Áp lực bình nguyên là gì

Bs Trần Vũ Kiệt - Khoa ICU

I. ĐẠI CƯƠNG

• Thông khí nhân tạo là việc dùng máy để thay thế hoàn toàn hay một phần hô hấp của bệnh nhân.
• Nguyên tắc: máy đẩy vào bệnh nhân một dòng khí.
• TKNT thể tích: dòng khí ngừng khi đã đạt được thể tích lưu thông được ấn định trước.
• TKNT áp lực: dòng khí ngừng khi đã đạt được áp lực đường thở được ấn định trước.

II. CHỈ ĐỊNH THÔNG KHÍ NHÂN TẠO:

Suy hô hấp cấp, do :

• Bệnh lý tại phổi: viêm phổi, bệnh phổi kẽ, ARDS, phù phổi cấp huyết động, bệnh phổi tắc nghẽn [đợt cấp COPD, cơn HPQ nặng],...
• Giảm thông khí phế nang do trung tâm: hôn mê, ngộ độc cấp, rối loạn trung tâm hô hấp
• Giảm thông khí phế nang do bệnh lý TK cơ

Tăng thông khí: để giảm áp lực nội sọ, thải CO2, trong ngộ độc rượu.

Giảm gánh nặng hệ tuần hoàn [suy tim, sốc NK]

III. CÁC PHƯƠNG THỨC TKNT QUY ƯỚC

Controlled mandatory ventilation [CMV]: TKNT điều khiển [thể tích]

• Tần số thở hoàn toàn do máy, không phụ thuộc nhịp thở bệnh nhân
• Các thông số điều khiển: Vt, tần số, tốc độ dòng thở vào
• Thì thở vào ngừng khi đạt được Vt đặt trước hoặc khi áp lực đỉnh đường thở > giới hạn áp lực đặt trước
• BN phải hoàn toàn ngừng thở [an thần, dãn cơ]

Assist-controlled ventilation [A/C]: TKNT hỗ trợ/điều khiển

• Đặt trước: Vt, tốc độ dòng thở vào, tần số tối thiểu
• Đặt mức trigger [dòng hoặc áp lực]: khởi động thì thở vào khi có nhịp thở của BN
• Không cần dùng an thần hay dãn cơ mạnh, BN dễ chịu

Synchronized intermittent mandatory ventilation [SIMV]: TKNT ngắt quãng đồng thì

• Phương thức điều khiển thể tích, Vt, tốc độ dòng và tần số được đặt trước
• Nhịp thở của máy có Vt cố định [đặt trước], nếu vào thời điểm bắt đầu nhịp của máy, nếu BN có nhịp tự thở, máy sẽ đẩy đồng thì với nhịp thở của BN
• Ngoài thời gian các nhịp thở của máy, BN tự thở

Pressure support [PS]: hỗ trợ áp lực

• Mức hỗ trợ áp lực thở vào được đặt trước
• BN tự khởi động mỗi nhịp thở ® TS thở phụ thuộc BN
• Vt và thông khí phút phụ thuộc mức áp lực hỗ trợ, gắng sức thở của BN, sức cản đường thở, compliance của hệ hô hấp
• BN thở theo máy tốt

Pressure control [PC]: điều khiển áp lực

• Đặt trước: áp lực thở vào, tần số, tỷ lệ I/E hoặc thời gian thở vào [Ti]
• Thường chỉ định TKNT điều khiển hoàn toàn ® cần cho BN ngừng thở hoàn toàn [an thần, dãn cơ]
• Nếu chỉ định TKNT hỗ trợ/điều khiển: tần số thực > tần số đặt ® thay đổi Ti ® Vt ¯
• Vt thay đổi tuỳ thuộc sức cản đường thở và compliance của phổi

SIMV + PS:

• Đặt phương thức SIMV
• Đặt PS cho các nhịp tự thở của BN [ngoài các nhịp điều khiển của SIMV]

IV. CÁC THÔNG SỐ MÁY THỞ.

Thể tích lưu thông Vt

• Là thể tích khí được đưa vào trong mỗi chu kỳ thở
• Chỉ định Vt tuỳ theo tình trạng bệnh lý của BN: Phổi bình thường: 10 15 ml/kg. Phổi nhỏ [ARDS], bệnh phổi tắc nghẽn: 5 8 ml/kg

Tần số của máy

• Là tần số được đặt cho máy đối với người lớn thường cài đặt từ 10 -20 nhịp/phút , trẻ sơ sinh 30 40 nhịp/phút, trẻ lớn 20 30 nhịp/phút.
• Khi thở điều khiển hoàn toàn, máy chạy hoàn toàn theo tần số đặt trước
• Khi thở A/C: nhịp thở của BN khởi động máy ® máy chạy theo tần số BN khi BN ngừng thở hay thở chậm hơn máy ® máy chạy theo tần số đặt trước.

Nồng độ oxy trong khí thở vào FiO2

• Thường đặt 100% khi bắt đầu cho thở máy, sau đó giảm dần tuỳ theo tình trạng BN, cố gắng giảm xuống dưới 60%
• Duy trì FiO2 để giữ được PaO2 > 60 mmHg, SpO2 > 90%

Tốc độ dòng và dạng dòng thở vào

• Tốc độ dòng thở vào quyết định thời gian thở vào, cần đặt để có được tỷ lệ I/E mong muốn, thường 40 60 lít/phút
• Cần tăng tốc độ dòng thở vào trong trường hợp BN có tắc nghẽn đường thở [cơn HPQ nặng, đợt cấp COPD]
• Dạng dòng: hằng định [sóng vuông], tăng dần, giảm dần LS: hay dùng dạng giảm dần [phân bố khí rong phổi đều hơn]

Trigger

Có 3 cách khởi động thì thở vào của máy :

• Trigger thời gian: trong CMV
• Trigger dòng: khi máy nhận thấy dòng cơ bản bị hụt đi [do BN thở vào] - nhạy, giảm được công hô hấp, nhưng làm cản trở dòng thở ra
• Trigger áp lực: máy nhận ra sự thay đổi áp lực khi BN thở vào - kém nhạy, chậm

Inspiration Pressure, Pressure Support .

• IP: áp lực đẩy vào của máy, chỉ định trong TKNT điều khiển áp lực
• PS: áp lực hỗ trợ của TKNT hỗ trợ áp lực

Áp lực dương cuối thì thở ra PEEP.

• Làm mở các phế nang, cải thiện tình trạng trao đổi khí [ARDS], phòng chống xẹp phổi, chống hiện tượng xẹp lòng phế quản
• Giảm công hô hấp trong TKNT cho BN đợt cấp COPD [chống lại tác dụng của auto-PEEP]

V. CÁC THÔNG SỐ ĐO ĐƯỢC:

Các thông số về thể tích

• Thể tích lưu thông thở ra [Vte]
• Thông khí phút thở ra MVe
• Thể tích lưu thông tự thở, thông khí phút tự thở

Tần số thực: cho biết tần số thực của máy khi thở A/C

Các thông số về áp lực

• Áp lực đường thở đỉnh [peak inspiration pressure]
• Áp lực đường thở trung bình [mean pressure]
• Áp lực đường thở cao nguyên [plateau pressure]

Một số thông số khác: I/E, Ti

VI. CÁC THÔNG SỐ BÁO ĐỘNG

• Hoạt động của máy [báo động mất điện]
• Báo động áp lực: áp lực cao, áp lực thấp
• Báo động thể tích: Vte, MVe
• Báo động nồng độ oxy.