Hạ nồng độ oxy trong máu là 1 dấu hiệu thường thấy ở bệnh nhân COVID-19, tình trạng này rất nguy hiểm đến tính mạng.
COVID-19 là một bệnh về đường hô hấp, đó là lý do tại sao nó phá vỡ các chức năng bình thường của hệ hô hấp và có thể gây ra mức oxy trong máu thấp. Khi nồng độ oxy trong cơ thể cạn kiệt do nhiễm corona virus, các tế bào trong cơ thể không nhận đủ oxy để thực hiện các chức năng bình thường. Do nồng độ oxy tiếp tục duy trì ở mức thấp, các bộ phận và cơ quan khác nhau của cơ thể bắt đầu suy yếu. Đây là lý do tại sao COVID-19 có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Các mức độ oxy khi nhiễm COVID-19
Trong một thông cáo báo chí của Cục Thông tin Báo chí [PIB], Giám đốc Y tế của Viện Lao Quốc gia, Bangalore, Tiến sĩ Ravichandra cho rằng: “80% trường hợp mắc COVID-19 được phát hiện khi bệnh còn nhẹ. Những bệnh nhân này có mức bão hòa oxy vẫn dao động ở mức cao hơn 94%. Chỉ có 15% bệnh nhân COVID-19 có mức độ bão hòa oxy thấp hơn 94%, những trường hợp này cần điều trị và theo dõi y tế thường xuyên.”
Ông cho biết thêm, 5% người nhiễm COVID-19 còn lại phát hiện khi bệnh đã vào giai đoạn nặng với tốc độ hô hấp cao hơn 30 lần/phút và mức độ bão hòa oxy dưới 90%.
Tiến sĩ Ravichandra yêu cầu cảnh giác với các triệu chứng của mức oxy thấp và cho biết các dấu hiệu này bao gồm khó thở, lú lẫn, mê mệt và môi hoặc mặt tái xanh. Bên cạnh đó, các triệu chứng còn bao gồm tức ngực không thuyên giảm, trẻ em cảm thấy lỗ mũi phập phồng, khó thở và kém ăn.
Gần như tất cả bệnh nhân bị giảm oxy máu và thở gấp đều cần bổ sung oxy, kết hợp với glucocorticoid làm giảm viêm có thể điều trị hiệu quả các trường hợp cấp tính do COVID-19.
Bên cạnh đó, Nona Sotoodehnia, tiến sĩ chuyên ngành tim mạch của Đại học Y khoa Washington cho biết: "Chúng tôi cung cấp oxy bổ sung cho bệnh nhân để duy trì độ bão hòa oxy trong máu từ 92% đến 96%. Điều quan trọng cần lưu ý là chỉ những bệnh nhân được bổ sung đầy đủ oxy mới có hiệu quả khi được điều trị bởi glucocorticoid. Trung bình những bệnh nhân giảm oxy máu có độ bão hòa oxy là 91% khi họ vào bệnh viện. Những người có nồng độ oxy quá thấp, dưới 90% sẽ khó có thể thực hiện các biện pháp cứu sống”.
Sotoodehnia khuyến cáo những người có kết quả xét nghiệm dương tính với COVID-19, đặc biệt là những người có nguy cơ bị bệnh nặng cao hơn do tuổi cao hoặc béo phì, nên mua hoặc mượn máy đo oxy xung và theo dõi lượng oxy trong máu thường xuyên.
Làm gì khi đối mặt với mức oxy thấp?
Sử dụng liệu pháp oxy:
Các chuyên gia y tế cho rằng, liệu pháp oxy chỉ có thể được thực hiện khi được khuyến cáo từ bác sĩ. Tuy nhiên, mọi người có thể sử dụng chúng trong trường hợp khẩn cấp, khi đang được chăm sóc y tế hoặc trong khi chờ xe cấp cứu. Liệu pháp oxy được khuyến cáo dùng trong những trường hợp nồng độ oxy trong máu giảm xuống dưới 94%.
Giáo sư Sanyogita Naik, kiêm Trưởng khoa Gây mê hồi sức, Trường Cao đẳng Y tế BJ [Pune, Ấn Độ], cho rằng: “Máy tạo oxy chỉ có thể được sử dụng trong các trường hợp vừa phải của COVID-19, khi bệnh nhân bị giảm nồng độ oxy mà nhu cầu oxy là tối đa là 5 lít mỗi phút.”
Giáo sư nói thêm rằng, máy tạo oxy cũng rất hữu ích cho những bệnh nhân gặp phải các biến chứng sau COVID-19 cần điều trị bằng oxy.
Trong cả hai trường hợp trên, mục tiêu của liệu pháp oxy là đạt được mức bão hòa 94%. Khi bệnh nhân có mức oxy từ 93% đến 94%, liệu pháp oxy có thể được ngừng. Quá nhiều oxy có thể dẫn đến tăng mức độ carbon dioxide, dẫn đến các biến chứng không mong muốn.
Kỹ thuật ECMO:
Khi bệnh nhân COVID-19 bị bệnh đến mức máy thở không thể duy trì được sự sống, các bác sĩ có một lựa chọn cuối cùng là ECMO. Đây được gọi là phương pháp oxy hóa màng ngoài cơ thể, hỗ trợ tim và phổi cho bệnh nhân, khi tim không còn khả năng bơm máu đầy đủ đi khắp bộ phận.
Máu được bơm ra khỏi cơ thể qua một ống thông được đưa vào tĩnh mạch chính và đi qua một ống màng được bao quanh bởi khí oxy đang chảy để trở thành oxy, trước khi được đưa trở lại cơ thể bằng ống thông vào động mạch chính hoặc tĩnh mạch.
ECMO được coi là liệu pháp cuối cùng của những bệnh nhân COVID-19. Trong 1 nghiên cứu tổng hợp lớn được xuất bản năm 2020 bởi Schmidt et al, kết quả của 492 bệnh nhân được điều trị tại một số đơn vị chăm sóc đặc biệt cho thấy tình hình khả quan của liệu pháp này. Xác suất tử vong ước tính khoảng 31% trong 60 ngày sau khi bắt đầu điều trị ECMO. ECMO chỉ được xem xét trong trường hợp bệnh nhân có xác suất tử vong rất cao, ở mức 80% trở lên, do đó, kết quả 31% được cho là đầy hứa hẹn.
Tuy nhiên, việc điều trị ECMO còn gặp nhiều khó khăn vì đòi hỏi trình độ đào tạo và chuyên môn cao về nhân sự cũng như trang thiết bị và cơ sở vật chất liên quan. Bên cạnh đó, nghiên cứu cho thấy ECMO cũng có thể ảnh hưởng đến sinh lý bình thường và làm trầm trọng thêm các vấn đề đông máu và miễn dịch ở bệnh nhân COVID-19 mặc dù có hiệu quả điều trị tốt.
Nguồn: //danviet.vn/thieu-hut-oxy-o-benh-nhan-covid-19-nguy-hiem-nhu-the-nao-va-cach-xu-ly-5020214818582413.htm
Thiếu oxy là tình trạng mà mô của bạn bị thiếu hụt oxy. Nguyên nhân là do thiếu oxy máu, nghĩa là lượng oxy trong máu của bạn thấp hơn mức bình thường. Đôi khi, tình trạng thiếu oxy được sử dụng để chỉ cả hai tình trạng [thiếu oxy và thiếu oxy máu]. Thiếu oxy và thiếu oxy máu có thể là một triệu chứng của các bệnh khác làm cho người bệnh hít thở khó khăn và khó lưu thông máu. Mức oxy máu bình thường là khoảng 75-100 milimet thủy ngân [mmHg]. Nếu mức oxy máu của bạn dưới 60 mm Hg thì bạn đang bị thiếu oxy máu và cần thêm oxy cho cơ thể.
Các triệu chứng của thiếu oxy khác nhau ở mỗi người. Tuy nhiên, các dấu hiệu và triệu chứng của thiếu oxy thường gặp là:
- Các vấn đề hô hấp: khó thở, thở nhanh, ho và khò khè;
- Các vấn đề tim mạch: nhịp tim nhanh;
- Các vấn đề về não hay ý thức: đau đầu và lú lẫn;
- Những thay đổi về màu da của bạn: từ màu xanh sang màu đỏ anh đào;
- Khác: bồn chồn và vã mồ hôi.
Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Khi nào bạn cần phải gặp bác sĩ?
Bạn nên liên hệ với bác sĩ nếu bạn có bất kỳ những điều sau đây:
- Bạn cảm thấy khó thở sau khi phải dùng sức, kể cả khi thực hiện các hoạt động nhẹ hoặc thậm chí là nghỉ ngơi;
- Chứng khó thở của bạn trở nên tồi tệ hơn sau khi bạn tập thể dục hoặc khi bạn đang hoạt động thể chất;
- Gián đoạn giấc ngủ do khó thở trong khi ngủ, đây có thể là một triệu chứng của chứng ngưng thở khi ngủ.
Bạn nên đến bác sĩ ngay nếu đột ngột bị khó thở dữ dội gây ảnh hưởng đến khả năng hoạt động, hoặc bị khó thở nặng kèm với ho, thở nhanh và ứ nước trong cơ thể.
Nguyên nhân gây bệnh
Nguyên nhân gây ra bệnh thiếu oxy?
Thiếu oxy được gây ra bởi sự bất thường trong các chức năng và cấu trúc của đường hô hấp và tuần hoàn. Một số bệnh có thể dẫn đến tình trạng thiếu oxy, chẳng hạn như:
- Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính [COPD];
- Bệnh tràn khí màng phổi;
- Viêm phế quản;
- Phù phổi [dịch trong phổi];
- Thiếu máu – các tế bào máu đỏ mang oxy thiếu hụt hoặc ngộ độc xyanua.
Thiếu oxy có thể là kết quả từ một cơn hen suyễn nặng. Trong cơn hen suyễn đó, đường thở của bạn thu hẹp đáng kể làm không khí vào phổi rất khó khăn.
Đôi khi, các loại thuốc bạn đang dùng có thể dẫn đến tình trạng thiếu oxy, chẳng hạn như thuốc giảm đau mạnh và các loại thuốc khác….
Nguy cơ mắc phải
Những ai thường mắc phải bệnh thiếu oxy?
Tình trạng này khá phổ biến. Nó có thể ảnh hưởng đến bệnh nhân ở mọi lứa tuổi nhưng có thể được kiểm soát bằng cách giảm các yếu tố nguy cơ gây nên. Hãy thảo luận với bác sĩ của bạn để biết thêm thông tin chi tiết.
Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc bệnh thiếu oxy?
Có rất nhiều yếu tố nguy cơ gây thiếu oxy, chẳng hạn như:
- Nguy cơ ngoại sinh: bao gồm hút thuốc lá hoặc hít phải khói thuốc lá, ô nhiễm không khí, hóa chất, bụi trong không khí hoặc ảnh hưởng bởi độ cao;
- Nguy cơ nội sinh: có thể là phổi và các cơ quan tim mạch đang ở trong tình trạng không được tốt.
Điều trị hiệu quả
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán bệnh thiếu oxy?
Các bác sĩ có thể chẩn đoán bằng cách đánh giá lượng oxy hiện diện trong khí máu của bạn bằng cách sử dụng máy đo SpO2 [thiết bị y tế kẹp ngón tay để đo] hoặc đo trực tiếp trên các mẫu máu lấy từ động mạch. Lượng oxy bình thường là khoảng 95% đến 100%. Nếu mức độ oxy của bạn được định giá ở mức 90% hoặc thấp hơn, bạn có thể đang trong tình trạng thiếu oxy.
Bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm để kiểm tra xem liệu có vấn đề tiềm ẩn nào khác gây nên tình trạng thiếu oxy như ngộ độc khí carbon monoxide. Có thể đo chức năng phổi cùng với các xét nghiệm khác để xác định một số nguyên nhân không giải thích được của tình trạng bão hòa oxy thấp.
Những phương pháp nào dùng để điều trị bệnh thiếu oxy?
Bạn cần phải ở lại bệnh viện để được điều trị tình trạng thiếu oxy và theo dõi mức độ oxy của bạn. Điều quan trọng trong trường hợp khẩn cấp là bạn cần phải đưa oxy vào cơ thể. Các bác sĩ có thể sử dụng một mặt nạ che mũi và miệng hoặc một ống nhỏ đưa vào trong mũi để cung cấp oxy.
Nếu việc này không thể làm cho mức oxy của bạn trở lại bình thường, bác sĩ sẽ cho bạn dùng thuốc hít hoặc thuốc hen suyễn để thở dễ dàng hơn. Nếu những việc này cũng không hiệu quả, bạn có thể được truyền thuốc qua đường tĩnh mạch ở cánh tay [IV]. Bạn cũng có thể dùng thuốc steroid trong một thời gian ngắn để giảm tình trạng viêm ở phổi.
Bạn có thể áp dụng các lối sống và biện pháp khắc phục sau đây để đối phó với tình trạng thiếu oxy:
- Bỏ thuốc lá: nếu bạn đã được chẩn đoán bị thiếu oxy máu hoặc bệnh phổi khác, bỏ hút thuốc lá là một trong những điều đầu tiên bạn cần làm để cải thiện tình trạng của mình;
- Tránh hít khói thuốc lá: bên cạnh bỏ thuốc lá, bạn cũng cần phải tránh những nơi có người hút thuốc lá. Khói thuốc có thể gây ra nhiều tổn thương phổi hơn so với việc bạn hút thuốc;
- Tập thể dục thường xuyên: việc tập thể dục là thực sự hữu ích để cải thiện sức mạnh và độ bền tổng thể của bạn;
- Ăn uống hợp lý và trở thành người năng động hơn;
- Biết nguyên nhân gây nên bệnh hen suyễn và tìm cách tránh chúng.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.