Có sở tế bào học của hiện tượng hoán vị gen là sự trao đổi đoạn tương ứng giữa

Hoán vị gen là phát hiện quan trọng trong ngành tế bào học. Vậy hoán vị gen là gì? Cơ sở tế bào học của hoán vị gen có đặc điểm và ý nghĩa như thế nào? Tất cả những vấn đề thắc mắc này sẽ được giamayruaxe.net giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu nhé!

Tìm hiểu về cơ sở tế bào học của hoán vị gen

Trước khi đi tìm hiểu về cơ sở tế bào học của hoán vị gen thì các bạn cần phải hiểu rõ khái niệm hoán vị gen là gì. Hoán vị gen là hiện tượng đổi chỗ cho nhau của các gen tương ứng trên 1 cặp nhiễm sắc thể đồng dạng. Quá trình hoán vị gen xảy ra ở thời kỳ đầu của giai đoạn giảm phân lần thứ 1.

Sau khi quá trình hoán vị gen kết thúc thì sự biến dị tổ hợp và số giao tử sẽ được tăng lên. Nhưng chúng ta cũng cần phải phân biệt để tránh nhầm lẫn giữa hoán vị gen và hiện tượng chuyển đoạn nhiễm sắc thể. Bởi chuyển đoạn nhiễm sắc thể là hiện tượng đột biến nhiễm sắc thể làm hại cho các loài sinh vật.

Cơ sở tế bào của hoán vị gen chính là sự tiếp xúc và trao đổi chéo giữa 2 cromatit không có quan hệ với nhau trong cặp NST tương đồng

Cơ sở tế bào học của hoán vị gen là sự tiếp hợp và trao đổi chéo giữa 2 cromatit, nhưng 2 cromatit này phải không có quan hệ với nhau trong cặp nhiễm sắc thể tương đồng. Quá trình này cũng được diễn ra kỳ đầu của giai đoạn giảm phân lần 1. Nhờ đó, 2 gen alen có thể hoán đổi vị trí với nhau để tạo thành quá trình hoán vị gen.

Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần phải phân biệt giữa tái tổ hợp gen và hoán vị gen. Khác với hoán vị gen, cơ sở tế bào học của tái tổ hợp gen chính là sự trao đổi chéo giữa các đoạn tương ứng của cặp nhiễm sắc thể tương đồng. Từ đó, dẫn tới sự hoán vị của các gen alen, đồng thời tạo ra sự tổ hợp lại các gen không alen. Chính bởi vì việc tạo ra các tổ hợp gen không alen đã tạo nên sự khác biệt giữa 2 khái niệm này.

Khi nhắc tới hoán vị gen thì chắc chắn bạn không thể bỏ qua tần số hoán vị gen và di truyền liên kết hoàn toàn. 

Tần số hoán vị gen là tỷ lệ phần trăm số cá thể có thể tái tổ hợp qua lại với nhau hoặc có thể hiểu đơn giản là phần trăm các giao tử gen có thể hoán vị.

Việc nắm rõ tần số hoán vị gen sẽ cho biết 3 đặc điểm quan trọng của hoán vị gen là:

• Tần số hoán vị gen sẽ dao động trong khoảng từ 0 – 50%, với 2 gen càng gần nhau thì tần số này sẽ càng nhỏ
• Phản ánh khoảng cách giữa 2 gen không alen trên cùng 1 nhiễm sắc thể. Khi khoảng cách càng lớn thì lực liên kết cũng sẽ càng nhỏ. Vì thế, tần số hoán vị gen cũng sẽ cao hơn.
• Hoán vị gen thường nhỏ hơn 50, bởi hiện tượng trao đổi chéo để gây ra hoán vị gen sẽ chỉ xảy ra giữa 2 cromatit trên tổng số 4 cromatit.

Công thức tính tần số hoán vị gen:

(frac{SCTTTHtimes 100 }{TSCTDC})

Trong đó: 

• SCTTTH chính là số cá thể tái tổ hợp
• TSCTDC chính là tổng số cá thể ở đời con

Tần số hoán vị gen và di truyền liên kết hoàn toàn

Hoán vị gen còn được gọi với tên gọi khác là sự di truyền liên kết không hoàn toàn. Vì thế, ta cần phải nắm rõ được cách gọi này để tránh nhầm lẫn với khái niệm di truyền liên kết hoàn toàn. 

Cơ sở tế bào học của sự liên kết hoàn toàn là sự  hiện tượng các gen trên cùng 1 nhiễm sắc thể di truyền cùng nhau. Do đó, cơ sở của quá trình liên kết gen chính là hiện tượng của các gen quy định những tính trạng khác nhau như dạng cánh, màu thân,… sẽ cùng nằm trên một nhiễm sắc thể, nên các gen này sẽ di truyền cùng nhau.

Quá trình hoán vị gen có ý nghĩa quan trọng trong nghiên cứu và đời sống như:

• Hiện tượng hoán vị gen hay sự di truyền liên kết không hoàn toàn giúp các gen quý có cơ hội tạo thành các gen liên kết mới. Đây là ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với quá trình tiến hóa cũng như chọn giống.
• Hiện tượng hoán vị gen giúp gia tăng sự đa dạng ở các loài giao phối, bởi kết quả của quá trình này kết thúc sẽ làm tăng số giao tử và sự biến dị tổ hợp.
• Nhờ có hoán vị gen mà các nhà khoa học đã thiết lập được khoảng  cách tương đối giữa các gen trong nhiễm sắc thể. Từ đó, tạo ra cơ sở để thiết lập bản đồ gen cũng như dự đoán được khoảng cách tương đối giữa các gen trên NST. Và giúp các nhà khoa học giảm  thiểu tối đa thời gian chọn đôi giao phối.

Chắc hẳn với những thông tin chia sẻ trên đã giúp các bạn hiểu rõ khái niệm cơ sở tế bào học của hoán vị gen là gì? Và nó có ý nghĩa như thế nào trong việc nghiên cứu rồi phải không? Và nếu có bất cứ thắc mắc nào về phần cơ sở tế bào học nói riêng và hoán vị gen nói chung hãy để lại bình luận dưới đây để mọi người cùng trao đổi và thảo luận giúp bạn nhé!

||Kiến thức bổ ích khác:

ID:6411

Độ khó: Nhận biết

Cơ sở tế bào học của hiện tượng hoán vị gen là sự:

A

Trao đổi chéo giữa 2 crômatit “không chị em” trong cặp NST tương đồng ở kì đầu giảm phân I

B

Trao đổi đoạn tương ứng giữa 2 crômatit cùng nguồn gốc ở kì đầu của giảm phân I.

C

Tiếp hợp giữa các nhiễm sắc thể tương đồng tại kì đầu của giảm phân I.

D

Tiếp hợp giữa 2 crômatit cùng nguồn gốc ở kì đầu của giảm phân I.

Để xem lời giải chi tiết câu hỏi này bạn cần đăng ký khoá học chứa câu hỏi này.