Tại sao năm 1978, Trung Quốc phải tiến hành cải cách mở cửa ? Nội dung cơbản của đường lối cải cách là gì ? Thực hiện đường lối cải cách, từ năm 1978đến năm 2000 Trung Quốc đã có những biến đổi căn bản như thế nào ?
1] Nguyên nhân Trung Quốc phải tiến hành cải cách, mở cửa năm 1978 :
Năm 1973, cuộc khủng hOảng dầu mỏ bùng nổ, tiếp theo là những cuộc khủnghoảng về chính trị, kinh tế, tài chính Những cuộc khủng hoảng này đặt nhân loại đứngtrước những vấn đề bức thiết phải giải quyết như tình trạng vơi cạn dần nguồn tài nguyên,bùng nổ dân số
Yêu cầu cải cách về kinh tế, chính trị, xã hội để thích nghi với sự phát triển nhanhchóng của cách mạng khoa học kỹ thuật và sự giao lưu, hợp tác quốc tế ngày càng pháttriển mạnh mẽ theo xu thế quốc tế hoá.
Trong bối cảnh trên, yêu cầu lịch sử đặt ra đối với tất cả các nước là phải nhanhchóng cải cách về kinh tế, chính trị xã hội để thích ứng.
Đối nội: từ năm 1959 đến năm 1978 Trung Quốc trải qua 20 năm không ổn định vềkinh tế, chính trị, xã hội. Với việc thực hiện đường lối Ba ngọn cờ hồng nền kinh tếTrung Quốc rơi vào tình trạng hỗn loạn, sản xuất giảm sút nghiêm trọng, đời sống nhândân gặp nhiều khó khănTrong nội bộ Đảng và Nhà nước Trung Quốc diễn ra những bấtđồng gay gắt về đường lối, tranh chấp về quyền lực, đỉnh cao là cuộc Đại cách mạng vănhóa vô sản [1966 1976]
Đối ngoại: ủng hộ cuộc đấu tranh chống Mĩ của nhân dân Việt Namxảy ra nhữngcuộc xung đột biên giới giữa Trung Quốc với các nước Ấn Độ, Liên XôTháng 2 1972,Tổng thống Mĩ R.Níchxơn sang thăm Trung Quốc, mở đầu quan hệ mới theo chiều hướnghoà dịu giữa hai nước.
-> Bối cảnh lịch sử trên đòi hỏi Trung Quốc tiến hành cải cách để phù hợp với xu thếchung của thế giới và đưa đất nước thoát ra khỏi tình trạng không ổn định
Tháng 12 1978, hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốcdo Đặng Tiểu Bình khởi xướng, đã vạch ra đường lối đổi mới, mở đầu cho công cuộc cảicách kinh tế, xã hội ở Trung Quốc.
Đến đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ XIII [cuối năm 1987] đường lối nàyđược nâng lên thành đường lối chung cuả Đảng Cộng sản và Nhà nước Trung Quốc.
Trong giai đoạn đầu sẽ xây dựng chủ nghĩa xã hội mang màu sắc Trung Quốc.
Lấy xây dựng kinh tế làm trọng tâm, kiên trì nguyên tắc:
Con đường xã hội chủ nghĩa.
Chuyên chính dân chủ nhân dân.
Sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, Chủ nghĩa Mác Lênin và Tư tưởng Mao TrạchĐông.
Thực hiện cải cách mở cửa phấn đấu xây dựng Trung Quốc thành nước xã hội chủnghĩa hiện đại hoá, giàu mạnh, dân chủ và văn minh.
* Kinh tế : Năm 1998, kinh tế Trung Quốc tiến bộ nhanh chóng, đạt tốc độ tăngtrưởng cao nhất thế giới [GDP tăng 8% năm], đời sống nhân dân cải thiện rõ rệt.
* Chính trị xã hội : đời sống nhân dân không ngừng được nâng cao. Thu hồi đượcHồng Kông [7 1997] và Ma CaO [12 1999]
* Nền khoa học kỹ thuật, văn hóa, giáo dục Trung Quốc đạt thành tựu khá cao [năm1964, thử thành công bom nguyên tử; năm 2003: phóng thành công tàu Thần Châu5 vào không gian]
* Về đối ngoại : bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Liên Xô, Mông Cổ, ViệtNam, mở rộng quan hệ hữu nghị, hợp tác với các nước trên thế giới, góp sức giảiquyết các vụ tranh chấp quốc tế.
* Từ sau khi thực hiện cải cách Trung Quốc đã đạt được nhiều thành tựu về kinh tế,tình hình chính trị, xã hội ổn định. Vai trò của Trung Quốc nâng cao trên trườngquốc tế.
*Vấn đề 1.Trong các đường lối xây dựng xã hội chủ nghĩa từ cuối năm 1978 củaĐảng và Nhà nước Trung Quốc, theo anh/chị, đường lối nào là đóng vai trò quyết địnhdẫn đến thắng lợi của công cuộc cải cách ? Tại sao ?
Trong các đường lối xây dựng chủ nghĩa xã hội từ cuối năm 1978 ở Đảng và Nhànước Trung Quốc thì đường lối đóng vai trò quyết định dẫn đến thắng lợi của côngcuộc cải cách là : Lấy xây dựng kinh tế làm trọng tâm, kiên trì nguyên tắc:
Con đường xã hội chủ nghĩa
Chuyên chính dân chủ nhân dân.
Sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc, Chủ nghĩa Mác Lênin Tưtưởng Mao Trạch Đông.
Trước năm 1978, do đường lối ba ngọn cờ hồng đã làm cho kinh tế Trung Quốckhủng hoảng [nạn đói diễn ra trầm trọng, đời sống nhân dân vô cùng khó khăn,sản xuất ngưng trệ, tụt hậu so với thế giới]
Kinh tế là nhân tố hàng đầu thúc đẩy sự phát triển của các lĩnh vực xã hội, chínhtrị, quân sựVì vậy trong đường lối cải cách mở cửa của Trung Quốc, việc pháttriển kinh tế được lấy làm yếu tố trung tâm.
* Vấn đề 2.Theo anh/chị, công cuộc cải cách kinh tế xã hội hiện nay tại Trung Quốccòn có những hạn chế gì ?
Một là, tụt hậu xa hơn về kinh tế, khoa học kĩ thuật so với các cường quốc tưbản phương Tây trước sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng khoa học công nghệ hiện nay. Vì sự phát triển khoa học kĩ thuật của thế giới vừa tạo rathời cơ cho những nước tiếp cận được, đồng thời cũng vừa tạo ra nguy cơ đốivới những nước không tiếp cận được.
Hai là, chệch hướng xã hội chủ nghĩa. Nguy cơ này dẫn tới mất vai trò lãnh đạocủa Đảng, mất định hướng xã hội chủ nghĩa.
Ba là nạn tham nhũng, mẫu thuẫn xã hội và các tệ nạn xã hội khi phát triển kinhtế thị trường phải đối mặt với suy thoái đạo đức, phân cực giàu nghèo quá lớn,mất công bằng và ổn định xã hội.
Bốn là diễn biến hoà bình của các thế lực thù địch chống phá sự nghiệp cáchmạng của Trung Quốc