Đời sống Mối lo về tình hình tài chính, sức khỏe khiến nhiều người Mỹ, đặc biệt là nhóm Mỹ Latin, gặp các vấn đề về sức khỏe tâm thần trong mùa dịch. Theo một nghiên cứu mới của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ [CDC], tỷ lệ người trầm cảm và có ý định tự tử đã tăng vọt trong đại dịch. Từ tháng 4 đến tháng 5/2020, cuộc khảo sát trực tuyến theo dõi tỷ lệ trầm cảm, ý định tự tử và sử dụng chất kích thích của người Mỹ thông qua bảng câu hỏi. Theo đó,
các nhà nghiên cứu phát hiện tỷ lệ người mắc các bệnh tâm thần cao hơn so với ghi nhận trong các nghiên cứu khác, Insider đưa tin. Trong những tháng đầu của đại dịch, 29% người lớn cho biết có các triệu chứng trầm cảm, tăng vọt so với con số 23,5% được báo cáo trước đó. 8% người được hỏi cho biết có ý định tự tử và 18% sử dụng chất kích thích, so với con số 13,3% được ước tính bởi một báo cáo trước đó của CDC. Đại dịch ảnh hưởng đến tình trạng sức khỏe tâm thần của nhiều người. Ảnh: Flickr. Đặc biệt, người Mỹ Latin là nhóm bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Báo cáo cho thấy 40,3% trong số họ có các triệu chứng trầm cảm so với 25,3% người da trắng và 27,7% người da đen. Người Mỹ Latin cũng có tỷ lệ định tự tử cao [22,9%, so với 5,3% của người da trắng và 5,2% ở người Mỹ da đen] và lạm dụng chất kích thích gia tăng [36,9%, so với khoảng 15% người Mỹ thuộc các nhóm khác]. Những phát hiện này nhấn mạnh mối quan ngại của các chuyên gia sức khỏe tâm thần
kể từ khi đại dịch bắt đầu vào tháng 3/2020. Nhiều chuyên gia lo ngại một "làn sóng tự tử" có thể xảy ra do ảnh hưởng của đại dịch, đặc biệt là đối với các cộng đồng người da đen, Mỹ Latin có nguy cơ cao mắc Covid-19 và các bệnh nghiêm trọng khác. Annette Nunez, nhà trị liệu tâm lý và là người sáng lập Not Your Standard Doctor, cho biết tỷ lệ mắc các bệnh tâm thần cao ở người Mỹ gốc Latin có thể là do cộng đồng của họ trên khắp nước Mỹ bị dịch Covid-19 tấn công đặc biệt nghiêm trọng.
Theo CDC, người Latin có nguy cơ nhập viện vì Covid-19 cao gấp 4 lần và nguy cơ tử vong do các biến chứng liên quan đến Covid-19 cao gấp 2,8 lần so với người da trắng không phải gốc Tây Ban Nha.
| |
Người Mỹ Latin đối mặt nhiều khó khăn về tài chính và sức khỏe tâm thần mùa dịch. Ảnh: Getty Image. |
Theo nghiên cứu mới nhất của CDC, các cộng đồng người Mỹ Latin cũng bị ảnh hưởng bởi tình trạng thất nghiệp, mất an ninh nhà ở và lương thực không ổn định. Nunez cho biết do mất việc làm, nhiều gia đình không có bảo hiểm để chi trả cho bất kỳ phương pháp điều trị y tế nào nếu có người trong nhà bị ốm.
Bên cạnh sự căng thẳng về tài chính và sức khỏe trong mùa dịch, tỷ lệ trầm cảm còn gia tăng trong cộng đồng này do nhiều người không thể thăm nom, gặp gỡ người thân.
"Nhiều người không dám nói về cảm giác buồn bã và lo lắng của mình vì xấu hổ. Lâu dần, những cảm xúc đó chuyển thành căng thẳng và trầm cảm", Nunez nhận định.
Nunez cho biết các quan chức và nhân viên y tế nên ưu tiên xem xét các yếu tố như rào cản ngôn ngữ, tầm quan trọng của những người chữa bệnh bằng tâm linh và sự chú trọng đến tôn giáo trong một số cộng đồng khi đang phát triển các chương trình hỗ trợ người dân.
Mai An
người Mỹ trầm cảm mùa dịch trầm cảm mùa dịch trầm cảm ở Mỹ người Mỹ trầm cảm
Bạn có thể quan tâm
Tâm thần phân liệt được đặc trưng bởi loạn thần [mất liên hệ với thực tại], ảo giác [các tri giác sai], hoang tưởng [các niềm tin sai lạc], tư duy và ngôn ngữ thiếu tổ chức, cảm xúc thờ ơ vô cảm [giới hạn cảm xúc], suy giảm nhận thức [suy giảm trong khả năng lập luận và giải quyết vấn đề] rối loạn chức năng nghề nghiệp và xã hội. Nguyên nhân vẫn chưa được biết, nhưng bằng chứng cho các thành phần di truyền và môi trường là rất rõ ràng. Các triệu chứng thường bắt đầu ở tuổi vị thành niên hoặc giai đoạn sớm của tuổi trưởng thành. Một hoặc nhiều giai đoạn triệu chứng phải kéo dài ≥ 6 tháng khi chẩn đoán được thành lập. Điều trị bao gồm điều trị bằng thuốc, liệu pháp nhận thức và phục hồi tâm lý xã hội. Phát hiện sớm và điều trị sớm cải thiện chức năng lâu dài.
Loạn thần đề cập đến các triệu chứng như hoang tưởng, ảo giác, tư duy và ngôn ngữ thiếu tổ chức, hành vi vận động kỳ dị và không thích hợp [bao gồm căng trương lực] cho thấy sự mất liên hệ với thực tại.
Trên toàn thế giới, tỷ lệ hiện mắc của tâm thần phân liệt là khoảng 1%. Tỷ lệ này có thể khác nhau giữa nam và nữ và tương đối hằng định trong các nền văn hoá khác nhau. Sống ở thành thị, nghèo đói, chấn thương ở trẻ em, bị bỏ rơi, và nhiễm trùng trước khi sinh là những yếu tố nguy cơ và có khuynh hướng di truyền. Tình trạng này bắt đầu ở tuổi vị thành niên và kéo dài suốt cuộc đời, điển hình là chức năng tâm lý xã hội kém.
Tuổi khởi phát trung bình là từ những năm đầu đến giữa tuổi 20 ở nữ giới và sớm hơn một chút ở nam giới; khoảng 40% nam giới khởi phát giai đoạn đầu tiên trước 20 tuổi. Khởi phát hiếm khi xuất hiện ở thời thơ ấu, nhưng khởi phát ở tuổi vị thành niên sớm hoặc khởi phát muộn [khi đó đôi khi được gọi là hoang tưởng kỳ quái] có thể xảy ra.
Mặc dù nguyên nhân và cơ chế cụ thể không được biết rõ, tâm thần phân liệt có một cơ sở sinh học, được minh chứng bằng
Sự thay đổi cấu trúc não [ví dụ, giãn rộng não thất, lớp vỏ não mỏng, giảm kích thước của hồi hải mã phía trước và các vùng não khác]
Những thay đổi trong hóa học thần kinh, đặc biệt là thay đổi hoạt động trong các dấu hiệu truyền dẫn dopamine và glutamate
Một số chuyên gia cho rằng tâm thần phân liệt xuất hiện ở những người có đặc tính dễ bị tổn thương về phát triển thần kinh và sự khởi phát, thuyên giảm và tái phát các triệu chứng là kết quả của những tương tác giữa những đặc tính dễ tổn thương và những yếu tố căng thẳng của môi trường.
Mặc dù tâm thần phân liệt hiếm khi biểu hiện ở trẻ nhỏ, các yếu tố thời thơ ấu ảnh hưởng đến sự khởi phát bệnh ở tuổi trưởng thành. Những yếu tố này bao gồm
Khuynh hướng di truyền
Các biến chứng trước, trong và sau sinh
Nhiễm virus ở hệ thần kinh trung ương
Chấn thương và bỏ rơi trẻ em
Mặc dù nhiều người mắc bệnh tâm thần phân liệt không có tiền sử gia đình, nhưng các yếu tố di truyền có liên quan mạnh mẽ. Những người có quan hệ họ hàng bậc 1 với người bệnh tâm thần phân liệt có khoảng 10% đến 12% nguy cơ phát triển rối loạn này, so với 1% nguy cơ trong quần thể chung. Các cặp song sinh cùng trứng có tính đồng nhất vào khoảng 45%.
Các triệu chứng và dấu hiệu của bệnh tâm thần phân liệt
Tâm thần phân liệt là bệnh mạn tính có thể tiến triển qua nhiều giai đoạn, mặc dù thời gian và các mô hình của các giai đoạn có thể khác nhau. Bệnh nhân tâm thần phân liệt có xu hướng xuất hiện các triệu chứng loạn thần trung bình từ 8 đến 15 tháng trước khi nhận được chăm sóc y tế.
Các triệu chứng của tâm thần phân liệt thường làm suy giảm chức năng và thường gây trở ngại đến công việc, các mối quan hệ xã hội và khả năng tự chăm sóc bản thân. Thất nghiệp, cách ly, các mối quan hệ xấu đi, và chất lượng cuộc sống bị suy giảm là những hậu quả thường thấy.
Các giai đoạn của tâm thần phân liệt
Trong giai đoạn tiềm phát, bệnh nhân có thể không có triệu chứng hoặc có thể bị suy giảm về năng lực xã hội, rối loạn nhận thức nhẹ hoặc sự méo mó về tri giác, giảm khả năng trải nghiệm niềm vui [vô cảm] và các thiếu sót về ứng phó nói chung khác. Những đặc điểm này có thể nhẹ và chỉ được nhận ra thông qua hồi cứu hoặc có thể dễ nhận thấy hơn, với sự suy giảm về chức năng xã hội, học vấn và nghề nghiệp.
Trong giai đoạn tiền triệu, các triệu chứng dưới lâm sàng có thể xuất hiện; chúng bao gồm sự rút lui hoặc cô lập, dễ cáu kỉnh, đa nghi, những tư duy bất thường, những sự méo mó về tri giác và thiếu tổ chức [1 Tài liệu tham khảo về các triệu chứng Tâm thần phân liệt được đặc trưng bởi loạn thần [mất liên hệ với thực tại], ảo giác [các tri giác sai], hoang tưởng [các niềm tin sai lạc], tư duy và ngôn ngữ thiếu tổ chức, cảm xúc thờ ơ vô... đọc thêm ]. Sự khởi phát của bệnh tâm thần phân liệt [hoang tưởng và ảo giác] có thể đột ngột [trong nhiều ngày hoặc nhiều tuần] hoặc chậm và âm ỉ [trong nhiều năm]. Tuy nhiên, ngay cả trong giai đoạn hoang tưởng tiến triển, chỉ một phần nhỏ [