Đánh giá ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật
|
 Show Sáng tạo khoa học kỹ thuật có ý nghĩa quan trọng trong cuộc sống, là một trong những cơ sở thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội. Trước tầm quan trọng đó, vấn đề kiến tạo ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật cũng ngày càng được quan tâm. Vậy, làm thế nào để có thể kiến tạo ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật, phương pháp kiến tạo ý tưởng ra sao? Bài viết sau đây sẽ giải đáp tất cả những thắc mắc trên một cách chi tiết.
Để có định nghĩa sáng tạo khoa học kỹ thuật, trước hết cần tìm hiểu thế nào là sáng tạo. Sáng tạo được hiểu là tạo ra những giá trị mới, giá trị này có thể dựa trên những giá trị cũ hoặc là những giá trị mới hoàn toàn. Sáng tạo bao gồm các thuộc tính cơ bản như tính mới mẻ; tính độc lập, tự lập. Sáng tạo phải tạo ra được điều gì đó mới mẻ, dù là mới đối với cá nhân hay toàn bộ xã hội. Tính độc lập, tự lập tồn tại cả về mặt tư duy lẫn hành động. Dù sáng tạo có thể dựa trên công sức của nhiều người, của cả tập thể, tuy nhiên mỗi cá nhân vẫn giữ sự độc lập tương đối trong quá trình phối hợp để sáng tạo đó. Sáng tạo khoa học kỹ thuật là thuật ngữ dùng để chỉ lĩnh vực trong sự sáng tạo. Cụ thể, sáng tạo khoa học kỹ thuật là những sáng tạo liên quan tới các ngành khoa học phát triển kỹ thuật và thiết kế các sản phẩm trong đó có ứng dụng các kiến thức khoa học tự nhiên. Các ngành khoa học kỹ thuật cổ điển bao gồm: khoa học kỹ thuật xây dựng; khoa học chế tạo máy và khoa học điện tử. Các ngành khoa học kỹ thuật mới bao gồm: kỹ thuật an toàn; kỹ thuật công trình nhà; hóa kỹ thuật và vi kỹ thuật. Xem thêm thông tin về sáng tạo Cách tạo ý tưởng khoa học kỹ thuật?Ý tưởng khoa học kỹ thuật không tự nhiên được nảy sinh, nó là kết quả của quá trình quan sát, đánh giá thực tiễn. Các ý tưởng về khoa học kỹ thuật thường xuất phát từ những nhu cầu thực tế của con người. Do đó, để tạo lập ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật, có thể thực hiện các phương pháp sau: Thứ nhất, tích cực tìm hiểu các thông tin về khoa học kỹ thuật, nghiên cứu, trải nghiệm thực tế. Nói cách khác, phương pháp này thực chất là tìm nguồn cảm hứng sáng tạo khoa học kỹ thuật dựa trên nhu cầu thực tiễn. Phương pháp này đã được sử dụng từ lâu và cũng rất phổ biến. Nhiều sáng tạo khoa học kỹ thuật được nảy sinh bởi quá trình tiếp xúc thực tế. Ví dụ như chứng kiến những người nông dân vất vả trong vận hành hệ thống tưới tiêu cây trồng, thậm chí có nơi sử dụng 100% sức người trong tưới tiêu, hệ thống tưới tự động không cần năng lượng đã được sáng chế để giải quyết nhu cầu này. Trải nghiệm thực tế không chỉ giúp tạo lập các ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật mà còn giúp ý tưởng này có giá trị thực tiễn cao hơn. Thứ hai, tham khảo các ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật. Việc tham khảo các ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật giúp mở rộng vốn hiểu biết về lĩnh vực này, kích thích tư duy sáng tạo. Có rất nhiều những ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật được đánh giá cao có thể tham khảo như: sáng tạo trong lĩnh vực phần mềm hệ thống; kỹ thuật cơ khí; y sinh và khoa học sức khỏe… Thậm chí, nhiều ý tưởng sáng tạo độc đáo đến từ học sinh như: “Chế tạo nước rửa chén bát sinh học từ quả bồ kết và bột vỏ bưởi” – đề tài dự thi khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học cấp thành phố lần thứ 4 năm học 2014 – 2015 (Trường THCS Phượng Cách – Quốc Oai, Hà Nội); “Nghiên cứu làm thủy tinh lỏng từ tro trấu” – đề tài dự thi khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học năm học 2015 – 2016 (Trường THCS Bảo Quang – Long Khánh, Đồng Nai); “Sử dụng năng lượng gió để bơm nước tưới cà phê, tiêu và các loại cây trồng khác bằng phương pháp tưới nhỏ giọt” – đề tài dự khi khoa học kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh trung học năm học 2016 – 2017 (Trường THCS Ea Trul – Krông Bông, Đắk Lắk). Tuy nhiên cần lưu ý chỉ nên xem xét các ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật với mục đích tham khảo, không nên sao chép các ý tưởng này để có thể tạo ra tính mới cho đề tài nghiên cứu và sáng tạo của bản thân. Tìm hiểu thêm về ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật Quá trình hiện thực hóa ý tưởng sáng tạo thành sản phẩm sáng tạoSau khi tạo lập được ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật, vấn đề tiếp theo đó la triển khai hiện thực hóa ý tưởng sáng tạo đó thành sản phẩm sáng tạo. Có thể khái quát quy trình hiện thực hóa ý tưởng sáng tạo thành sản phẩm sáng tạo qua các bước sau đây:
Bước 1: Chuẩn bị các thông tin, kiến thức liên quan tới sản phẩm sáng tạo.Để có thể sáng tạo thành công sản phẩm, điều kiện tiên quyết là phải nắm vững các kiến thức liên quan. Việc tìm hiểu các kiến thức này có thể do tích lũy từ thực tiễn hoặc do tự tìm hiểu hay được hướng dẫn. Tuy nhiên, dù là thu thập thông tin bằng phương pháp nào, cần lưu ý chung là thông tin phải chính xác.
Bước 2: Chuẩn bị các nguyên, vật liệu cho sản phẩm sáng tạoCác sản phẩm sáng tạo thường được cấu tạo bởi nhiều bộ phận khác nhau. Chuẩn bị các bộ phận này chính là “phần thô” của sản phẩm.
Bước 3: Tiến hành chế tạo sản phẩmĐây là bước quan trọng nhất trong quá trình hiện thực hóa ý tưởng sáng tạo. Việc tiến hành chế tạo không chỉ đòi hỏi nắm vững các kiến thức chuyên môn mà còn có sự “khéo léo” nhất định. Sản phẩm sáng tạo có thành công hay không phụ thuộc rất nhiều vào kỹ năng chế tạo ở bước này. |
