Lấy ví dụ về biện pháp so sánh

*Khái niệm:

So sánh là biện pháp tu từ sử dụng nhằm đối chiếu các sự vật, sự việc này với các sự vật, sự việc khác giống nhau trong một điểm nào đó với mục đích tăng gợi hình và gợi cảm khi diễn đạt.

Cấu tạo của một phép so sánh thông thường gồm có:

– Vế A (tên sự vật, con người được so sánh).

– vế B. (tên sự vật, con người được so sánh với vế A).

– Từ ngữ chỉ phương tiện so sánh.

– Từ so sánh.

*Các kiểu so sánh

a.So sánh ngang bằng

Ví dụ: “Trẻ em là búp trên cành”

b. So sánh hơn kém

Ví dụ: " Hương cao hơn Khánh"

*Các phép so sánh thường dùng

1. So sánh sự vật này với sự vật khác.

Ví dụ:

– Cây gạo to lớn như một tháp đèn khổng lồ.

2. So sánh sự vật với con người hoặc ngược lại.

Ví dụ:

– Trẻ em như búp trên cành.

3. So sánh âm thanh với âm thanh

Ví dụ:

– Tiếng chim hót líu lo như tiếng sáo du dương.

4. So sánh hoạt động với các hoạt động khác.

Ví dụ:

-Huyền đi như giậm chân.

Chúc học tốt!!!

Trong 4 biện pháp tu từ được học trong chương trình ngữ văn lớp 6 thì biện pháp so sánh dễ nhận biết và sử dụng nhất. Trong bài này mình sẽ giới thiệu và tìm hiểu phép tu từ so sánh nha.

Xem thêm các biện pháp tu từ khác:

• Biện pháp tu từ – Nhân hóa
• Biện pháp tu từ – hoán dụ
• Biện pháp tu từ – Ẩn dụ

So sánh là gì?

So sánh là biện pháp đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để tăng sức gợi hình, gợi cảm cho biểu đạt.

Ví dụ: Trẻ em như búp trên cành. Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngon.

Câu thơ trên so sánh trẻ em như búp trên cành. Vì trẻ em và búp trên cành là sự non nớt và cần được bao bọc, che chở và chăm sóc.

Cấu tạo phép so sánh 

Tôi sẽ lấy một ví dụ để phân tích rõ cấu tạo phép so sánh, giúp các bạn có cái nhìn trực quan nhất.

Ví dụ: Người đẹp như hoa

• Ta chia câu trên thành 2 vế, vế A là từ “ người” là sự vật được so sánh. 
• Vế B là “ hoa” sự vật so sánh.
• Từ ngữ so sánh là từ “ như”.
• Từ chỉ phương diện so sánh là từ” đẹp”

Vậy một phép so sánh có cấu tạo đầy đủ gồm 4 thành phần chính gồm:

• Vế A: Nêu tên sự vật, sự việc được so sánh.
• Vế B: Nêu tên sự vật, sự việc dùng để so sánh.
• Từ ngữ chỉ phương diện so sánh.
• Từ ngữ dùng chỉ ý so sánh.

Có thể dùng dấu 2 chấm để thay thế cho từ ngữ chỉ ý so sánh.

Các kiểu so sánh 

So sánh không ngang bằng

Trong câu có các từ gồm” kém, kém hơn, khác, chẳng bằng, không bằng

So sánh không ngang bằng

Trong câu có các từ so sánh gồm” như, tựa, tựa như, là, giống, giống như…”

Tác dụng của phép so sánh

So sánh có tác dụng gợi hình, giúp cho việc mô tả sự việc, sự vật được cụ thể, sinh động hơn.

Tác dụng gợi cảm giúp biểu hiện tư tưởng, tình cảm sâu sắc.

Ví dụ tính gợi hình của phép so sánh

Quê hương tôi có con sông xanh biếc

Nước gương trong soi tóc những hàng tre.

Tâm hồn tôi là những buổi trưa hè.

Tỏa nắng xuống dòng sông lấp lánh.

Xem thêm: Biện pháp tu từ nói quá là gì?

Bài tập ví dụ 

Bài tập 1: Trong đoạn thơ sau có bao nhiêu hình ảnh so sánh?

Anh đội viên mơ màng.

Như nằm trong giấc mộng.

Bóng bác cao lồng lộng.

Ấm hơn ngọn lửa hồng.

Trong đoạn thơ trên có 2 hình ảnh so sánh gồm:

Hình ảnh so sánh bằng anh đội viên mơ màng như nằm trong giấc mộng. Có tác dụng gựi lên hình ảnh đang mơ màng trong giấc mộng

Và hình ảnh bóng bác ấm hơn ngọn lửa hồng.

Kết luận: Biện pháp tu từ so sánh đơn giản và thường được sử dụng nhiều trong thơ ca, tiểu thuyết, truyện ngắn. Vì vậy các bạn nên nắm vững để thực hiện các bài tập làm văn nha.

Biện pháp so sánh là gì? Cấu tạo của biện pháp so sánh như nào? Cách đặt câu có sử dụng phép so sánh? Các từ dùng để so sánh? Mọi thắc mắc của bạn sẽ được DINHNGHIA.VN giải đáp qua bài viết cụ thể dưới đây.

Tài liệu hay: Hướng dẫn Soạn Văn bài So sánh lớp 6 – Siêu chọn lọc!

+-Xem ngay

Để xem được tài liệu bạn cần xác minh không phải Robot

Restricted Content

To view this protected content, enter the password below:

Làm theo hướng dẫn bên dưới để lấymã xác thựcnhập vào ô bên trên:

• Bước 1:Vào google tìm từ khóa:Copy
• Bước 2:Tìm từ trên xuống dưới sẽ thấy trangmeeyland.com/***thì bấm vào đó

• Bước 3:Kéo xuống tìm trong trang đó sẽ thấyMã xác thực

Biện pháp so sánh là gì?

So sánh được biết đến là một biện pháp tu từ được sử dụng nhằm đối chiếu các sự vật, sự việc này với các sự vật, sự việc khác giống nhau trong một điểm nào đó với mục đích tăng sức gợi hình và gợi cảm khi diễn đạt.

Mục đích của biện pháp so sánh là gì? So sánh giúp làm nổi bật một khía cạnh nào đó của sự vật và sự việc, qua đó nhấn mạnh đến ý tưởng và mục đích của người nói, người viết.

Dấu hiệu của biện pháp so sánh

Từ khái niệm biện pháp so sánh là gì trên đây, chúng ta cùng tìm hiểu về những dấu hiệu và đặc điểm của biện pháp so sánh qua việc xem xét một số ví dụ cụ thể dưới đây.

Phân tích ví dụ: Đôi mắt trong vắt như nước mùa thu

=> Sự vật được so sánh: Đôi mắt

=> Từ so sánh: như

=> Sự vật được dùng để so sánh: nước mùa thu

Dựa vào ví dụ trên có thể thấy rằng, cấu tạo của một câu có sử dụng biện pháp tu từ so sánh bao gồm: vế được so sánh và vế để so sánh. Giữa hai vế so sánh thường có dấu câu hoặc từ so sánh. Một số từ so sánh là: như, tựa như, như là, giống như, bao nhiêu…bấy nhiêu.

Dấu hiệu của biện pháp so sánh là gì? Đặc điểm của biện pháp so sánh như nào? – Để phân biệt trong câu có sử dụng biện pháp so sánh hay không, cần dựa vào các căn cứ:

• Có chứa các từ so sánh như: như, giống như, như là, bao nhiêu….bấy nhiêu, không bằng….
• Nội dung: có 2 sự vật có điểm tương đồng được so sánh với nhau.

Khái niệm biện pháp so sánh là gì?

Các kiểu so sánh thường gặp

Các phép so sánh là phần kiến thức đã được học ở Tiểu học, chúng ta cùng điểm qua một số phép so sánh phổ biến ngay sau đây nhé:

So sánh sự vật với sự vật

Ví dụ: Ngôi nhà to lớn như một tòa lâu đài

Mái tóc như chổi lông gà

Cảnh bình minh tựa như như bức tranh mùa xuân

Sự vật 1 (sự vật được so sánh)	Từ so sánh	Sự vật 2 (sự vật để so sánh)
Ngôi nhà	như	Tòa lâu đài
Mái tóc	như	Chổi lông gà
Cảnh bình minh	Tự như	Bức tranh mùa xuân

So sánh sự vật với con người

Ví dụ: Đứa trẻ tươi tắn như một nụ hoa chớm nở

Mẹ em như là một bảo bối thần kỳ

Cậu thanh niên giống như một ngọn núi sừng sững

Thân em như tấm lụa đào

Đối tượng 1	Từ so sánh	Đối tượng 2
Đứa trẻ (con người)	như	Nụ hoa chớm nở (sự vật)
Mẹ em (con người)	Như là	Bảo bối thần kỳ (sự vật)
Cậu thanh niên (con người)	Giống như	Ngọn núi sừng sững (sự vật)
Thân em (con người)	như	Tấm lụa đào

So sánh đặc điểm của 2 sự vật

Ví dụ: Tiếng suối trong như tiếng hát

Cánh đồng lúa vàng ươm như một dải lụa

Các ngón tay tròn đầy như là nải chuối

Sự vật 1	Đặc điểm so sánh	Từ so sánh	Sự vật 2
Tiếng suối	trong	như	Tiếng hát
Cánh đồng lúa	Vàng ươm	như	dải lụa
Các ngón tay	Tròn đầy	Như là	Nải chuối

So sánh âm thanh với âm thanh

Ví dụ: Tiếng chim trong như tiếng sáo

Tiếng hát thánh thót như tiếng họa mi

Tiếng trống dồn vang như tiếng sấm

Âm thanh 1	Từ so sánh	Âm thanh 2
Tiếng chim	như	Tiếng sáo
Tiếng hát	như	Tiếng họa mi
Tiếng trống	như	tiếng sấm

So sánh hoạt động với hoạt động

Ví dụ: Điệu múa của vũ công tựa như một con thiên nga đang xòe cánh

Con sóc chạy nhanh như bay

Sự vật/ con người 1	Hoạt động 1	Từ so sánh	Hoạt động 2	Sự vật 2
Vũ công	Điệu múa	Tựa như	Xòe (cánh)	Con thiên nga
Con sóc	Chạy	như	bay

Các hình thức trong biện pháp so sánh

Từ định nghĩa biện pháp so sánh là gì, dấu hiệu của so sánh và các kiểu so sánh, chúng ta cũng cần nắm được các hình thức được sử dụng trong biện pháp so sánh. Dựa theo mức độ so sánh, có thể phân thành:

• So sánh ngang bằng: thường chứa các từ: như, giống như, tựa như. Ví dụ: Môi đỏ như son, da trắng như tuyết, tóc đen như gỗ mun; Lông con mèo giống như một cục bông gòn trắng xóa.
• So sánh không ngang bằng: không bằng, chẳng bằng, hơn… Ví dụ: “Những ngôi sao thức ngoài kia/Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con”

Dựa vào đối tượng so sánh, có thể phân thành:

• So sánh giữa các đối tượng cùng loại: Ví dụ: Cô giáo em như là người mẹ
• So sánh giữa các đối tượng khác loại: Ví dụ: Lông con mèo như một cục bông gòn
• So sánh cái cụ thể với cái trừu tượng: Ví dụ: Thân em như quả ấu gai
• So sánh cái trừu tượng với cái cụ thể: Ví dụ: Công cha như núi Thái Sơn / Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra

Luyện tập về biện pháp so sánh

Tài liệu hay: Hướng dẫn Soạn Văn bài So sánh lớp 6 – Siêu chọn lọc!

+-Xem ngay

Để xem được tài liệu bạn cần xác minh không phải Robot

Restricted Content

To view this protected content, enter the password below:

Làm theo hướng dẫn bên dưới để lấymã xác thựcnhập vào ô bên trên:

• Bước 1:Vào google tìm từ khóa:Copy
• Bước 2:Tìm từ trên xuống dưới sẽ thấy trangmeeyland.com/***thì bấm vào đó

• Bước 3:Kéo xuống tìm trong trang đó sẽ thấyMã xác thực

Câu 1 + 2 SGK lớp 6 tập 2 trang 24:

1. a) Hình ảnh so sánh được thể hiện qua:

• Trẻ em như búp trên cành
• Rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận

1. b) Sự vật được so sánh:

• Trẻ em được so sánh với búp trên cành thông qua từ so sánh là từ như
• Rừng đước được so sánh với dãy trường thành vô tận thông qua từ so sánh là từ như

1. c) Giữa các sự vật so sánh có nét giống nhau:

• Trẻ em – búp trên cành: đều là những thế hệ non trẻ, cần được nâng niu, bảo vệ
• Rừng đước – dãy tường thành vô tận: đều vững chãi, cao lớn

1. d) Tác dụng của biện pháp so sánh: làm nổi bật cái được nói đến, làm tăng sức gợi hình, gợi cảm trong diễn đạt

Câu 2: SGK lớp 6 tập 2 trang 24

a)

Vế A (cái được so sánh)	Phương diện so sánh	Từ so sánh	Vế B (cái để so sánh)
Trẻ em		như	Búp trên cành
Rừng đước	Dựng lên cao ngất	như	Dãy tường thành vô tận

b)

Vế A (cái được so sánh)	Phương diện so sánh	Từ so sánh	Vế B (cái để so sánh)
Chí lớn cha ông			Trường Sơn
Lòng mẹ	Bao la sóng trào		Cửu Long
Con người	Không chịu khuất	như	Tre mọc thẳng

Câu 1: SGK lớp 6 tập 2 trang 25

1. a) So sánh đồng loại:

• So sánh người với người : Cô giáo như mẹ hiền
• So sánh vật với vật: Tiếng mưa rơi như tiếng ai đang khóc

1. b) So sánh khác loại

• So sánh vật với người: Thân em như tấm lụa đào – Ca dao
• So sánh cái cụ thể với cái trừu tượng: Công cha như núi ngất trời. Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển Đông – Ca dao

Câu 2: SGK lớp 6 tập 2 trang 25

• Khoẻ như voi, khỏe như hổ
• Đen như mực, đen như cột nhà cháy
• Trắng như bông, trắng như tuyết
• Cao như núi, cao như cây sào

Câu 3: SGK lớp 6 tập 2 trang 25: Tìm câu văn có sử dụng biện pháp tu từ so sánh:

Trong bài “Bài học đường đời đầu tiên”

• Những ngọn cỏ…., y như có nhát dao vừa lia qua
• Hai cái răng ….. như hai lưỡi liềm máy làm việc.
• Cái chàng Dế Choắt….. như một gã nghiện thuốc phiện.
• Đã thanh niên rồi …… như người cởi trần mặc áo ghi-lê.
• Đến khi định thần lại……., như sắp đánh nhau.
• Mỏ Cốc như cái dùi sắt, chọc xuyên cả đất.

Trong bài “Sông nước Cà Mau”

• Càng đổ dần …….như mạng nhện.
• … ở đó tụ tập …..như những đám mây nhỏ.
• … cá nước bơi hàng đàn ….. như người bơi ếch .
• … trông hai bên bờ, rừng đước …. như hai dãy trường thành vô tận
• Những ngôi nhà ……như những khu phố nổi.

Trên đây là tổng hợp kiến thức về so sánh là gì và cách làm bài tập về biện pháp so sánh là gì. Hy vọng bài viết sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức bổ ích phục vụ cho quá trình học tập và nghiên cứu của mình. Nếu có thắc mắc hay câu hỏi nào liên quan đến chủ đề bài viết biện pháp so sánh là gì, hãy để lại bình luận ngay dưới đây, DINHNGHIA.VN sẽ hỗ trợ giải đáp cho bạn!.

Xem chi tiết qua bài giảng dưới đây về biện pháp so sánh:

(Nguồn: www.youtube.com)

Xem thêm:

• Hoán dụ là gì? Sự khác nhau giữa Ẩn dụ và Hoán dụ
• Các phương châm hội thoại: Lý thuyết và Bài tập vận dụng
• Ẩn dụ là gì? Các hình thức ẩn dụ? Phân biệt ẩn dụ với biện pháp khác

3.6 / 5 ( 10 bình chọn )