinh và phụ huynh để giúp tạo ra một môi trường học tập lành mạnh.

Xem thêm: Tâm lý học hành vi là gì? Học thuyết tâm lý học hành vi?

Tâm lý học xã hội (Social Psychology)

Tâm lý học xã hội tìm cách lý giải và hiểu về hành vi xã hội; xem xét các chủ đề đa dạng bao gồm hành vi nhóm, tương tác xã hội, lãnh đạo, giao tiếp phi ngôn ngữ và ảnh hưởng xã hội đến việc ra quyết định.

Phân ngành này tập trung vào việc nghiên cứu các chủ đề như hành vi nhóm, cảm tri (perception) xã hội, hành vi phi ngôn ngữ, tính thích ứng, gây hấn và định kiến. Mối quan tâm chính trong tâm lý học xã hội là ảnh hưởng của xã hội lên hành vi, nhưng các nhà tâm lý học xã hội cũng tập trung vào cách con người cảm tri và tương tác với những người khác.

Tâm lý học thể thao (Sports Psychology)

Tâm lý học thể thao nghiên cứu về cách tâm lý ảnh hưởng đến thể thao, thành tích và tập luyện thể thao, cũng như hoạt động thể chất. Một số nhà tâm lý học thể thao làm việc với các vận động viên và huấn luyện viên chuyên nghiệp để cải thiện thành tích và tăng động lực. Những người khác ứng dụng việc tập thể dục và thể thao để nâng cao chất lượng cuộc sống và hạnh phúc của con người xuyên suốt cuộc đời.