Ở máy biến áp công suất nhỏ, để cách điện giữa các vòng dây với nhau ta dùng

gì?Đặc tính ra sao?+Tiết diện dây quấn MBA thờng là những hình gì?GV lu ý với HS: Trứoc khi quấn MBA cần dự trù số lợng và loại dây cho dây SC vàTC của MBA theo thiết kế. đồng điện phân,có độ bền cơ học tốt,dễ dátmỏng để không bị đứt khi quÊn d©y và mềm để các liên kết tốt.-Dây quấn MBA có công suất lớn thờng có tiết diện chữ nhật hoặc hình vuông,còn dâyquấn MBA công suất nhỏ có tiết diện hình tròn.-Các cuộn dây có thể đợc cuốn thành từng bối hoặc thành lớp liên tục,vòng này sátvòng kia.Cách quấn thành từng bối nhanh hơn,đợc dùng với điện áp không cao.Cáchquấn thành từng lớp có cách điện sẽ đảm bảo cho máy vận hành an toàn hơn và cuộndây sẽ chiếm chỗ ít hơn.Hoạt động 3:20phút Tìm hiểu vật liệu cách điện của máy biến áp.Hoạt động của GV và HS Néi dungGV thut tr×nh: Ti thä cđa MBA phơ thuộc phần lớn vào chất cách điện.Nếucách điện không đầy đủ sẽ nguy hại,còn cách điện qua mức sẽ làm tăng kích thớcvà giá thành. Cách điện chính của MBA gồm:- Cách điện giữa các vòng dây. - Cách điện giữa các lớp dây.- Cách điện giữa các dây quấn với nhau và với vỏ.Bảng10-2Giấy lót cách điện giữa các lớpIIIVật liệu cách điện của máy biến áp: 1. Cách điện giữa các vòng dây.Dây quấn của MBA gồm 2loại: - Loại dây bọc:Đợc cách điện bằng lớp tơ tựnhiên hay nhân tạo hoặc bằng vải sợi.Loại dây bọc này dùng cxho các cuộn dây đwocjngâm tẩm. - Loại dây tráng men: Đợc tráng lớp sơnêmay bên ngoài.Loại dây êmay này đợc dùng rất nhiều để quấn MBA nhỏ.Nó có uđiểm là ít hút ẩm và với độ cách điện nh nhau thì kích thớc nhỏ hơn loại dây bọc vàcó thể chịu đợc nhiệt độ cao. Tuy nhiên cần chọn loại dây êmay có lớpêmay đợc tráng đều và bám chắc vào dây, không chóc ra khi dùng móng tay cạo.Ngoàira dây êmay còn phải dễ uốn và có độ đàn hồi để khi quấn không bị gãy.

2. Cách điện giữa các lớp dây.

-Cách điện giữa các lớp dây bằng một hoặc nhiều lớp giấy paraphin hoặc tẩm nhựa cáchđiện. -Giấy cách điện giữa các lớp cần phải thừara ở hai đầu các cuộn dây.Với điện áp từ 100ữ200V,lõi cuộn dây không có má thì22Đờng kính dây quấn mmGiấy cách điện0,3 Giấy tụ0,3ữ0,6 Giấy can0,6ữ0,9 Giấy cápGV giải thích :Hệ số an toàn là tỉ số giữa điện áp chọc thủng và điện áp định m ức.GV lu ý với HS rằng:Cách tẩm nhúng cuộn dây vào trong nhựa cách điện khôngđảm bảo nếu dây quấn có nhiều lớp.Cách tẩm này có khi còn có hại đối với dâyêmay,vì có những chất tẩm và nhựa nóng sẽ làm hỏng lớp êmay.Bảng 10-3.Điện áp ®¸nh thđng cđa mét sè vËt liƯu c¸ch®iƯnVËt liƯu c¸ch điện Điện áp đánh thủngVGiấy bóng 151000,loại dùngcho tụ. 500Giấy bóng 3100 500Giấy bóng 4100 600Giấy dầu 5100 1000Vải dầu 5100 3000Bìa 110 800Bìa 510 4000độ thừa là 5mm.Để tránh bị tuột ra,cần thêm 2mm lớn hơn thân của cuộn dây đẻ sau đógấp mép lại.Bảng 10-2 cho ta số liệu giấy lót cách điện giữa các lớp.3.Cách điện giữa các dây quấn với nhau và với vỏ.Điện áp thí nghiệm giữa các dây quấn và giữa dây quấn với vỏ máy biến áp bằng:2Uđm+1000V Uđmlà điện áp định mức của dây quấn. Điện áp thí nghiệm này không nhỏ hơn2000V. -Cách điện của các dây quấn cần chịu đựngđợc điện áp thí nghiệm đó trong 5 phút mà không xảy ra phóng điện.-Nếu dùng giấy tẩm dầu dày 0,06mm chịu đợc điện áp đánh thủng 1000V,để cách điện2000V thì số giấy sẽ là lấy hệ số an toàn là 5:1000 2000.5 = 10lớp -Để cách điện giữa dây quấn và lõi thép,ng-ời ta dùng giấy bìa làm khuôn cho các dây quấn.-Để hoàn chỉnh và tăng mức cách điện,các MBA đợc tẩm sơn cách điện.Nhng muốncho việc tẩm đạt hiệu quả cao,cần phải sấy trong chân không rồi tẩm dới áp lực để chấttẩm thấm sâu vào các khe hở của cuộn dây. Bảng 10-3 cho điện áp đánh thủng của mộtsố giấy và vải cách điện dùng cho MBAtrị số trung bình để tham khảo,có thể thay đổitheo nhà chế tạo.23Chuẩn bị vật liệu và làm khuôn quấn máy biến ápBìa 1mm 80005Củng cố và hớng dẫn về nhà: - GV tổng hợp bài theo đề mục.- Yêu cầu HS tìm hiểu tên gọi và công dụng của một số vật liệu cách điện của máy biến áp trong thực tế.Bài11- Thực hànhBài gồm 3 tiết: Từ tiết 24 đến tiết 26 Ngày soạn: 31102008aMục tiêu bài học:

Cùng với việc áp dụng công nghệ và những tiến bộ trong lĩnh vực thiết kế, chế tạo máy biến áp cho phép chế tạo các máy có điện áp siêu cao và công suất cực lớn nhưng cấu tạo cũng như nguyên lý hoạt động của máy biến áp dường như không có sự thay đổi.

MỤC LỤC

1. Máy biến áp là gì?

2. Cấu tạo chung của máy biến áp

a. Lõi thép

b. Dây quấn

c. Vỏ máy

3. Công dụng của máy biến áp

4. Nguyên lý làm việc của máy biến thế

5. Các loại máy biến áp

6. Báo giá máy biến áp

1. Máy biến áp là gì?

Máy biến áp hay máy biến thế là thiết bị điện từ tĩnh, làm việc dựa trên nguyên lý cảm ứng điện từ, dùng để biến đổi hệ thống điện áp, với tần số không đổi.

Ở máy biến áp, việc biến đổi điện áp chỉ thực hiện được khi dòng điện là xoay chiều hoặc dòng điện biến đổi xung. Máy biến áp được dùng trong hệ thống truyền tải và phân phối điện năng, ngoài ra máy biến áp cũng được dùng cho một số yêu cầu khác như nối mạch chỉnh lưu, làm nguồn cấp điện cho lò điện, máy hàn, máy thử nghiệm… Máy biến áp có hai hay nhiều dây quấn đặt chung trên một mạch từ, các dây quấn có thể nối điện hoặc không nối điện với nhau, khi chúng nối điện với nhau ta gọi là máy biến áp tự ngẫu.

2. Cấu tạo chung của máy biến áp

Cấu tạo chung của mọi máy biến áp gồm 3 thành phần chính: Lõi thép, dây quấn và vỏ máy.

Hình 1. Cấu tạo của máy biến áp

a. Lõi thép [Mạch từ của máy biến áp]

Lõi thép dùng để dẫn từ thông, được chế tạo từ các vật liệu dẫn từ tốt. Được ghép từ các lá thép kỹ thuật điện thành mạch vòng khép kín, các lá thép mỏng mặt ngoài có sơn cách điện với bề dày từ 0,3 - 0,5mm.

Lõi thép gồm 2 phần gồm Trụ và Gông. Trụ là phần để đặt dây quấn còn Gông là phần nối liền giữa các trụ để tạo thành mạch từ kín.

Hình 2. Lõi thép của máy biến áp

b. Dây quấn máy biến áp

Nhiệm vụ của dây quấn là nhận năng lượng vào và truyền năng lượng ra.

Dây quấn thường làm bằng dây đồng hoặc nhôm, tiết diện tròn hay chữ nhật, bên ngoài có bọc cách điện. Dây quấn gồm nhiều vòng dây và lồng vào trụ thép, giữa các vòng dây, giữa các dây quấn và giữa dây quấn với lõi ép đều có cách điện. Máy biến áp thường có hai hoặc nhiều dây quấn. và số vòng dây của các cuộn là khác nhau, tùy thuộc vào nhiệm vụ của máy biến áp.

Có 2 loại dây quấn: dây quấn sơ cấp và dây quấn thứ cấp

• Dây quấn nhận năng lượng từ lưới gọi là dây quấn sơ cấp

• Dây quấn cung cấp năng lượng cho phụ tải gọi là dây quấn thứ cấp

Số vòng dây của cuộn sơ cấp và thứ cấp là khác nhau. Số vòng dây cuộn sơ cấp lớn hơn số vòng dây cuộn thứ cấp thì là máy biến áp hạ áp [máy biến áp hạ thế], ngược lại số vòng dây cuộn sơ cấp nhỏ hơn số vòng dây cuộn thứ cấp thì là máy biến áp tăng áp [máy biến áp tăng thế].

Hình 3. Dây quấn của máy biến áp

Ngoài ra người ta cũng có thể phân biệt dây quấn máy biến áp thành dây quấn cao áp và dây quấn hạ áp.

• Dây quấn có điện áp cao gọi là dây quấn cao áp

• Dây quấn có điện áp thấp hơn gọi là dây quấn hạ áp

Xét về cấu tạo, dây quấn được chia thành 2 loại: dây quấn đồng tâm và dây quấn xen kẽ.

• Dây quấn đồng tâm: có tiết diện ngang là những vòng tròn đồng tâm. Những kiểu dây quấn đồng tâm chính gồm:

• Dây quấn hình trụ, dùng cho cả dây quấn hạ áp và cao áp [hình 4a].

• Dây quấn hình xoắn, dùng cho dây quấn hạ áp có nhiều sợi chập [hình 4b].

• Dây quấn hình xoắn ốc liên tục, dùng cho dây quấn cao áp, tiết diện dây dẫn chữ nhật [hình 4c].

• Dây quấn xen kẽ: Các bánh dây cao áp và hạ áp lần lượt xen kẽ nhau dọc theo trụ thép [hình 4d].

Hình 4. Các kiểu quấn dây máy biến áp

c. Vỏ máy biến áp

Tùy theo từng loại máy biến áp mà vỏ máy biến áp được làm bằng các chất liệu khác nhau. Chúng thường được làm từ nhựa, gỗ, thép, gang hoặc tôn mỏng, có công dụng để bảo vệ các phần tử của máy biến áp ở bên trong nó, bao gồm: nắp thùng và thùng.

Hình 5. Máy biến áp 3 pha MBT vỏ thép

Nắp thùng dùng để đậy trên thùng và trên đó có các bộ phận quan trọng như: 

• Sứ ra [cách điện] của dây quấn cao áp và dây quấn hạ áp.

• Bình dãn dầu [bình dầu phụ] có ống thủy tinh để xem mức dầu

• Ống bảo hiểm: làm bằng thép, hình trụ nghiêng, một đầu nối với thùng, một đầu bịt bằng một đĩa thuỷ tinh. Nếu áp suất trong thùng tăng lên đột ngột, đĩa thuỷ tinh sẽ vỡ, dầu theo đó thoát ra ngoài để máy biến áp không bị hỏng. 

• Lỗ nhỏ đặt nhiệt kế.

• Rơle hơi dùng để bảo vệ máy biến áp. 

• Bộ truyền động cầu dao đổi nối các đầu điều chỉnh điện áp của dây quấn cao áp.

3. Công dụng của máy biến áp

Máy biến áp có thể được dùng để tăng điện áp từ máy phát điện lên đường dây tải điện để đi xa, và giảm điện áp ở cuối đường dây để cung cấp nguồn điện áp phù hợp cho tải.

Ngoài ra, chúng còn được dùng trong các lò nung, hàn điện, đo lường hoặc làm nguồn điện cho các thiết bị điện, điện tử.

Bài viết tham khảo:

Tầm quan trọng của máy biến áp

4. Nguyên lý làm việc của máy biến thế

Máy biến áp hoạt động tuân theo 2 hiện tượng vật lý:

- Dòng điện chạy qua dây dẫn tạo ra từ trường.

- Sự biến thiên từ thông trong cuộn dây tạo ra 1 hiệu điện thế cảm ứng [hiện tượng cảm ứng điện từ]

Hình 6. Nguyên lý làm hoạt động của máy biến áp

Cuộn dây N1 và cuộn dây N2 được quấn trên lõi thép khép kín. Đặt một điện áp xoay chiều U1 vào cuộn dây N1, trên cuộn dây này sẽ xuất hiện dòng điện I1 chạy trong dây dẫn, đồng thời trong dây dẫn sẽ xuất hiện từ thông móc vòng cho cả hai cuộn N1 và N2. Cuộn dây N2 được nối với tải thì trên cuộn N2 sẽ xuất hiện dòng điện I2 với điện áp U2. Như vậy, năng lượng của dòng điện xoay chiều đã được truyền từ dây quấn 1 sang dây quấn 2.

5. Các loại máy biến áp

Có rất nhiều loại máy biến thế. Một số cách phân loại:

• Phân loại theo cấu tạo: máy biến áp 1 pha và máy biến áp 3 pha

• Phân loại theo chức năng: máy biến áp tăng áp và máy biến áp giảm áp

• Phân loại theo công dụng: máy biến áp thí nghiệm, máy biến áp đo lường, máy biến áp tự ngẫu,...

• Phân loại theo thông số kỹ thuật

• Phân loại theo cách thức cách điện: máy biến áp khô và máy biến áp dầu

Bài viết tham khảo:

Các loại máy biến áp

Máy biến áp Solar

Máy biến áp mạnh nhất thế giới

6. BÁO GIÁ MÁY BIẾN ÁP

Máy biến áp là sản phẩm chủ lực của Công ty Cổ phần Thiết bị điện MBT. Công ty chúng tôi tự hào là đơn vị sản xuất và cung cấp máy biến áp uy tín chất lượng hàng đầu Việt Nam với bề dày kinh nghiệm hơn 20 năm trong lĩnh vực nghiên cứu và sản xuất máy biến áp cùng với đội ngũ cán bộ, công nhân viên có trình độ cao, trang thiết bị máy móc công nghệ hiện đại, các sản phẩm và dịch vụ của công ty từ lâu đã được thị trường đánh giá cao. 

Quy mô nhà máy với 4 công xưởng hơn 20000m2, MBT cung cấp đầy đủ các dòng sản phẩm từ máy biến áp 1 pha, máy biến áp dầu 3 pha kiểu kín, kiểu hở, máy biến áp khô,... Tính đến nay số lượng máy biến áp mà MBT xuất ra thị trường đã cán mốc hơn 50000 máy. Bên cạnh đó còn có các dòng sản phẩm khác như tủ điện trung thế, hạ thế, trạm điện hợp bộ dạng kios, trạm điện hợp bộ kiểu một cột, ổn áp, các loại cuộn kháng điện xoay chiều và một chiều, Recloser, Tủ RMU...

                                                                                                                                                                    truongcaaudio.com

Với phương châm kinh doanh là: “Chất lượng dưỡng niềm tin”, khách hàng khi đến với MBT sẽ luôn nhận được các sản phẩm có chất lượng cao, giá thành hợp lý, thời gian giao hàng nhanh nhất và dịch vụ bảo hành tốt nhất.

Liên hệ 0913 006 538 để được tư vấn miễn phí và nhận báo giá ưu đãi nhất.